Pasek boczny artykułu

Pobieranie
PDF

Treść głównego artykułu

Abstrakt

Inspiracją do namysłu podjętego w niniejszym tekście są napięcia występujące między „ideą paradygmatycznej zmiany from teaching to learning” (Sajdak, 2013, s. 293) a realiami kształcenia w polskich szkołach wyższych. Źródeł owych rozdźwięków jest wiele. W literaturze pedagogicznej powszechnie zwraca się uwagę na problemy wynikające ze ścierania się odmiennych porządków epistemologicznych, politycznych i etycznych, poddając krytycznej analizie dążenie do zawłaszczenia dyskursu uniwersyteckiego przez neoliberalizm (Bauman, 2011a; Czerepaniak-Walczak, 2014; Malewski, 2014; Potulicka, 2010). Równie często podkreśla się deklaratywny charakter samej transformacji, zwłaszcza działania związane z tworzeniem mechanizmów zapewniania jakości kształcenia, które uczyniły „płonną nadzieję na rzeczywistą zmianę paradygmatu edukacji akademickiej” (Czerepaniak-Walczak, 2013, s. 45). Zdecydowanie słabiej obecna w namyśle nad współczesnym obliczem kształcenia w szkołach wyższych jest natomiast refleksja zakorzeniona w „dyskursie teoretycznym legitymizującym dydaktykę ogólną” (Gołębniak, 2010, s. 258), chociaż coraz wyraźniej ujawniają się niespójności między wiedzą pedagogiczną i praktyką dydaktyczną szkoły wyższej (zob. Sajdak, 2013). Są one pogłębiane między innymi stopniowym upowszechnianiem się języka efektów kształcenia, który ma umożliwić „jednoznaczny” opis „nowej” edukacyjnej rzeczywistości i projektowanie rozwiązań w jej obszarze (zob. Szyling, 2016).

Słowa kluczowe

egzamin w szkole wyższej praktyki egzaminowania zmiana paradygmatyczna w dydaktyce akademickiej pragmatyczne redukcje znaczeń ateoretyczność pojęć dydaktycznych Krajowe Ramy Kwalifikacji examination in higher school examination practices paradigmatic shift in academic didactics paradigmatic reductions of meanings National Qualifications Framework

Szczegóły artykułu

Licencja

Licencja

Osoba publikująca wyraża zgodę na udostępnianie utworu przez Dolnośląską Szkołę Wyższą na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe, której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode

Osoba zgłaszająca upoważniona przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu/jej autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem.

Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich.

Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.

Osoba zgłaszająca utwór do publikacji w czasopiśmie „Forum Oświatowe” i tym samym potwierdza, że:

  1. Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
  2. Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
  3. Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
  4. Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
  5. Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.

Osoba zgłaszająca udziela Dolnośląskiej Szkole Wyższej nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Forum Oświatowe”, na następujących polach eksploatacji:

  1. Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
  2. Obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
  3. Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
  4. Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.

 

Publikujemy zgodnie z zaleceniami The Committee on Publication Ethics (COPE), w wolnym dostępie na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Biogram autora

Grażyna Szyling - Uniwersytet Gdański, Wydział Nauk Społecznych, Instytut Pedagogiki

Grażyna Szyling – doktor nauk humanistycznych, adiunkt w Zakładzie Badań nad Dzieciństwemi Szkołą Instytutu Pedagogiki Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego. Zainteresowania naukowe: diagnostyka edukacyjna i ewaluacja w edukacji,a zwłaszcza ocenianie szkolne, wpisane w konteksty dydaktyczne, ideologiczne i społeczne. Autorka licznych tekstów poświęconych tym zagadnieniom, w tym monografii „Nauczycielskie praktyki oceniania poza standardami” (2011).
Jak cytować
Szyling, G. (2016). Egzaminowanie w szkole wyższej: między (nie)oczywistością znaczeń i złudzeniami zmiany. Forum Oświatowe, 28(2(56), 161–183. Pobrano z https://forumoswiatowe.pl/index.php/czasopismo/article/view/448
Pobierz cytowania
Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
BibTeX

Referencje

  1. Bacia, E. (2014). Walidacja efektów uczenia się uzyskanych poza systemem edukacji formalnej jako nowe wyzwanie dla polityki na rzecz uczenia się przez całe życie. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
  2. Bauman, T. (2001). Uniwersytet wobec zmian społeczno-kulturowych: casus Uniwersytetu Gdańskiego. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
  3. Bauman, T. (2011a). Złudna efektywność uniwersytetu przedsiębiorczego. Ars Educandi, 8, 44–70.
  4. Bauman, T. (2011b). Proces kształcenia w uniwersytecie w perspektywie potrzeb nauczycieli akademickich i oczekiwań studentów: raport z badań. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
  5. Bollaert, L. (2014). Quality Assurance (Qa) in Europe (2005–2015): From Internal and Institutional to External and International. Journal of the European Higher Education Area, 3, 1–24. Pobrane 25 października 2014, z: http://www.pka.edu.pl/2014/10/08/artykul-lucien-bollaerta-na-temat-zapewniania-jakosci-w-europie-
  6. wlatach-2005-2015
  7. Brookhart, S. (2004). Grading. New Jersey: Pearson Education.
  8. Brophy, J. (2002). Motywowanie uczniów do nauki. Warszawa: PWN.
  9. Centrum Badania Opinii Społecznej. (2013), Wykształcenie ma znaczenie? (Komunikat z badań, BS/96/2013). Warszawa: Centrum Badania Opinii Społecznej.
  10. Czerepaniak-Walczak, M. (2013). Autonomia w kolorze sepii w inkrustowanej ramie KRK: o procedurach i treściach zmiany w edukacji akademickiej. W: M. Czerepaniak-Walczak (red.), Fabryki dyplomów czy universitas? O „nadwiślańskiej wersji przemian w edukacji akademickiej (s. 29–56). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
  11. Czerepaniak-Walczak, M. (2014). Homo academicus w świecie homo oeconomicus: o obszarach i przejawach zmagań z akademickim zniewoleniem. Pedagogika Szkoły Wyższej, 1, 11–24.
  12. Dolata, R. (2008). Szkoła, segregacje, nierówności. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
  13. Forum. (b.d.). Pobrane 20 czerwca 2016, z: http://www.forum.studia.net/topic/986-kampania-wrze%C5%9Bniowa
  14. Gołębniak, B. D. (2010). Poszukiwanie, dziejowość, dialektyczne uczenie się: nowe praktyki edukacyjne w szkole wyższej. W: J. Piekarski, D. Urbaniak-Zając (red.), Innowacje w edukacji akademickiej: szkolnictwo wyższe w procesie zmian. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
  15. Gołębniak, B. D. (2014). O „upedagogicznianiu” szkoły poprzez akademicki dyskurs edukacyjny: ku autoetnografii. Forum Oświatowe, 2(52), 147–169. Pobrane 20 czerwca 2016, z: http://forumoswiatowe.pl/index.php/czasopismo/article/view/279
  16. Groenwald, M. (2011a). Etyczne aspekty egzaminów szkolnych. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
  17. Groenwald, M. (2011b). Egzamin jako wielofunkcyjne narzędzie rozliczania efektów kształcenia. W: M. Tracz, E. Szkurłat (red.), Efekty kształcenia geograficznego na różnych poziomach edukacji (s. 58–67). Kraków-Warszawa: Komisja Edukacji Geograficznej PTG.
  18. Jak zdać egzamin na studiach? (b.d.). Pobrane 20 czerwca 2016, z: http://www.w-spódnicy. ofemin.pl/Tekst/Babskie-sprawy/529258,1, Jak-zdać-egzamin-nastudiach-jak-zdać-egzamin.html
  19. Klus-Stańska, D. (2010). Dydaktyka wobec chaosu pojęć i zdarzeń. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
  20. Klus-Stańska, D. (2011). Oderwanie dydaktyki od pedagogiki ogólnej jako źródło jej kryzysu i znieruchomienia. W: T. Hejnicka-Bezwińska (red.), Pedagogika ogólna: dyskursy o statusie naukowym i dydaktycznym (s. 139–158). Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
  21. Klus-Stańska, D. (2013). Myślenie poza diagnozą i ewaluacją: pytanie o możliwość zmiany logiki tworzącej edukację. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 4(64), 71–90.
  22. Knight, P. T. (2000). The Value of a Programme-wide Approach to Assessment. Assessment & Evaluation in Higher Education, 3(25), 237–251.
  23. Konarzewski, K. (1999). Dylematy oceniania osiągnięć szkolnych. Kwartalnik Pedagogiczny, 2(172), 31–49.
  24. Kozłowski, W. (2006). Cele i osiągnięcia w uczeniu się. Warszawa: Wydawnictwo SGGW.
  25. Krause, A. (2015). Kształcenie nauczycieli (wczesnej edukacji): praktyczne konsekwencje niejasnych rozwiązań prawnych w świetle doświadczeń członka Polskiej Komisji Akredytacyjnej. Studia Pedagogiczne, 68, 51–62.
  26. Kraśniewski, A. (2011). Jak przygotowywać programy kształcenia zgodnie z wymaganiami wynikającymi z Krajowych Ram Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego? Pobrane 10 lipca 2015, z: http://www.procesbolonski.uw.edu.pl/dane/publikacja_MNISW_ AK_111103.pdf
  27. Kuciejczyk, A. (2013). Typy dialogu w rzeczywistości akademickiej – w percepcji studentów medycyny. Studia Pedagogiczne, 66, 199–214.
  28. Lisiecka, Z., Kozak, W. (2014). O potrzebie badań nad efektem zwrotnym egzaminu maturalnego z języka polskiego. Ruch Pedagogiczny, 85(2), 83–92.
  29. Łukaszewski, W. (2002). Zwrotne informacje o wyniku czynności. W: I. Kurcz, D. Kądzielawa (red.), Psychologia czynności: nowe perspektywy (s. 84–99). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
  30. Malewski, M. (2014). O korporatyzacji uniwersytetu. Pedagogika Szkoły Wyższej, 2, 11–30.
  31. Matusiak, A. (2014). Uznawanie kwalifikacji w kontekście uczenia się przez całe życie. Ustalenia, doświadczenia, dylematy. Dyskursy Młodych Andragogów, 15, 63–74.
  32. Melosik, Z. (2003). Funkcjonalno-strukturalna interpretacja edukacji. W: T. Gmerek (red.), Edukacja i stratyfikacja społeczna (s. 79–96). Poznań: Wydawnictwo WOLUMIN.
  33. Mikut, M. (2014). Zaangażowanie w studiowanie czy pozorowanie? Pedagogika Szkoły Wyższej, 1, 105–122.
  34. Niemierko, B. (2002). Ocenianie szkolne bez tajemnic. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
  35. Niemierko, B. (2004a). Wyniki kształcenia. W: K. Kruszewski (red.), Sztuka nauczania. T.1, Czynności nauczyciela: podręcznik akademicki (s. 54–108). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  36. Niemierko, B. (2004b). Egzaminy pożądane i niechciane. Edukacja, 4, 7–26.
  37. Niezbędnik Studenta. (b.d.). Pobrane 20 czerwca 2016, z: http://www.rsswpia.ug.edu.pl/niezbednik-studenta/slowniczek-studenta
  38. Nitko, A. (1998). Model egzaminów państwowych opartych na programie nauczania, sprawdzających i różnicujących, przeznaczonych do dyplomowania i selekcji uczniów. W: B. Niemierko, E. Kowalik (red.), Perspektywy diagnostyki edukacyjnej (s. 83–97). Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
  39. Noizet, G., Caverni, J. P. (1988). Psychologiczne aspekty oceniania osiągnięć szkolnych. Warszawa: PWN.
  40. Nowak-Dziemanowicz, M. (2012). Kompetencje społeczne jako jeden z efektów kształcenia w Krajowych Ramach Kwalifikacji w kontekście pytań o cele i funkcje edukacji. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
  41. Opłocka, U. (2008). Emergencja nauczycielskiej pedagogii oceniania – doniesienie badawcze. W: B. Niemierko, M. K. Szmigel (red.), Uczenie się i egzamin w oczach nauczyciela (s. 154–161). Kraków: Polskie Towarzystwo Diagnostyki Edukacyjnej.
  42. Parczewski, P. W. (2012). Nauczycielskie systemy oceniania: trafność oceniania na lekcjach języka angielskiego. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
  43. Parsons, T. (1969). Struktura społeczna a osobowość. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.
  44. Potulicka, E. (2010). Uniwersytet na „wolnym rynku”. W: E. Potulicka, J. Rutkowiak (red.), Neoliberalne uwikłania edukacji (s. 279–296). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
  45. Ritzer, G. (2005). Makdonaldyzacja społeczeństwa. Warszawa: Wydawnictwo Muza.
  46. Rudnicki, S., Szwed, A. (2009). Ocenianie oceniających: trzy pytania o ewaluację zajęć dydaktycznych. Kultura i Polityka: zeszyty naukowe Wyższej Szkoły Europejskiej im. ks. Józefa Tischnera w Krakowie, 5, 127–139.
  47. Sajdak, A. (2013). Paradygmaty kształcenia studentów i wspierania rozwoju nauczycieli akademickich: teoretyczne podstawy dydaktyki akademickiej. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
  48. Sikora, K. (b.d.). Nic nie umiesz? Nie szkodzi. Egzaminatorowi też zależy, żebyś zdał. Pobrane 20 czerwca 2016, z: http://www.natemat.pl/49821,nic-nie-umiesz-nie-szkodzi-egzamnatorowi-tez-zalezy-zebys-zdal
  49. Słowniczek Studenta. (b.d.). Pobrane 20 czerwca 2016, z: http://www.studia.net/slowniczek
  50. Słownik podstawowych terminów dotyczących krajowego systemu kwalifikacji. (2014). Opracowany przez Zespół pod red. S. Sławińskiego. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
  51. Smużewska, M., Wasilewski, K., Antonowicz, D. (2015). Niepowodzenia w studiowaniu z perspektywy uczelni i studentów. Edukacja, 4(135), 130–146.
  52. Solarczyk-Szwec, H. (2013). Walidacja kompetencji społecznych w kontekście Krajowych Ram Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego. E-mentor, 5(52), 4–14.
  53. Sposób na egzaminatora – jak zdać trudną sesję? (b.d.). Pobrane 20 czerwca 2016, z: http://w-spodnicy.ofeminin.pl/Tekst/Babskie-sprawy/529258,1,Jak-zdac-egzamin-na-studiach--jak-zdac-egzamin.html
  54. Strzyżewski, M. (2015). Zaliczenie i egzamin ustny na studiach – sprawdzone porady pomogą Ci zdać go na dobrą ocenę. Pobrane 20 czerwca 2016, z: http://akados.pl/blog/2015/05/egzamin-ustny-na-studiach-porady
  55. Szyling, G. (2011). Nauczycielskie praktyki oceniania poza standardami. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
  56. Szyling, G. (2013). Obiektywizm i sprawiedliwość – (nie)wygodne kategorie szkolnego oceniania. W: M. Dudzikowa, K. Knasiecka-Falbierska (red.), Sprawcy i/lub ofiary działań pozornych w edukacji szkolnej (s. 255–272). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
  57. Szyling, G. (2015). Pytania o ocenianie w szkole wyższej. Dyskursy Młodych Andragogów, 16, 9–22.
  58. Szyling, G. (2016). Koncepcja walidacji efektów uczenia się: obszary pedagogicznych redukcji i ich (nie)zamierzonych skutków. Rocznik Andragogiczny, w druku.
  59. Śliwerski, B. (2011). Klinika akademickiej pedagogiki. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
  60. Turowska, A. (2012). Korzyść, krzywda, zagrożenie czy wyzwanie – percepcja studiów wśród kończących warszawskie uczelnie publiczne. Kwartalnik Pedagogiczny, 2(224), 163–171.
  61. Tyszka, T. (2000). Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
  62. Zając, D. (2012). Nauczyciel akademicki wobec dylematu: badacz – dydaktyk – wychowawca – organizator. Pedagogika Szkoły Wyższej, 1, 101–125.
  63. Zamojski, P. (2009). Cynizm i donkiszoteria: etyczne konteksty masowego kształcenia w szkole wyższej. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 4(48), 129–139.