Pasek boczny artykułu

Pobieranie
PDF

Treść głównego artykułu

Abstrakt

Celem podjętych rozważań jest ukazanie fenomenu różnorodności zjawiska niepełnosprawności i uczynienia z niego centrum myślenia o edukacji. Doświadczenia edukacyjne osób z niepełnosprawnością, ich opinie, potrzeby mogą stanowić podstawę rekonstrukcji czy też rekonceptualizacji kształcenia. Utrudnienia w dostępie do edukacji osób z niepełnosprawnością to jedna z najbardziej ograniczających barier społecznych. Kształcąc się w określonym typie szkoły, osoba z niepełnosprawnością zdobywa dostępne wykształcenie, a nie takie, które spełniałoby jej oczekiwania i aspiracje. Autorka dowodzi, że to, do czego taka osoba zostanie doskonale przygotowana w trakcie procesu kształcenia, to rola osoby z niepełnosprawnością. Niepełnosprawność staje się centralną kategorią organizującą jej życie, staje się również podstawową kategorią wpływająca na kształtowanie tożsamości społecznej i prowadzi do wytworzenia zranionej tożsamości.

Słowa kluczowe

integracja stygmatyzacja osoby z niepełnosprawnością edukacja integration stigmatization people with disabilities education

Szczegóły artykułu

Licencja

Licencja

Osoba publikująca wyraża zgodę na udostępnianie utworu przez Dolnośląską Szkołę Wyższą na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe, której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode

Osoba zgłaszająca upoważniona przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu/jej autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem.

Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich.

Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.

Osoba zgłaszająca utwór do publikacji w czasopiśmie „Forum Oświatowe” i tym samym potwierdza, że:

  1. Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
  2. Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
  3. Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
  4. Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
  5. Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.

Osoba zgłaszająca udziela Dolnośląskiej Szkole Wyższej nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Forum Oświatowe”, na następujących polach eksploatacji:

  1. Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
  2. Obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
  3. Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
  4. Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.

 

Publikujemy zgodnie z zaleceniami The Committee on Publication Ethics (COPE), w wolnym dostępie na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Biogram autora

Magdalena Lejzerowicz - Wyższa Szkoła Rehabilitacji w Warszawie, Wydział Rehabilitacji

Magda Lejzerowicz – doktor filozofii, adiunkt w Wyższej Szkole Rehabilitacji oraz nauczyciel akademicki w Szkole Wyższej  Przymierza Rodzin w Warszawie. Zajmuje się problemami związanymi z edukacją osób niepełnosprawnych, etycznymi i społecznymi aspektami rehabilitacji oraz koncepcjami stygmatyzacji i wykluczenia społecznego. Współpracuje z Zespołem Socjologii i Antropologii Kultury IFiS PAN. Jest kierownikim projektu  badawczego Samoocena i integracja tożsamości a niepełnosprawność. Współautorka książki Osoba z niepełnosprawnością a instytucje pomocowe.
Jak cytować
Lejzerowicz, M. (2016). Włączanie i integracja a stygmatyzacja osób z niepełnosprawnością w polskiej edukacji. Forum Oświatowe, 28(1(55), 133–157. Pobrano z https://forumoswiatowe.pl/index.php/czasopismo/article/view/426
Pobierz cytowania
Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
BibTeX

Referencje

  1. Abramowska, B. (2005). Osoby niepełnosprawne w mediach i odbiorze społecznym. W: D. Gorajewska (red.), Społeczeństwo równych szans: tendencje i kierunki zmian (s. 191–198). Warszawa: Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji.
  2. Aniusienienka. (2010). W: Forum: Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym. Pobrane 2 grudnia 2015, z: http://psouu.org.pl/forum/topic-5-szkola-specjalna-czy-integracja.html
  3. Bakiera, L., Stelter, Ż. (2010). Wspomaganie rozwoju osób niepełnosprawnych intelektualnie. W: A. I. Brzezińska, R. Kaczan, K. Smoczyńska (red.), Diagnoza potrzeb i modele pomocy dla osób z ograniczeniami sprawności (s. 143–162). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
  4. Baranowska, A. (2005). Osoby niepełnosprawne w społeczeństwie. Suwałki: Suwalski Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Suwałkach.
  5. Brejnak, W. (2002). O pomyślny start ucznia w szkole. Biuletyn Polskiego Towarzystwa Dysleksji, 23.
  6. Brzezińska, A. (2006). Dzieciństwo i dorastanie: korzenie tożsamości osobistej i społecznej. W: A. W. Brzezińska, A. Hulewska, J. Słomska (red.), Edukacja regionalna (s. 47-77). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  7. Buchnat, M. (2015). Formy organizacyjne kształcenia dziecka z lekką niepełnosprawnością intelektualną a jego kompetencje społeczne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
  8. Carling, F. (1962). And Yet We Are Human. London: Chatto & Windus.
  9. Cervinkova, H. (2013). Nauczanie do zmiany społecznej: uczestniczące badania w działaniu ludzi młodych i zaangażowane badania etnograficzne: studium przypadku. W: B. D. Gołębniak, H. Kwiatkowska (red.), Nauczyciele: programowe (nie)przygotowanie (s. 233–248). Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
  10. Chodkowska, M., Byra, S., Kazanowski, Z., Osik-Chudowolska, D., Parchomiuk, M., Szabała, B. (2010). Stereotypy niepełnosprawności: między wykluczeniem a integracją. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
  11. Cogswell, B. (1967). Rehabilitation of the Paraplegic: Processes of Socialization. Sociological Inquiry, 37(1), 11–26. http://dx.doi.org/10.1111/j.1475-682X.1967.tb00635.x
  12. Davis, F. (1963). Passage through Crisis: Polio Victims and Their Families. Indianapolis, IN: Bobbs-Merrill.
  13. Dąbrowska, T. E., Wojciechowska-Charlak, B. (1996). Między praktyką a teorią wychowania. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
  14. Deklaracja z Salamanki oraz wytyczne dla działań w zakresie specjalnych potrzeb edukacyjnych przyjęte przez Światową konferencję dotyczącą specjalnych potrzeb edukacyjnych: Dostęp i Jakość: Salamanka, Hiszpania 7-10 czerwca 1994 r.: UNESCO 1994. (1994). UNESCO. Pobrane 1 marca 2016, z: http://rownosc.info/media/uploads/deklaracja_z_salamanki.pdf
  15. Dryżałowska, G. (2015). Integracja edukacyjna a integracja społeczna: satysfakcja z życia osób niedosłyszących. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
  16. Dudzińska, A. (2009). Wszystko jasne: dostępność i jakość edukacji dla uczniów niepełnosprawnych w Warszawie (raport końcowy z realizacji projektu). Pobrane 1 grudnia 2015, z: http://www.wszystkojasne.waw.pl/wszystko-jasne-2011.html
  17. Dudzińska, A. (2012). Uczniowie niepełnosprawni w Polsce 2010 wg danych Systemu Informacji Oświatowej 2010. Warszawa: Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom z Ukrytymi Niepełnosprawnościami im. Hansa Aspergera „Nie-Grzeczne Dzieci”. Pobrane 1 grudnia 2015, z: http://www.wszystkojasne.waw.pl/sites/default/files/uczniowie_niepelnosprawni_w_polsce_-_dane_sio_za_2010_r.pdf
  18. Dykcik, W. (2003). Pedagogika specjalna (wyd. 4). Poznań:
  19. Gajda, M. (2008). Dwugłos w sprawie edukacji. Integracja, 5(92).
  20. Gajda, M. (2010). Szkolna (dez)integracja. Niepełnosprawni.pl. Pobrane 12 grudnia 2015, z: http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/72183
  21. Gąciarz, B. (2014). Przemyśleć niepełnosprawność na nowo: od instytucji państwa opiekuńczego do integracji i aktywizacji społecznej. Studia Socjologiczne, 2, 15–42.
  22. Główny Urząd Statystyczny. (2012). Oświata i wychowanie w roku szkolnym 2010/2011. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny. Pobrane 1 listopada 2015, z: http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/e_oswiata_i_wychowanie_2010-2011.pdf
  23. Główny Urząd Statystyczny. (2014). Oświata i wychowanie w roku szkolnym 2012/2013. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny. Pobrane 1 listopada 2015, z: http://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/E_oswiata_i_wychowanie_2012-2013.pdf
  24. Gmiterek-Zabłocka, A. (2013, październik). Nauczyciel: „Niech pani zakłada córce pieluchę”. Matka: „Zatkało mnie”. Niepełnosprawni.pl. Pobrane 12 grudnia 2015, z: http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/172978
  25. Goffman, E. (1986). Stigma: Notes on the Management of Spoiled Identity. New York, NY: Simon & Schuster New York.
  26. Hulek, A. (1997). Integracyjny system kształcenia i wychowania. W: A. Hulek (red.), Pedagogika rewalidacyjna (s. 492–506). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  27. Hulek, A., Larkowa, H. (red.). (1974). Problemy psychologiczne w rehabilitacji inwalidów (tom 3). Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.
  28. Jakubik, A. (1997). Zaburzenia osobowości. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
  29. Jakubik, A. (2001). Osobowość homilopatyczna. Zeszyty Naukowe WSSM, 3, 53–60.
  30. Kirenko, J. (2007). Indywidualna i społeczna percepcja niepełnosprawności. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
  31. Klinger, K. (2012, 30 marca). Integracja w polskiej szkole to mit. Gazeta Prawna. Pobrane 17 grudnia 2015, z: http://serwisy.gazetaprawna.pl/edukacja/artykuly/
  32. ,integracja_w_polskiej_szkole_to_mit_szwankuje_caly_system.html
  33. Korzon, A. (2005). Poczucie tożsamości osób niesłyszących. Pobrane 17 lutego 2015, z: http://www.monografie.pl/glownavspol/monografie_2005/artykuly/akorzon.pdf
  34. Kowalik, S. (2007a). Bariery utrudniające włączanie osób niepełnosprawnych w życie społeczne: próba sformułowania nowego podejścia teoretycznego. Nauka, 3. Pobrane z: http://www.pan.poznan.pl/nauki/N_307_04_Kowalik.pdf
  35. Krueger, D. W. (1984). Psychological rehabilitation of physical trauma and disability. W: D. W. Krueger (red.), Rehabilitation psychology: A comprehensive textbook (s. 3–14). Rockville, MD: Aspen.
  36. Krzychała, S. (2007). Ryzyko własnego życia: indywidualizacja w późnej nowoczesności. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP.
  37. Kwiatkowska, M. (2003). Kim chciałbyś zostać? W: M. Piszczek (red.), Aktywizacja zawodowa uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu znacznym i umiarkowanym (s. 67–79). Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej.
  38. Kwieciński, Z. (2012). Poziom elementarnej alfabetyzacji a poziom i jakość życia w dorosłości. Psychologia Wychowawcza, 44(1–2), 161–172. Pobrane z: http://e-psychologiawychowawcza.pl/resources/html/article/details?id=13828
  39. Kubiak-Szymborska E. (1999). O realny wymiar wychowania podmiotowego. W: E. Kubiak-Szymborska (red.), Podmiotowość w wychowaniu: między ideą a realnością (s. 141–149). Bydgoszcz: Wers.
  40. Lejzerowicz, M., Książkiewicz, I. (2012). Osoba z niepełnosprawnością a instytucje pomocowe. Wrocław: Gaskor.
  41. Lipsky, D. K., Gartner, A. (1999). Inclusive education: A requirement of a democratic society. W: H. Daniels, P. Garner (red.), Inclusive education: Supporting inclusion in education system. London: Kogan Page Limited.
  42. Loreman, T., Deppeler, J., Harvey, D. (2005). Inclusive Education: A practical guide to supporting diversity in the classroom. London: Routledge.
  43. Mikołajczyk-Lerman, G. (2014). Inny w szkole: doświadczenia i opinie uczniów pełnosprawnych i ich rodziców. Pobrane 17 grudnia 2015, z: http://www.ieu.pl/wpcontent/uploads/2014/04/dr-Grażyna-Mikołajczyk-–-Lerman-Inny-w-szkoledoświadczenia-i-opinie-uczniów-pełnosprawnych-i-ich-rodziców.pdf
  44. Nowak-Dziemianowicz, M. (2013). Narracyjne możliwości pedagogiki a kryzys kultury i wychowania. Forum Oświatowe, 25(3). Pobrane 2 stycznia 2016, z: http://forumoswiatowe.pl/index.php/czasopismo/article/view/151
  45. Ostrowska, A., Sikorska, J. (1996). Syndrom niepełnosprawności w Polsce: bariery integracji. Warszawa: IFIS PAN.
  46. Pentor Research International. (2010). Badania wpływu kierunku i poziomu wykształcenia na aktywność zawodową osób niepełnosprawnych. Pobrane z: http://www.pfron.org.pl/ftp/dokumenty/Badania_i_analizy/Raport_CZESC_1z6_final.pdf
  47. Potulicka, E., Rutkowiak, J. (2010). Neoliberalne uwikłania edukacji. Kraków: Impuls.
  48. Rekomendacje Zespołu MEN ds. specjalnych potrzeb edukacyjnych odnośnie zmian w systemie edukacji dzieci i młodzieży o specjalnych potrzebach rozwojowych i edukacyjnych. (2009, listopad). Warszawa: b.w. Pobrane 30 marca 2016, z: http://www.wszystkojasne.waw.pl/sites/default/files/Zespol_ekspertow_Rekomendacje_MEN_do_upowszechniania.pdf
  49. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. 2013 poz. 532).
  50. Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (Dz.U. 2012, poz. 131).
  51. Stanisławski, P. (2010). Specjalna reforma edukacji. Integracja: Magazyn dla osób z niepełnosprawnością, ich rodzin i przyjaciół, 4.
  52. Sudar-Malukiewicz, J. (2001). Nauczyciele szkół specjalnych i masowych wobec procesu integracji społecznej osób upośledzonych umysłowo. W: G. Dryżałowska (red.), Paradygmaty i przeobrażenia edukacji specjalnej w świetle dorobku profesora Aleksandra Hulka. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie ŻAK.
  53. Szumski, G. (2006). Integracyjne kształcenie niepełnosprawnych: sens i granice zmiany edukacyjnej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  54. Thomas, W. (1966). On social organization and social personality: Selected papers. Chicago, CA: University of Chicago Press.
  55. Ustawa z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty (Dz.U.96.67.329 z późn. zm.).
  56. Witkowski, L. (2000). Rozwój i tożsamość w cyklu życia: studium koncepcji Erika H. Eriksona. Toruń: Wydawnictwo Wit-Graf.
  57. Wolski, P. (2010). Utrata sprawności: radzenie sobie z niepełnosprawnością nabytą a aktywizacja zawodowa. Warszawa: Wydawnictwo Scholar.
  58. Zarządzenie nr 15 Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 maja 1993 roku w sprawie zasad udzielania uczniom pomocy psychologicznej i pedagogicznej (Dz. Urz. MEN 1993.6.19).
  59. Zarządzenie nr 29 Ministra Edukacji Narodowej z dnia 4 października 1993 roku w sprawie zasad organizowania opieki nad uczniami niepełnosprawnymi, ich kształcenia w ogólnodostępnych i integracyjnych publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach oraz organizacji kształcenia specjalnego (Dz. Urz. MEN 1993.9.36).
  60. Żmudzka, M. (2003) Samoocena dzieci niepełnosprawnych intelektualnie uczęszczających do klas integracyjnych. W: Z. Janiszewska-Nieścioruk (red.), Człowiek z niepełnosprawnością intelektualną. Tom 1, Wybrane problemy osobowości, rodzin i edukacji osób z niepełnosprawnością intelektualną (s. 30–42). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
  61. Żółkowska, T. (2008). Osoba z niepełnosprawnością intelektualną w społeczeństwie. Koncepcje a rzeczywistość. W: I. Ramik-Mażewska, G. Leśniewska (red.), Aktywizacja społeczno-zawodowa osób niepełnosprawnych ruchowo: poczucie jakości życia niepełnosprawnych (s. 12–25). Szczecin: „Pedagogium” Wydawnictwo OR TWP. Pobrane z: http://www.equal.org.pl/download/produktAttachments/org6710equal_publikacja.pdf