Treść głównego artykułu
Abstrakt
Artykuł przedstawia trzyletni edukacyjny projekt action research, dotyczący autonomicznego i refleksyjnego uczenia się. Realizując go, studenci i nauczyciel akademicki uczestniczyli w procesie kształtowania edukacyjnej i badawczej wspólnoty, będąc aktywnie zaangażowanymi w wiele praktyk uczenia się. Te wzajemnie na siebie oddziałujące procesy kształtowały dynamiczną przestrzeń konstruowania i rekonstruowania kultur uczenia się uczestników. Badania w działaniu – dzięki łączeniu edukacyjnych i badawczych aspektów aktywności studentów i wzajemnego oddziaływania praktyki i refleksji – generują szczególne warunki dla transformacji kultur uczenia się, od tradycyjnych do nowych, charakteryzujących się refleksyjnością, autentycznością i sprawstwem. Dynamika kultur uczenia wiązała się z różnymi, świadomie kreowanymi typami edukacyjnego uczestnictwa, które wpływały na autonomię studiowania (w jej różnych wymiarach i rodzajach), będącą, z kolei, konstytutywnym elementem kultur uczenia się uczestników.
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu
Licencja
Osoba publikująca wyraża zgodę na udostępnianie utworu przez Dolnośląską Szkołę Wyższą na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe, której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode
Osoba zgłaszająca upoważniona przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu/jej autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem.
Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich.
Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.
Osoba zgłaszająca utwór do publikacji w czasopiśmie „Forum Oświatowe” i tym samym potwierdza, że:
- Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
- Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
- Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
- Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
- Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.
Osoba zgłaszająca udziela Dolnośląskiej Szkole Wyższej nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Forum Oświatowe”, na następujących polach eksploatacji:
- Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
- Obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
- Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
- Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.
Publikujemy zgodnie z zaleceniami The Committee on Publication Ethics (COPE), w wolnym dostępie na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Referencje
- Benson, P. (2001). Teaching and Researching Autonomy in Language Learning. Edinburgh: Pearson Education.
- Benson, P., & Voller, P. (1997). Autonomy and Independence in Language Learning. London: Longman.
- Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (1996). Research Methods in Education. London: Routledge.
- Czerepaniak-Walczak, M. (2006). Pedagogika emancypacyjna: rozwój świadomości krytycznej człowieka. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
- Engeström, Y., & Sannino, A. (2012). Badania nad ekspansywnym uczeniem się: założenia, wnioski i przyszłe wyzwania. Forum Oświatowe, 24(1), 209–266. Retrieved from http://forumoswiatowe.pl/index.php/czasopismo/article/view/121
- Fals Borda, O. (2005). Participatory (Action) Research in Social Theory: Origins and Challenges. In P. Reason & H. Bradbury (Eds.), The SAGE Handbook of Action Research: Participative Inquiry and Practice (pp. 27–37). London: Sage.
- Feldman, A. (2001). Teacher Development and Action Research: Findings from Six Years of Action Research in Schools. Retrieved February 20, 2008, from http://people.umass.edu/~afeldman/ActionResearchPapers/Feldmanetal2001.PDF
- Feldman, A. (2002). Existential Approaches to Action Research. Educational Action Research, 10(2), 233–252. http://dx.doi.org/10.1080/09650790200200183
- Filipiak, E. (Ed.). (2008). Rozwijanie zdolności uczenia się: wybrane konteksty i problemy. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
- Fryer, R. H. (1999). Creating Learning Cultures: Next Step in Achieving the Learning Age: Second Report of the National Advisory Group for Continuing Education and Lifelong Learning (2nd ed.). Sheffield: DfEE.
- Gołębniak, B. D. (2007). Poza „nabywanie” i „uczestnictwo”: ku społeczno-kulturowej teorii edukacji nauczycieli. In R. Kwiecińska, S. Kowal, & M. Szymański (Eds.), Nauczyciel – tożsamość – rozwój (pp. 216–222). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
- Gołębniak, B. D. (2013). Edukacyjne badania w działaniu – między akademicką legitymizacją a realizowanymi uproszczeniami. In H. Červinková, & B. D. Gołębniak (Eds.), Edukacyjne badania w działaniu (pp. 51–75). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
- Gołębniak, B. D. (2014). O „upedagogicznianiu” szkoły poprzez akademicki dyskurs edukacyjny: ku autoetnografii. Forum Oświatowe, 26(2), 147–169. Retrieved October 10, 2015, from http://forumoswiatowe.pl/index.php/czasopismo/article/view/279
- Gołębniak, B. D., & Zamorska, B. (2014). Nowy profesjonalizm nauczycieli: podejścia – praktyka – przestrzeń rozwoju. Wrocław: Dolnośląska Szkoła Wyższa.
- Gravett, S. (2004). Action Research and Transformative Learning in Teaching Development. Educational Action Research, 12(2), 259–272. http://dx.doi.org/10.1080/09650790400200248
- Greenwood, D. J., & Levin, M. (2000). Reconstructing the Relationship Between Universities and Society Through Action Research. In N. K. Denzin, & Y. S. Lincoln (Eds.), Handbook of Qualitative Research, Second Edition (2nd ed., pp. 85–105). Thousand Oaks, CA: Sage.
- Gutiérrez, K. D., & Rogoff, B. (2010). Kulturowe sposoby uczenia się: cechy indywidualne czy repertuary praktyki. In H. Cervinkova, & B. D. Gołębniak (Eds.), Badania w działaniu: pedagogika i antropologia zaangażowane (pp. 183–198). Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
- Harris, S. R., & Shelswell, N. (2005). Moving Beyond Communities of Practice in Adult Basic Education. In D. Barton, & K. Tusting (Eds.), Beyond Communities of Practice: Language Power and Social Context (pp. 158–179). Cambridge: Cambridge University Press.
- Haworth, L. (1986). Autonomy: An Essay in Philosophical Psychology and Ethics. New Haven, CT: Yale University Press.
- Hodkinson, P., Biesta, G., & James, D. (2007). Understanding Learning Cultures. Educational Review, 59(4), 415–427. http://dx.doi.org/10.1080/00131910701619316
- Kemmis, S. (2008). Critical Theory and Participatory Action Research. In P. Reason, & H. Bradbury (Eds.), The SAGE Handbook of Action Research: Participative Inquiry and Practice (2nd ed., pp. 121–158). London: Sage.
- Kurantowicz, E. (2010). Uczelnia jako społeczność ucząca się. In J. Piekarski, D. Urbaniak-Zając (Eds.), Innowacje w edukacji akademickiej: szkolnictwo wyższe w procesie zmiany (pp. 269–278). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
- Lincoln, Y. S., & Guba, E. G. (2000). Paradigmatic Controversies, Contradictions, and Emerging Confluences. In N. K. Denzin, & Y. S. Lincoln (Eds.), Handbook of Qualitative Research (2nd ed., pp. 163–188). London: Sage.
- McNiff, J. (2002). Action Research: Principles and Practice. London: Routledge.
- McNiff, J., & Whitehead J. (2011). All You Need to Know About Action Research. London: Sage.
- Mezirow, J. (1997). Transformative Learning: Theory to Practice. New Directions for Adult and Continuing Education, 74, 5–12. http://dx.doi.org/10.1002/ace.7401
- Nizińska, A. (2010). Uczenie się w szkołach wyższych w perspektywie badań europejskich: ku nowym „kulturom uczenia się”. In J. Piekarski, D. Urbaniak-Zając (Eds.), Innowacje w edukacji akademickiej: szkolnictwo wyższe w procesie zmiany (pp. 279–287). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
- Obuchowski, K. (2000). Człowiek intencjonalny, czyli o tym jak być sobą. Poznań: Rebis.
- Park, P. (2005). Knowledge and Participatory Research. In P. Reason & H. Bradbury (Eds.), The SAGE Handbook of Action Research: Participative Inquiry and Practice (pp. 81–90). London: Sage.
- Peim, N., & Hodkinson, P. (2007). Contexts, Cultures, Learning: Contemporary Understanding. Educational Review, 59(4), 387–397. http://dx.doi.org/10.1080/00131910701619282
- Reason, P. (2001). Learning and Change through Action Research. In J. Henry (Ed.), Creative Management (2nd ed., pp. 182–194). London: Sage.
- Reason, P., & Bradbury, H. (2008). Introduction. In P. Reason, & H. Bradbury (Eds.), The SAGE Handbook of Action Research: Participative Inquiry and Practice (2nd ed., pp. 1–10). London: Sage.
- Reason, P., & Torbert, W. R. (2010). Zwrot działaniowy: ku transformacyjnej nauce społecznej. In H. Cervinkova, & B. D. Gołębniak (Eds.), Badania w działaniu: pedagogika i antropologia zaangażowane (pp. 117–152). Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
- Reeve, J. (2006). Extrinsic Rewards and Inner Motivation. In C. M. Evertson, & C. S. Weinstein (Eds.), Handbook of Classroom Management: Research, Practice, and Contemporary Issues (pp. 645–664). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
- Schaffer, H. R. (1993). Joint Involvement Episodes as a Context for Development. In H. McGurk (Ed.), Childhood Social Development: Contemporary Perspective (pp. 99–129). London: LEA.
- Schön, D. A. (1983). The Reflective Practitioner: How Professionals Think in Action. New York, NY: Basic Books.
- Scott, D. (2014). Learning Transitions in Higher Education. London: Palgrave Macmillan.
- Stringer, E. T. (2008). Action Research in Education. Columbus, OH: Pearson Merrill Prentice Hall.
- Thomas, D., & Brown, J. S. (2011). A New Culture of Learning: Cultivating the Imagination for a World of Constant Change. Lexington, KY: Createspace.
- Veresov, N. (2009). Rozwój kulturowy rozumiany w kategoriach dramatu: brakujące ogniwo czy ukryte przesłanie L.S. Wygotskiego. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 12(1), 47–54.
- Wells, G. (1999). Dialogic Inquiry. Toward a Sociocultural Practice and Theory of Education. Cambridge: Cambridge University Press.
- Wenger, E. (1998). Communities of Practice: Learning, Meaning and Identity. Cambridge: Cambridge University Press.
- Wertsch, J. V. (1994). The Primacy of Mediated Action in Sociocultural Studies. Mind, Culture, and Activity, 1(4), 202–208. http://dx.doi.org/10.1080/10749039409524672
- Wicks, P. G., Reason, P., & Bradbury H. (2008). Living Inquiry: Personal, Political and Philosophical Groundings for Action Research Practice. In P. Reason, & H. Bradbury (Eds.), The SAGE Handbook of Action Research: Participative Inquiry and Practice (2nd ed., pp. 15–30). London: Sage.
- Wołodźko, E. (2013). Ku autonomii studiowania: procesy znaczenia konteksty zmiana. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
- Wygotski, L. S. (2002). Wybrane prace psychologiczne. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
- Zamorska, B. (2013). Jednostkowe i społeczne więzy działalności w badaniach w działaniu. In H. Červinková, B. D. Gołębniak (Eds.), Edukacyjne badania w działaniu (pp. 103–124). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Referencje
Benson, P. (2001). Teaching and Researching Autonomy in Language Learning. Edinburgh: Pearson Education.
Benson, P., & Voller, P. (1997). Autonomy and Independence in Language Learning. London: Longman.
Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (1996). Research Methods in Education. London: Routledge.
Czerepaniak-Walczak, M. (2006). Pedagogika emancypacyjna: rozwój świadomości krytycznej człowieka. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Engeström, Y., & Sannino, A. (2012). Badania nad ekspansywnym uczeniem się: założenia, wnioski i przyszłe wyzwania. Forum Oświatowe, 24(1), 209–266. Retrieved from http://forumoswiatowe.pl/index.php/czasopismo/article/view/121
Fals Borda, O. (2005). Participatory (Action) Research in Social Theory: Origins and Challenges. In P. Reason & H. Bradbury (Eds.), The SAGE Handbook of Action Research: Participative Inquiry and Practice (pp. 27–37). London: Sage.
Feldman, A. (2001). Teacher Development and Action Research: Findings from Six Years of Action Research in Schools. Retrieved February 20, 2008, from http://people.umass.edu/~afeldman/ActionResearchPapers/Feldmanetal2001.PDF
Feldman, A. (2002). Existential Approaches to Action Research. Educational Action Research, 10(2), 233–252. http://dx.doi.org/10.1080/09650790200200183
Filipiak, E. (Ed.). (2008). Rozwijanie zdolności uczenia się: wybrane konteksty i problemy. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Fryer, R. H. (1999). Creating Learning Cultures: Next Step in Achieving the Learning Age: Second Report of the National Advisory Group for Continuing Education and Lifelong Learning (2nd ed.). Sheffield: DfEE.
Gołębniak, B. D. (2007). Poza „nabywanie” i „uczestnictwo”: ku społeczno-kulturowej teorii edukacji nauczycieli. In R. Kwiecińska, S. Kowal, & M. Szymański (Eds.), Nauczyciel – tożsamość – rozwój (pp. 216–222). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
Gołębniak, B. D. (2013). Edukacyjne badania w działaniu – między akademicką legitymizacją a realizowanymi uproszczeniami. In H. Červinková, & B. D. Gołębniak (Eds.), Edukacyjne badania w działaniu (pp. 51–75). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Gołębniak, B. D. (2014). O „upedagogicznianiu” szkoły poprzez akademicki dyskurs edukacyjny: ku autoetnografii. Forum Oświatowe, 26(2), 147–169. Retrieved October 10, 2015, from http://forumoswiatowe.pl/index.php/czasopismo/article/view/279
Gołębniak, B. D., & Zamorska, B. (2014). Nowy profesjonalizm nauczycieli: podejścia – praktyka – przestrzeń rozwoju. Wrocław: Dolnośląska Szkoła Wyższa.
Gravett, S. (2004). Action Research and Transformative Learning in Teaching Development. Educational Action Research, 12(2), 259–272. http://dx.doi.org/10.1080/09650790400200248
Greenwood, D. J., & Levin, M. (2000). Reconstructing the Relationship Between Universities and Society Through Action Research. In N. K. Denzin, & Y. S. Lincoln (Eds.), Handbook of Qualitative Research, Second Edition (2nd ed., pp. 85–105). Thousand Oaks, CA: Sage.
Gutiérrez, K. D., & Rogoff, B. (2010). Kulturowe sposoby uczenia się: cechy indywidualne czy repertuary praktyki. In H. Cervinkova, & B. D. Gołębniak (Eds.), Badania w działaniu: pedagogika i antropologia zaangażowane (pp. 183–198). Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
Harris, S. R., & Shelswell, N. (2005). Moving Beyond Communities of Practice in Adult Basic Education. In D. Barton, & K. Tusting (Eds.), Beyond Communities of Practice: Language Power and Social Context (pp. 158–179). Cambridge: Cambridge University Press.
Haworth, L. (1986). Autonomy: An Essay in Philosophical Psychology and Ethics. New Haven, CT: Yale University Press.
Hodkinson, P., Biesta, G., & James, D. (2007). Understanding Learning Cultures. Educational Review, 59(4), 415–427. http://dx.doi.org/10.1080/00131910701619316
Kemmis, S. (2008). Critical Theory and Participatory Action Research. In P. Reason, & H. Bradbury (Eds.), The SAGE Handbook of Action Research: Participative Inquiry and Practice (2nd ed., pp. 121–158). London: Sage.
Kurantowicz, E. (2010). Uczelnia jako społeczność ucząca się. In J. Piekarski, D. Urbaniak-Zając (Eds.), Innowacje w edukacji akademickiej: szkolnictwo wyższe w procesie zmiany (pp. 269–278). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Lincoln, Y. S., & Guba, E. G. (2000). Paradigmatic Controversies, Contradictions, and Emerging Confluences. In N. K. Denzin, & Y. S. Lincoln (Eds.), Handbook of Qualitative Research (2nd ed., pp. 163–188). London: Sage.
McNiff, J. (2002). Action Research: Principles and Practice. London: Routledge.
McNiff, J., & Whitehead J. (2011). All You Need to Know About Action Research. London: Sage.
Mezirow, J. (1997). Transformative Learning: Theory to Practice. New Directions for Adult and Continuing Education, 74, 5–12. http://dx.doi.org/10.1002/ace.7401
Nizińska, A. (2010). Uczenie się w szkołach wyższych w perspektywie badań europejskich: ku nowym „kulturom uczenia się”. In J. Piekarski, D. Urbaniak-Zając (Eds.), Innowacje w edukacji akademickiej: szkolnictwo wyższe w procesie zmiany (pp. 279–287). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Obuchowski, K. (2000). Człowiek intencjonalny, czyli o tym jak być sobą. Poznań: Rebis.
Park, P. (2005). Knowledge and Participatory Research. In P. Reason & H. Bradbury (Eds.), The SAGE Handbook of Action Research: Participative Inquiry and Practice (pp. 81–90). London: Sage.
Peim, N., & Hodkinson, P. (2007). Contexts, Cultures, Learning: Contemporary Understanding. Educational Review, 59(4), 387–397. http://dx.doi.org/10.1080/00131910701619282
Reason, P. (2001). Learning and Change through Action Research. In J. Henry (Ed.), Creative Management (2nd ed., pp. 182–194). London: Sage.
Reason, P., & Bradbury, H. (2008). Introduction. In P. Reason, & H. Bradbury (Eds.), The SAGE Handbook of Action Research: Participative Inquiry and Practice (2nd ed., pp. 1–10). London: Sage.
Reason, P., & Torbert, W. R. (2010). Zwrot działaniowy: ku transformacyjnej nauce społecznej. In H. Cervinkova, & B. D. Gołębniak (Eds.), Badania w działaniu: pedagogika i antropologia zaangażowane (pp. 117–152). Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
Reeve, J. (2006). Extrinsic Rewards and Inner Motivation. In C. M. Evertson, & C. S. Weinstein (Eds.), Handbook of Classroom Management: Research, Practice, and Contemporary Issues (pp. 645–664). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
Schaffer, H. R. (1993). Joint Involvement Episodes as a Context for Development. In H. McGurk (Ed.), Childhood Social Development: Contemporary Perspective (pp. 99–129). London: LEA.
Schön, D. A. (1983). The Reflective Practitioner: How Professionals Think in Action. New York, NY: Basic Books.
Scott, D. (2014). Learning Transitions in Higher Education. London: Palgrave Macmillan.
Stringer, E. T. (2008). Action Research in Education. Columbus, OH: Pearson Merrill Prentice Hall.
Thomas, D., & Brown, J. S. (2011). A New Culture of Learning: Cultivating the Imagination for a World of Constant Change. Lexington, KY: Createspace.
Veresov, N. (2009). Rozwój kulturowy rozumiany w kategoriach dramatu: brakujące ogniwo czy ukryte przesłanie L.S. Wygotskiego. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 12(1), 47–54.
Wells, G. (1999). Dialogic Inquiry. Toward a Sociocultural Practice and Theory of Education. Cambridge: Cambridge University Press.
Wenger, E. (1998). Communities of Practice: Learning, Meaning and Identity. Cambridge: Cambridge University Press.
Wertsch, J. V. (1994). The Primacy of Mediated Action in Sociocultural Studies. Mind, Culture, and Activity, 1(4), 202–208. http://dx.doi.org/10.1080/10749039409524672
Wicks, P. G., Reason, P., & Bradbury H. (2008). Living Inquiry: Personal, Political and Philosophical Groundings for Action Research Practice. In P. Reason, & H. Bradbury (Eds.), The SAGE Handbook of Action Research: Participative Inquiry and Practice (2nd ed., pp. 15–30). London: Sage.
Wołodźko, E. (2013). Ku autonomii studiowania: procesy znaczenia konteksty zmiana. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Wygotski, L. S. (2002). Wybrane prace psychologiczne. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Zamorska, B. (2013). Jednostkowe i społeczne więzy działalności w badaniach w działaniu. In H. Červinková, B. D. Gołębniak (Eds.), Edukacyjne badania w działaniu (pp. 103–124). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.