Pasek boczny artykułu

Pobieranie
PDF

Treść głównego artykułu

Abstrakt

Celem badań była ocena występowania poszczególnych rodzajów zachowań  ryzykownych u młodzieży oraz ustalenie związków pomiędzy oceną stymulacyjnej wartości zachowań i ich podejmowaniem.


W badaniu wzięli udział uczniowie z liceum ogólnokształcącego w Krakowie (łącznie 139 osób w wieku 17–19). Częstość zachowań oraz ocenę ich stymulacyjnej wartości zmierzono za pomocą dostosowanego do warunków polskich kwestionariusza ARQ. Do najczęściej występujących zachowań ryzykownych należały używanie alkoholu oraz zachowania brawurowe, takie jak jazda na rowerze bez kasku. Zachowaniami uznanym za bardzo stymulujące były przede wszystkim różne formy sportów ekstremalnych. Analiza korelacji wskazuje, że jeżeli dana forma aktywności była oceniana jako bardziej ekscytująca, była także częściej podejmowana.


W podsumowaniu sformułowano wskazania dla działań profilaktycznych i budowania programów edukacji zdrowotnej.

Słowa kluczowe

risk behaviors stimulative value of behaviors adolescents health education zachowania ryzykowne stymulacyjna wartość zachowań młodzież edukacja zdrowotna

Szczegóły artykułu

Licencja

Licencja

Osoba publikująca wyraża zgodę na udostępnianie utworu przez Dolnośląską Szkołę Wyższą na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe, której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode

Osoba zgłaszająca upoważniona przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu/jej autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem.

Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich.

Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.

Osoba zgłaszająca utwór do publikacji w czasopiśmie „Forum Oświatowe” i tym samym potwierdza, że:

  1. Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
  2. Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
  3. Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
  4. Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
  5. Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.

Osoba zgłaszająca udziela Dolnośląskiej Szkole Wyższej nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Forum Oświatowe”, na następujących polach eksploatacji:

  1. Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
  2. Obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
  3. Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
  4. Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.

 

Publikujemy zgodnie z zaleceniami The Committee on Publication Ethics (COPE), w wolnym dostępie na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Jak cytować
Łosiak-Pilch, J. (2019). Stymulacyjna wartość zachowań a podejmowanie zachowań ryzykownych przez młodzież licealną. Wskazania dla edukacji zdrowotnej. Forum Oświatowe, 31(1(61), 77–91. https://doi.org/10.34862/fo.2019.1.5
Pobierz cytowania
Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
BibTeX

Referencje

  1. Arnett, J. (1992). Sensation seeking: A new conceptualization and a new scale. Personality and Individual Differences, 16, 289–296. https://doi.org/10.1016/0191-8869(94)90165-1
  2. Arnett, J. (1996). Sensation seeking: Aggressiveness and Adolescent Reckless Behavior. Personality and Individual Differences, 20, 693–702. https://doi.org/10.1016/0191-8869(96)00027-X
  3. Arnett, J. (1999). Adolescent storm and stress, reconsidered. American Psychologist, 54, 317–326. https://doi.org/10.1037//0003-066x.54.5.317
  4. Birch, A., Malim, T. (2001). Psychologia rozwojowa w zarysie. Od niemowlęcia do dorosłości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  5. Buchanan, C.M., Eccles, J., Becker, J. (1992). Are adolescents the victims of raging hormones? Evidence for activational effects of hormones on moods and behavior at adolescence. Psychological Bulletin, 111, 62–107. https://doi.org/10.1037/0033-2909.111.1.62
  6. Carrol, E., Zuckerman, M., Vogel, W. (1982). A test of the optimal level of arousal theory of sensation seeking. Journal of Personality and Social Psychology, 42, 572–575. https://doi.org/10.1037//0022-3514.42.3.572
  7. Conger, J. (1977). Adolescence and youth: Psychological development in a changing world. New York: Harper and Row.
  8. Cooper, M., Wood, P., Orcutt, H., Albino, A. (2003). Personality and the predisposition to engage in risky or problem behaviors during adolescence. Journal of Personality and Social Psychology, 84, 390–410. https://doi.org/10.1037//0022-3514.84.2.390
  9. Garlington, W., Shimota, H. (1964). The Change Seeker Index: A measure of the need for variable stimulus input. Psychological Reports, 14, 919–924. https://doi.org/10.2466%2Fpr0.1964.14.3.919
  10. Gaś, Z. (2006). Profilaktyka w szkole. Warszawa: WSiP.
  11. Gottfredson, M.R., Hirschi, T. (1990). A general theory of crime. Stanford: Stanford University Press.
  12. Gullone, E., Moore, S., Moss, S., Boyd, C. (2000). The Adolescent Risk-Taking Questionnaire: Development and Psychometric Evaluation. Journal of Adolescent Research, 15, 231–250. https://doi.org/10.1177%2F0743558400152003
  13. Hall, G.S. (1904). Adolescence: its psychology and its relation to physiology, anthropology, sociology, sex, crime, religion, and education. Vol. 1–2. Englewood Cliffs: Prentice Hall.
  14. Irwin, C. E. (1990). The theoretical concept of at-risk adolescents. Adolescents Medicine: State of the Art Reviews, 1–14.
  15. Johnston, L.D., O’Malley, P.M., Bachman, J.G. (1994). National survey results on drug use from the Monitoring the Future study, 1975–1993, vol. 2. Rockville: National Institute on Drug Abuse.
  16. Jonah, B. (1986). Adolescent risk and risk-taking behavior among young drivers. Accident Analysis and Prevention, 18, 255–271. https://doi.org/10.1016/0001-4575(86)90041-2
  17. Larson, R., Richards, M.H. (1994). Divergent realities: the emotional lives of mothers, fathers, and adolescents. New York: Basic Books.
  18. Laursen, B., Coy, K.C., Collins, W.A. (1998). Resonsidering changes in parent-child conflict across adolescence: a meta-analysis. Child Development, 69, 817–832.
  19. Loewenstein, G., Weber, E., Hsee, Ch., Welch, N. (2001). Risk as feelings. Psychological Bulletin, 127, 269–286. https://doi.org/10.1037/0033-2909.127.2.267
  20. Moore, S., Gullone, E. (1996). Predicting adolescent risk behavior using a personalized cost benefit analysis. Journal of Youth and Adolescence, 25, 343–359. https://doi.org/10.1007/BF01537389
  21. Pearson, P. (1970). Relationships between Global and Specified Measures of Novelty Seeking. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 43, 199–204. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/h0029010
  22. Petersen, A.C., Compas, B.E., Brooks-Gunn, J., Stemmler, M., Ey S., Grant, K.E. (1993). Depression in adolescence. American Psychologist, 48, 155–168. https://doi.org/10.1037//0003-066x.48.2.155
  23. Rosenbloom, T. (2003). Risk evaluation and risky behavior of high and low sensation seekers. Social Behavior and Personality: An International Journal, 31, 375–387. https://psycnet.apa.org/doi/10.2224/sbp.2003.31.4.375
  24. Roysamb, E. (1997). Risk behavior: toward a model of affectively construed action. Personality and Individual Differences, 22, 33–46. https://doi.org/10.1016/S0191-8869(96)00164-X
  25. Solomon, Z., Ginzburg, K., Neria, Y., Ohry, A. (1995). Coping with war captivity: The role of sensation seeking. The European Journal of Personality, 9, 57–70. https://doi.org/10.1002%2Fper.2410090105
  26. Slovic, P. (2004). Risk as feelings and risk as analysis. Risk decision and human error. Rovereto: University of Trento.
  27. Zaleśkiewicz, T. (2005). Przyjemność czy konieczność. Psychologia spostrzegania podejmowania ryzyka. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
  28. Zuckerman, M. (1984). Sensation Seeking: A comparative approach to a human trait. The Behavioral and Brain Sciences, 7, 413–471. https://doi.org/10.1017/S0140525X00018938
  29. Zuckerman, M. (1994). Behavioral Expressions and Biosocial Bases of Sensation Seeking. New York: Cambridge University Press.