Pasek boczny artykułu

Download
PDF
Statistic
Read Counter : 370 Download : 379

Treść głównego artykułu

Abstrakt

W latach 2008-2016 we wrocławskich publicznych szkołach wprowadzono tutoring jako zindywidualizowaną metodę wychowawczą. Nauczyciele-tutorzy mieli z czasem zastąpić wychowawcę klasy. W roku szkolnym 2015/2016 przeprowadziliśmy jakościowe badania w 12 gimnazjach. Zarejestrowaliśmy dyskusje grupowe i wywiady pogłębione z nauczycielami pracującymi metodą tutorską. Celem analizy była odpowiedź na pytanie badawcze: W jaki sposób tutoring został włączony w system działalności szkoły? Wprowadzenie tutoringu w szkole ujmujemy jako społeczne konstruowanie indywidualnych i kolektywnych wzorów orientacji. Zawierają one pragmatyczną wiedzę o znaczeniu i sposobach prowadzenia tutoringu w szkole. Prześledziliśmy zmiany, które nastąpiły w wyniku zindywidualizowania pracy wychowawczej i praktyki regularnych tutoriali zorientowanych na wspieranie potencjału i uzdolnień uczniów. Wyodrębniliśmy cztery podstawowe sposoby włączania tutoringu do systemu szkoły: tutoring niszowy, pozorny, instrumentalny i synergiczny. W szkołach, w których dominuje model tutoringu synergicznego, zaobserwowaliśmy najbardziej trwałe jakościowo zmiany w pracy wychowawczej.

Słowa kluczowe

tutoring indywidualizacja nauczyciele zmiana edukacyjna wiedza pragmatyczna system działalności

Szczegóły artykułu

Licencja

Osoba publikująca wyraża zgodę na udostępnianie utworu przez Dolnośląską Szkołę Wyższą na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe, której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode

Osoba zgłaszająca upoważniona przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu/jej autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem.

Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich.

Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.

Osoba zgłaszająca utwór do publikacji w czasopiśmie „Forum Oświatowe” i tym samym potwierdza, że:

  1. Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
  2. Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
  3. Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
  4. Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
  5. Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.

Osoba zgłaszająca udziela Dolnośląskiej Szkole Wyższej nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Forum Oświatowe”, na następujących polach eksploatacji:

  1. Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
  2. Obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
  3. Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
  4. Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.

 

Publikujemy zgodnie z zaleceniami The Committee on Publication Ethics (COPE), w wolnym dostępie na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Biogramy autorów

Sławomir Krzychała, Dolnośląska Szkoła Wyższa Wydział Nauk Pedagogicznych

Od 2004 roku adiunkt w Wydziale Nauk Pedagogicznych w Dolnośląskiej Szkole Wyższej. Publikuje prace z zakresu socjologii późnej nowoczesności oraz badań edukacyjnych (między innymi monografie: Projekt własnego życia, Wrocław 2007; Ryzyko własnego życia, Wrocław 2007). Specjalizuje się w analizach jakościowych (metoda dokumentarna), wykorzystywanych również w badaniach ewaluacyjnych i partycypacyjnych (współautorstwo: Dokumentarna ewaluacja szkolnej codzienności, Wrocław 2009).

Agnieszka Zembrzuska, Dolnośląska Szkoła Wyższa Wydział Nauk Pedagogicznych

Doktor nauk pedagogicznych, pracownik dydaktyczno-naukowy Wydziału Nauk Pedagogicznych Dolnośląskiej Szkoły Wyższej we Wrocławiu. Zainteresowania badawcze dotyczą takich zagadnień, jak: filozoficzne aspekty poradnictwa, teorie poradnictwa, problematyka władzy i wolności w edukacji oraz w poradnictwie,  koncepcja całożyciowego uczenia się, metoda tutoringu w edukacji, zagadnienia międzykulturowości w edukacji. Trenerka i konsultantka w zakresie edukacji zindywidualizowanej, zawodowej i antydyskryminacyjnej.

Jak cytować
Krzychała, S., & Zembrzuska, A. (2018). Jak tutoring zmienia system działalności szkoły? Raport z badań rekonstrukcyjnych we wrocławskich gimnazjach. Forum Oświatowe, 30(1(59), 195-216. Pobrano z https://forumoswiatowe.pl/index.php/czasopismo/article/view/628

Referencje

  1. Bohnsack, R. (2007). Typenbildung, Generalisierung und komparative Analyse: Grundprinzipien der dokumentarischen Methode. W: R. Bohnsack, I. Nentwig-Gesemann, A.-M. Nohl, F. Engelhardt (red.), Die dokumentarische methode und ihre forschungspraxis. Grundlagen qualitativer Sozialforschung (wyd. 2, s. 225–253). Wiesbaden, Germany: VS Verlag für Sozialwissenschaften.
  2. Bohnsack, R. (2014). Rekonstruktive Sozialforschung: Einführung in qualitative Methoden (9., überarb. und erw. Aufl.). UTB: 8242 : Erziehungswissenschaft, Sozialwissenschaft. Opladen, Toronto: Budrich.
  3. Bohnsack, R., Marotzki, W., Meuser, M. (2003). Hauptbegriffe qualitative Sozialforschung: Ein Wörterbuch. UTB Soziologie, Erziehungswissenschaft: nr. 8226. Opladen: Leske + Budrich.
  4. Bohnsack, R., Nentwig-Gesemann, I., Nohl, A.-M. (red.). (2013). Die dokumentarische Methode und ihre Forschungspraxis: Grundlagen qualitativer Sozialforschung. Wiesbaden: Springer VS.
  5. Bohnsack, R., Pfaff, N., Weller, W. (red.). (2010a). Qualitative analysis and documentary method in international educational research. Opladen: Budrich.
  6. Bohnsack, R., Pfaff, N., Weller, W. (red.). (2010b). Qualitative analysis and documentary method in international educational research. Opladen, Farmington Hills, MI.: Barbara Budrich.
  7. Bourdieu, P. (2008). Zmysł praktyczny. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
  8. Bourdieu, P. (2010). The logic of practice (Reprint). Cambridge [u.a.]: Polity Press.
  9. Bruner J. (2006). Kultura edukacji, przeł. T. Brzostowska-Tereszkiewicz. wstęp A. Brzezińska. Kraków: Universitas.
  10. Buber M. (1993). Problem człowieka. przeł. J. Doktór, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  11. Budzyński, M., Czekierda, P., Traczyński, J., Zalewski, Z., Zembrzuska, A. (red.). (2009). Tutoring w szkole: między teorią a praktyką zmiany edukacyjnej. Wrocław: Towarzystwo Edukacji Otwartej.
  12. Budzyński, M., Traczyński, J. (2012). Program innowacji pedagogicznej: Tutor-wychowawca we wrocławskiej szkole. Wrocław: Kolegium Tutorów (materiał niepublikowany).
  13. Ciesielska M., Traczyński J., Zembrzuska A. (2015), Program innowacji pedagogicznej „Tutor we wrocławskiej szkole”. Wrocław: Fundacja Kolegium Tutorów (materiał nie publikowany).
  14. Czekierda, P., Fingas, B., Szala, M. (red.). (2015). Tutoring: Teoria, praktyka, studia przypadków. Warszawa: Wolters Kluwer.
  15. Dewe, B., Ferchhoff, W., Radtke, F.-O. (1992). Erziehen als Profession: Zur Logik professionellen Handelns in pädagogischen Feldern. Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften.
  16. Drozd, E., Zembrzuska, A. (2013). School Tutoring as a Concept and a Support Method in Student’s Development. Forum Oświatowe. (2(49)), 167–175.
  17. Engeström, Y. (1999). Activity theory and individual and social transformation. W: Y. Engeström, R. Miettinen, R.-L. Punamèaki-Gitai (red.), Learning in doing. Perspectives on activity theory (s. 19–38). Cambridge, New York: Cambridge University Press.
  18. Engeström, Y. (2005). Non scolae sed vitae discimus: Toward overcoming the encapsulation of school learning. W: H. Daniels (red.), An introduction to Vygotsky (wyd. 2, s. 153–172). New York: Routledge.
  19. Engeström, Y., Kajamaa, A., Lahtinen, P., Sannino, A. (2015). Toward a Grammar of Collaboration. Mind, Culture, and Activity, 22(2), 92–111.
  20. Engeström, Y., Miettinen, R., Punamèaki-Gitai, R.-L. (red.). (1999). Learning in doing. Perspectives on activity theory. Cambridge, New York: Cambridge University Press.
  21. Engeström, Y., Sannino, A. (2012). Badania nad ekspansywnym uczeniem się: założenia, wnioski i przyszłe wyzwania. Forum Oświatowe, 24(1(46)), 209–266.
  22. Fijałkowski, A. (2009). Z dziejów myśli o tutoringu - krótki zarys historii indywidualnego kształcenia i wychowania. Kwartalnik Pedagogiczny. (2), 5–34.
  23. Fingas, B. (2015). Fundamenty i źródła tutoringu. W: P. Czekierda, B. Fingas, M. Szala (red.), Tutoring. Teoria, praktyka, studia przypadków (s. 37–61). Warszawa: Wolters Kluwer.
  24. Gołębniak, B. D. (1998). Zmiany edukacji nauczycieli: Wiedza - biegłość - refleksyjność. Toruń, Poznań: Edytor.
  25. Hornby G., Hall E., Hall C. (2005). Nauczyciel wychowawca. przeł. J. Bartosik. Gdańsk: GWP.
  26. Instytut Badań Edukacyjnych. (2017). Wskaźnika edukacyjnej wartości dodanej (EWD) dla gimnazjów. (01.12.2017) Pobrane z: ewd.edu.pl/wskazniki/gimnazjum.
  27. Kruszelnicki, M. (2015). Tutoring, mentoring, coaching – troskliwe oblicze władzy (ćwiczenia z krytyki Foucaultiańskiej). Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja. (1 (69)), 45–65.
  28. Krzychała, S. (2007). Rekonstrukcyjna formuła badan społecznych - na przykładzie hermeneutyki obiektywnej oraz interpretacji dokumentarnej. W: E. Kurantowicz & M. Nowak-Dziemianowicz (red.), Narracja, krytyka, zmiana. Praktyki badawcze we współczesnej pedagogice (s. 172–183). Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP.
  29. Krzychała, S. (2010a). Badacz w szkole – o rekonstruowaniu edukacyjnej codzienności. W: M. Dudzikowa & M. Czerepaniak-Walczak (red.), Wychowanie: Pojęcia. Procesy. Konteksty: nr. 5. Wychowanie: Pojęcia. Procesy. Konteksty. Tom 5. Codzienność w szkole. Szkoła w codzienności (s. 137–160). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
  30. Krzychała, S. (2010b). Metoda dokumentarna jako teoria i praktyka badań edukacyjnych. W: H. Kędzierska (red.), Jakościowe inspiracje w badaniach edukacyjnych (s. 11–30). Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
  31. Krzychała, S. (red.). (2004). Społeczne przestrzenie doświadczenia: Metoda interpretacji dokumentarnej. Wrocław: Wydaw. Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP.
  32. Kwieciński Z. (2002a). Bezbronni. Toruń: Edytor.
  33. Kwieciński Z. (2002b). Wykluczanie. Toruń: Wydawnictwo UMK.
  34. Lenger, A., Schneickert, C., Schumacher, F. (2013). Pierre Bourdieus Konzeption des Habitus. Wiesbaden: Springer Fachmedien Wiesbaden.
  35. Loos, P. (red.). (2013). Dokumentarische Methode: Grundlagen - Entwicklungen - Anwendungen; [… zum 65. Geburtstag von Ralf Bohnsack …]. Opladen, Berlin [u.a.]: Budrich.
  36. Loos, P., Schäffer, B. (2001). Das Gruppendiskussionsverfahren. Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften.
  37. Mannheim, K. (1956). Essays on the Sociology of Culture. Collected works of Karl Mannheim: Volume 7. Routledge.
  38. Mikiewicz P. (2005). Społeczne światy szkół średnich. Od trajektorii marginesu do trajektorii elit. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe DSWE TWP.
  39. Nohl, A.-M. (2005). Dokumentarische Interpretation narrativer Interviews. Bildungsforschung, 2. Pobrane (01.07.2017) z: www.bildungsforschung.org/Archiv/2005-02/interview/.
  40. Nohl, A.-M. (2013). Relationale Typenbildung und Mehrebenenvergleich. Wiesbaden: Springer Fachmedien Wiesbaden.
  41. Pełczyński, Z. (2007). Tutoring wart zachodu: Z doświadczeń tutora oksfordzkiego. W: Stowarzyszenie Szkoła Liderów (red.), Tutoring. W poszukiwaniu metody kształcenia liderów (s. 31–34). Warszawa: Stowarzyszenie Szkoła Liderów.
  42. Przyborski, A. (2004). Gesprächsanalyse und dokumentarische Methode. Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften.
  43. Rapley, T. (2010). Analiza konwersacji, dyskursu i dokumentów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  44. Rosenzweig F. (1998). Gwiazda zbawienia. przeł. T. Gadacz. Kraków: Wydawnictwo Znak.
  45. Roth, G. e., Wittich, C. e. (red.). (1978). Economy and society: An outline of interpretive sociology. Berkeley: University of California Press.
  46. Sarnat-Ciastko, A. (2015). Tutoring w polskiej szkole. Engram. Warszawa: Difin.
  47. Schön, D. A. (1983). The reflective practitioner: How professionals think in action. Hampshire: Arena.
  48. Śliwerski B. (2008), Edukacja autorska, Impuls, Kraków.
  49. Tischner J. (1990). Filozofia dramatu. Paris: Éditions du Dialogue.
  50. Tischner J. (2003). O człowieku: wybór pism filozoficznych. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
  51. Urbaniak-Zając, D. (2016). W poszukiwaniu teorii działania profesjonalnego pedagogów: Badania rekonstrukcyjne. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
  52. Zamorska B. (2008). Nauczyciele. (Re)konstrukcje bycia-w-świecie edukacji. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe DSW.
  53. Żółtak, T. (2015). Statystyczne modelowanie wskaźników Edukacji Wartości Dodanej: Podsumowanie polskich doświadczeń 2005-2015. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
  54. Zuchniewicz, P. (2015). Tutoring szkolny - personalizacja edukacji. W: P. Czekierda, B. Fingas, M. Szala (red.), Tutoring. Teoria, praktyka, studia przypadków (115-122). Warszawa: Wolters Kluwer.