Treść głównego artykułu

Abstrakt

Niniejszy tekst jest próbą ukazania przemian w obszarze szkolnictwawyższego w wybranych krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Artykuł wskazujegłówne kierunki zmian w filozofii kształcenia i ich konsekwencje strukturalne dlasektora szkolnictwa wyższego, będące reakcją na zmianę ustroju społeczno-politycznego,a tym samym otwarcia się tych krajów na dominujące trendy globalne (m.in.społeczne, kulturowe, ekonomiczne). Podstawową bazę źródłową stanowią ogólnodostępnebazy danych (np. raporty Banku Światowego czy Education at Glance,publikowane przez OECD), opracowania statystyczne sporządzone na ich podstawieoraz monografie. Zasadniczym celem artykułu jest próba wskazania istotnychpodobieństw i różnic, będących udziałem krajów, z jednej strony, przechodzącychpodobną drogę rozwojową, z drugiej zaś, odmiennych ze względu na ich specyfikęspołeczno-kulturową.

Słowa kluczowe

szkolnictwo wyższe edukacja kraje postkomunistyczne transformacja higher education education post-communist countries transformation

Szczegóły artykułu

Jak cytować
Wasielewski, K. (2017). Kierunki zmian w szkolnictwie wyższym w wybranych krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Forum Oświatowe, 29(2(58), 61–76. Pobrano z https://forumoswiatowe.pl/index.php/czasopismo/article/view/479

Referencje

  1. Altbach, P.G., Knight, J. (2007). The Internationalization of Higher Education: Motivations and Realities. Journal of Studies in International Education, Vol. 11, 290–305.
  2. Antonowicz, D. (2015). Między siłą globalnych procesów a lokalną tradycją. Polskie szkolnictwo wyższe w dobie przemian. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
  3. Aslund, A. (2010). Jak budowano kapitalizm? Transformacja Europy Środkowej i Wschodniej, Rosji i Azji Środkowej. Warszawa: Wydawnictwo FOR.
  4. Berryman, S. (2000). Hidden challenges to education systems in transition economies. A World Free of Poverty series. Washington, D.C. : The World Bank.
  5. Berulava, M.N. (2005). Higher Education in Russia in the Light of Market Reforms. Russian Education and Society, 47(8).
  6. Borowicz, R. (2005). Zjawiska żywiołowe w rozwoju polskiej edukacji, W: M. Dziemianowicz, B. Dorota Gołębniak, R. Kwaśnica (red.), Przetrwanie i rozwój jako niezbywalne powinności wychowania. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP.
  7. Boyadjieva, P., Ilieva-Trichkova, P. (2016). Expansion of Higher Education and Graduate Employability: Data and Insights from Central and Eastern Europe. W: V. Delteil, V. Kirov (red.), Labour and Social Transformation in Central and Eastern Europe: Europeanization and Beyond. London and New York: Routledge.
  8. Bowes, L., Thomas, L., Peck, L., Nathwani, T. (2013). International Research on the Effectiveness of Widening Participation. Bristol: HEFCE and OFFA.
  9. Curaj A., Scott P., Vlasceanu L., Wilson, L. (red.). (2012). European higher education at the cross roads: between the Bologna Process and national reforms. New York, London, Heidelberg: Springer Dordrecht.
  10. Egorov, O. G. (2005). Experience in Creation of Elite Schools in the Moscow Area. Russian Education and Society, 47(4).
  11. Epuran, G., Gârdan, I. P., Gârdan, D. A. and Tescașiu, B. (2016). Modernisation of Higher Education in the Context of European Integration ? A Comparative Analysis. Amfiteatru Economic, 18(42), 351–368.
  12. European Commission/EACEA/Eurydice. (2015). The European Higher Education Area in 2015: Bologna Process Implementation Report. Luxembourg: Publications Office of the European Union.
  13. Goastellec, G. (2008). Changes in Access to Higher Education: From Worldwide Constraints to Common Patterns of Reform? W: David Baker (red.), The Worldwide Transformation of Higher Education. International Perspectives on Education and Society, Volume 9. UK : Emerald Group Publishing Limited.
  14. Hadjar, A., Becker, R. (red.). (2009). Expected and Unexpected Consequences of the Educational Expansion in Europe and the US. Theoretical Approaches and empirical findings in comparative perspective. Bern – Stuttgart – Vien: Haupt.
  15. Herbst, M., Wojciuk A. (2014). Common Origin, Different Paths. Transformation of Education systems in the Czech Republic, Slovakia, Hungary and Poland. GRINCOH Working Paper Series, Paper No. 4.07.
  16. Hovdhaugen, E., Frolich, N., Aamodt, P. O. (2013). Informing Institutional Management: institutional strategies and student retention. European Journal of Education, 48 (1), 165–177.
  17. Johnson, M. S. (1996). Western Models and Russian Realities in Postcommunist. Tertium Comparationis Journal für Internationale Bildungsforschung, 2(1996) 2, 119–132.
  18. Karpov, V., Lisovskaya, E. (2005). Educational Change in Time of Social Revolution: The Case of Post-Communist Russia in Comparative Perspective, W: Eklof, B., Holmes, L.E., Kaplan, V., (red.). Educational Reform in Post-Soviet Russia. Legacies and Prospects. London: Frank Cass.
  19. Konstantinovskiy, D.L. (2003). Changing Youth and Education in a Changing Society. W: Horovitz, T., Kotik-Friedgut, B., Hoffman, S. (red.). From Pacesetters to Drop-outs. Post-Soviet Youth in Comparative Perspective. Oxford: UPA.
  20. Kwiek, M. (2016). From Privatization (of the Expansion Era) to De-privatization (of the Contraction Era): A National Counter-Trend in a Global Context. W: S. Slaughter, B. J. Taylor (red.), Higher Education, Stratification and Workforce Development. Higher Education Dynamics 45. Switzerland: Springer International Publishing. doi 10.1007/978-3-319-21512-9_16
  21. Kwiek, M., Kurkiewicz, A. (red.). (2012). The Modernisation of European Universities. Cross-National Academic Perspectives. Frankfurt and New York: Peter Lang.
  22. Kwiek, M., Maassen, P. (red.). (2012). National Higher Education Reforms in a European Context: Comparative Reflections on Poland and Norway. Frankfurt, New York: Peter Lang.
  23. Levy, Daniel C. (2012). How Important Is Private Higher Education in Europe? A Regional Analysis in Global Context. European Journal of Education, Volume 47, Issue 2, 178–197.
  24. Lewowicki, T. (red.). (2000). Edukacja międzykulturowa w Polsce i na świecie. Katowice: Wydawnictwo UŚ.
  25. Lukashenko, M. (2004). The Market Transformation of the System of Education in Russia. Russian Education and Society, t. 46, nr 5.
  26. Mikiewicz, P. (2005). Społeczne światy szkół średnich. Od trajektorii marginesu do trajektorii elit. Wrocław: Dolnośląska Szkoła Wyższa.
  27. Misztal, B. (2000). Prywatyzacja wyższego wykształcenia w Polsce. Wyzwania w świetle transformacji systemowej, W: Prywatyzacja szkolnictwa wyższego w Polsce, pod red. tegoż. Kraków: Universitas.
  28. Nevala, A-M., et al. (2011). Reducing early leaving from education and training in the EU. Brussels: European Parliament. Pobrane 15 maja 2017, z: http://www.europarl.europa.eu/activities/committees/studies/download.do?language=en&file=42311
  29. OECD. (2013). Education at a Glance 2013: OECD Indicators. OECD Publishing. http://dx.doi.org/10.1787/eag-2013-en
  30. OECD. (2015). Education at a Glance 2015: OECD Indicators. OECD Publishing. http://dx.doi.org/10.1787/eag-2015-en
  31. Potulicka, E. (2012). Przemiany w analizowanych krajach na tle tendencji ogólnoeuropejskich. W: Systemy edukacji w krajach europejskich. E. Potulicka, D. Wildebrandt-Wypych, C. Czech-Włodarczyk (red.). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
  32. Przeworski, A., Teune, H. (1983). Badania porównawcze – dobór systemów do badań. W: A. Sułek, Logika analizy socjologicznej. Wybór tekstów. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
  33. Schwartzman, R. (2013). Consequences of commodifying education. Academic Exchange Quarterly, 17(3), 41–46.
  34. Szafraniec, K., Domalewski, J., Wasielewski, K., Szymborski, P., Wernerowicz, M. (2017). Zmiana warty. Młode pokolenia a transformacje we wschodniej Europie i Azji. Warszawa: Scholar.
  35. Wasielewski, K. (2013a). Caught in the trap of mass education – transformations in the Polish higher education after 1989, W: K. Szafraniec, D. Konstantinovskiy (red.), Polish and Russian Youth: Education and Work in Changing Society. Moscow: Institute Sociology RAN.
  36. Wasielewski, K. (2013b). Młodzież wiejska na uniwersytecie – droga na studia, mechanizmy alokacji, postawy wobec kształcenia. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
  37. World Bank. (2015). World Development Indicators. Pobrane 12 marca 2017, z: http://databank.worldbank.org/data/reports.aspx?source=2&country=&series=SE.PRM.CMPT.ZS&period=
  38. Yudkevich, M., Altbach, P.G., Rumbley, L.E. (red.). (2016). The Global Academic Rankings Game: Changing Institutional Policy, Practice, and Academic Life. London, New York: Routledge.
  39. Ziółkowski, M. (2000). Przemiany interesów i wartości społeczeństwa polskiego. Teorie, tendencje, interpretacje. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.