Treść głównego artykułu

Abstrakt

Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, jakie inspiracje edukacyjne płyną z inicjatyw upamiętniania Sprawiedliwych, którzy ratowali Żydów w czasie II wojny światowej. Autor uważa, iż pamięć zbiorowa jest istotnym elementem kształtowania indywidualnej i zbiorowej tożsamości członków dzisiejszego społeczeństwa. W artykule dokonuje przeglądu wyników badań amerykańskich uczonych, którzy przeprowadzili wywiady z osobami ratującymi Żydów. W konkluzji stwierdza, że czyny Sprawiedliwych przypominają, iż każdy człowiek, niezależnie od uwarunkowań osobowościowych i środowiskowych, jest zdolny do podejmowania bezkompromisowych wyborów etycznych. Potrafi to czynić w sposób spontaniczny, odkładając na bok utylitarne kalkulacje, przezwyciężając lęk o siebie i najbliższych. Czynnikiem sprzyjającym takim wyborom jest wychowanie kładące nacisk na wspólne wszystkim ludziom człowieczeństwo, będące uprzednim wobec wszelkich różnic i odmienności.

Słowa kluczowe

Żydzi holokaust pamięć altruizm Jews Holocaust education Righteous Among the Nations

Szczegóły artykułu

Jak cytować
Kochanowicz, J. (2016). Sprawiedliwi. Inspiracje dla edukacji. Forum Oświatowe, 28(2(56), 317–329. Pobrano z https://forumoswiatowe.pl/index.php/czasopismo/article/view/444

Referencje

  1. Arendt, H. (1991). Israel, Palästina und der Antisemitismus. Berlin: Wagenbach.
  2. Arystoteles. (1966). Dzieła wszystkie (tom 5). Warszawa: PWN.
  3. Babylonian Talmud: Tractate Sanhedrin. (b.d.). Pobrane 20 lipca 2016, z: http://come-and-hear.com/sanhedrin/sanhedrin_97.html
  4. Bartoszewski, W. (2007). Zamiast wstępu. W: Z. Lewinówna, W. Bartoszewski (red.), Ten jest z ojczyzny mojej. Polacy z pomocą Żydom 1939–1945. Warszawa: Świat Książki.
  5. Bender S., Krakowski S. (red.). (2004). The Encyclopedia of the Righteous Among the Nations: Poland. Rescuers of Jews during the Holocaust. Jerusalem: Yad Vashem.
  6. Biblia warszawska. (b.d.). Pobrane 20 sierpnia 2016, z: http://biblia-online.pl/Biblia-Warszawska.html
  7. Block, G., Drucker, M. (1992). Rescuers: Portraits of Moral Courage in the Holocaust. New York, NY: Holmes and Meier.
  8. Buber, M. (2004). Droga człowieka według nauczania chasydów. Warszawa: Wydawnictwo Cyklady.
  9. Hallie, P. (1979). Lest Innocent Blood Be Shed: The Story of the Village of Le Chambon, and How Goodness Happened There. New York, NY: Harper.
  10. Henry, P. (1999). Why We Must Teach the Rescuers When We Teach the Holocaust. Pobrane 20 sierpnia 2016, z: http://people.whitman.edu/~henrypg/rescuers.htm
  11. Kochanowicz, J. (2016). Edukacyjne aspekty pamięci o Sprawiedliwych – wprowadzenie do problematyki. W: J. Cukras-Stelągowska (red.), Pamiętanie i zapominanie: wspólnoty – wartości – wychowanie (s. 181–192). Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
  12. Kula, M. (2004). Między przeszłością a przyszłością: o pamięci, zapominaniu i przewidywaniu. Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.
  13. Kurek, E. (2008). Polscy Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata. W: Polacy ratujący Żydów w czasie II wojny światowej. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
  14. Kuwałek, R. (2010). Trudna Pamięć o Sprawiedliwych. Proste pytania i niełatwe odpowiedzi. W: Praca z „trudną pamięcią” w społecznościach lokalnych: polsko-ukraińska wymiana doświadczeń: materiały seminaryjne (s. 8–12). Lublin.
  15. Le Gofff, J. (2007). Historia i pamięć. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego. Młodzi 2011. (2011). Pobrane 20 sierpnia 2016, z: http://www.nck.pl/media/study/mlodzi_2011.pdf
  16. Monroe, K. R. (1996). The Heart of Altruism. Perception of a Common Humanity. Princeton: Princeton University Press.
  17. Monroe, K. R. (1997). A Different Way of Seeing Things: What We Can Learn from the Rescuers of Jews. W: J. Michalczyk (red.), Resisters, Rescuers and Refugees: Historical and ethical Issues (s. 243–250). Kansas City: Sheed and Wards.
  18. Names of Righteous by Country. (b.d.). Pobrane 20 sierpnia 2016, z: http://www.yadvashem.org/righteous/statistics
  19. Nora, P. (2001). Czas pamięci. Res Publika Nowa, 7, 37–43.
  20. Samuels, D. (2012), Three-lies. Pobrane 20 sierpnia 2016, z: http://www.tabletmag.com/jewish-arts-and-culture/89057/three-lies
  21. Szulakiewicz, W. (red.). (2016). Umieszczeni w przeszłości: pamięć w naukach pedagogicznych. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
  22. The Village of Le Chambon-sur-Lignon. André & Magda Trocmé, Daniel Trocmé. (b.d.). Pobrane 20 sierpnia 2016, z: http://www.yadvashem.org/yv/en/righteous/stories/trocme.asp
  23. Trzydziestu Sześciu Sprawiedliwych. (b.d.). Pobrane 20 sierpnia 2016, z: http://www.jhi.pl/psj/Trzydziestu_Szesciu_Sprawiedliwych
  24. Wierzbieniec, W. (1993). Losy przemyskich Żydów podczas II wojny światowej w relacjach świadków (z Archiwum Yad Vashem w Jerozolimie). Studia Przemyskie, 1.