Pasek boczny artykułu

Pobieranie
PDF

Treść głównego artykułu

Abstrakt

W kontekście edukacyjnym resilience jest ujmowana jako zwiększone prawdopodobieństwo sukcesu w nauce, mimo doświadczania przeciwności spowodowanych przez wrodzone cechy jednostki, warunki życiowe, czy doświadczenia. W artykule przedstawiono koncepcję resilience, uwzględniając etymologię nazwy, mechanizmy leżące u podstaw tego zjawiska, nurty badawcze oraz związki tej koncepcji z funkcjonowaniem szkolnym. Zaprezentowano argumenty, że academic resilience może być istotnym fenomenem dla wszystkich uczniów uczestniczących w procesie nauki.

Słowa kluczowe

resilience academic resilience osiągnięcia szkolne czynniki chroniące czynniki ryzyka status społeczno-ekonomiczny resilience academic resilience school achievements protective factors risk factors socioeconomic status

Szczegóły artykułu

Licencja

Licencja

Osoba publikująca wyraża zgodę na udostępnianie utworu przez Dolnośląską Szkołę Wyższą na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe, której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode

Osoba zgłaszająca upoważniona przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu/jej autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem.

Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich.

Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.

Osoba zgłaszająca utwór do publikacji w czasopiśmie „Forum Oświatowe” i tym samym potwierdza, że:

  1. Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
  2. Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
  3. Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
  4. Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
  5. Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.

Osoba zgłaszająca udziela Dolnośląskiej Szkole Wyższej nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Forum Oświatowe”, na następujących polach eksploatacji:

  1. Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
  2. Obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
  3. Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
  4. Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.

 

Publikujemy zgodnie z zaleceniami The Committee on Publication Ethics (COPE), w wolnym dostępie na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Jak cytować
Smulczyk, M. (2016). Resilience a edukacja. Rola fenomenu skutecznej adaptacji w osiągnięciach szkolnych. Forum Oświatowe, 28(2(56), 203–222. Pobrano z https://forumoswiatowe.pl/index.php/czasopismo/article/view/438
Pobierz cytowania
Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
BibTeX

Referencje

  1. Ainscow, M., Chapman, Ch., Dyson, A., Gunter, H., Hall, D., Kerr, K., ... C., West, M. (2010). Insight 2 social inequality: can schools narrow the gap? Chestergate: British Educational Research Association.
  2. Alva, S. A. (1991). Academic invulnerability among Mexican-American students. The importance of protective resources and appraisals. Hispanic Journal of Behavioral Sciences, 13, 18–34.
  3. Alvord, M. K., Grados, J. J. (2005). Enhancing resilience in children: A proactive approach. Professional Psychology: Research and Practice, 36(3), 238–245.
  4. Baker, D. P., LeTendre, G. K. (2005). National differences, global similarities: world culture and the future of schooling. Stanford: Stanford University Press.
  5. Bandura, A. (1997). Self-efficacy: the exercise of control. New York, NY: Freeman.
  6. Borman, G., Overman, L. (2004). Academic resilience in mathematics among poor and minority students. Elementary School Journal, 104, 177–195.
  7. Borucka, A. (2011). Koncepcja resilience: podstawowe założenia i nurty badań. W: W. Junik (red.), Resilience (s. 11–28). Warszawa: Wydawnictwo Edukacyjne Parpamedia.
  8. Borucka, A., Ostaszewski, K. (2008). Koncepcja resilience: kluczowe pojęcia i wybrane zagadnienia. Medycyna Wieku Rozwojowego, 12(2), 587–597.
  9. Brooks, J. E. (2006). Strengthening resilience in children and youths: Maximizing opportunities in the schools. Children and Schools, 28(2), 69–76.
  10. Catterall, J. S. (1998). Risk and resilience in student transitions to high school. American Journal of Education, 106, 302–333.
  11. Covington, M. V., Omelich, C. L. (1979). Effort the double-edged sword in school achievement. Journal of Educational Psychology, 71(2), 169–182.
  12. Doll, B., Lyon, M. A. (1998). Risk and resilience: implications for the delivery of educational and mental health services in schools. School Psychology Review, 27(3), 348–363.
  13. Dweck, C. S., Wortman, C. B. (1982). Learned helplessness, anxiety, and achievement motivation: Neglected parallels in cognitive, affective, and coping responses. Series in Clinical and Community Psychology: Achievement, Stress and Anxiety, 93–125.
  14. Fergus, S., Zimmerman, M. A. (2005). Adolescent resilience: A framework for understanding healthy development in the face of risk. Annual Review of Public Health, 26, 399–419. http://dx.doi.org/10.1146/annurev.publichealth.26.021304.144357
  15. Finn, J. D., Rock, D. A. (1997). Academic success among students at risk for school failure. Journal of Applied Psychology, 82(2), 221–234.
  16. Garmezy, N. (1991). Resilience in children’s adaptation to negative life events and stressed environments. Pediatrics, 20, 459–466.
  17. Garmezy, N., Masten, A., Tellegen, A. (1984). The study of stress and competence in children: a building block for developmental psychopathology. Child Development, 55(1), 97–111.
  18. Gonzalez, R., Padilla, A. M. (1997). The academic resilience of Mexican American high school students. Hispanic Journal of Behavioral Sciences, 19, 301–317.
  19. Greenberg, M. T. (2006). Promoting resilience in children and youth. Annals of the New York Academy of Sciences, 1094, 139–150.
  20. Henderson, N., Milstein, M. (2003). Resiliency in schools: making it happen for students and educators. Thousand Oaks: Corwin Press.
  21. Kołodziejczyk, A., Czemierowska, E., Kołodziejczyk, T. (2010). Spójrz inaczej. Starachowice: Educatio.
  22. Król-Fijewska, M., Fijewski, P. (1994). Przewodnik do realizacji zajęć psychologicznych „Nasze spotkania”. Warszawa: Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Instytut Psychologii Zdrowia i Trzeźwości Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
  23. Leventhal, T., Brooks-Gunn, J. (2000). The neighborhoods they live in. The effects of neighborhood resilience on child and adolescent outcomes. Psychological Bulletin, 126(2), 309–337.
  24. Locke, E. A., Latham, G. P. (2002). Building practically useful theory of goal setting and task motivation. American Psychologist, 57(9), 705–717.
  25. Luthar, S. S., Zigler, E. (1991). Vulnerability and competence: A review of research on resilience in childhood. American Journal of Orthopsychiatry, 61, 6–22.
  26. Luthar, S.S., Cicchetti, D. (2000). The construct of resilience: Implications for interventions and social policies. Development and Psychopathology, 12(4), 857–885.
  27. Margalit, M. (2004). Second-generation research on resilience: Social-emotional aspects of children with learning disabilities. Learning Disabilities: Research and Practice, 19, 45–48.
  28. Marks, G. N. (2014). Education, Social Background and Cognitive Ability: The Decline of the Social. London: Routledge.
  29. Martin A. J., Marsh, H. W. (2006). Academic resilience and its psychological and educational correlates: a construct validity approach. Psychology in the Schools, 43(3), 267–281.
  30. Masten, A. S. (1994). Resilience in individual development: Successful adaptation despite risk and adversity. W: M. Wang, E. Gordon (red.), Risk and Resilience in Inner-City America: Challenges and Prospects (s. 3–25). Erlbaum, Hillsdale, NJ.
  31. Masten, A. S. (2001). Ordinary magic: Resilience processes in development. American Psychologist, 56(3), 227–238.
  32. Masten, A. S. (2007). Resilience in developing system: Progress and promise as the fourth waves rises. Development and Psychopathology, 19, 921–930.
  33. Masten, A. S. (2011). Resilience in children threatened by extreme adversity: Frameworkfor research, practice, and translational synergy. Development and Psychopathology, 23, 493–506.
  34. Masten, A. S., Coatsworth, J. D. (1998). The development of competence in favorable and unfavorable environments: Lessons from research on successful children. American Psychologist, 53(2), 205–220.
  35. Mazur, J., Tabak, I. (2008). Koncepcja resilience od teorii do badań empirycznych. Medycyna Wieku Rozwojowego, 12(2), 599–605.
  36. Meltzer, L. (2004). Resilience and learning disabilities: Research on internal and external protective dynamics. Learning Disabilities: Research and Practice, 19, 1–2.
  37. Michel, M. (2014). Wzmacnianie czynników chroniących w tworzeniu bezpiecznej przestrzeni szkoły w programach liderów rówieśniczych w kontekście koncepcji resilience. Resocjalizacja Polska, 6, 101–120.
  38. Miller, M. (2002). Resilience elements in students with learning disabilities. Journal of Clinical Psychology, 58, 291–298.
  39. O’Dougherty Wright, M., Masten, A. S. (2005). Resilience processes in development: Fostering positive adaptation in the context of adversity. W: S. Goldstein, R. B. Brooks (red.). Handbook of Resilience in Children (s. 17–38). London: Springer.
  40. Ogińska-Bulik, N., Juczyński, Z. (2008). Osobowość, stres a zdrowie. Warszawa: Difin.
  41. Ogińska-Bulik, N., Juczyński, Z. (2011). Prężność u dzieci i młodzieży: charakterystyka i pomiar – polska skala SPP-18. Polskie Forum Psychologiczne, 16, 7–28.
  42. Organization for Economic Co-operation and Development. (2010a). PISA 2009 results: overcoming social background – equity in learning opportunities and outcomes (tom 2). http://dx.doi.org/10.1787/9789264091504-en
  43. Organization for Economic Co-operation and Development. (2011). Against the Odds: Disadvantaged Students Who Succeed in School. Paris: OECD Publishing.
  44. Ostaszewski, K. (2005). Druga strona ryzyka. Remedium, 2, 1–3.
  45. Ostaszewski, K. (2006). Pozytywna profilaktyka. Świat Problemów, 3(158), 6–10.
  46. Ostaszewski, K. (2008). Czynniki ryzyka i czynniki chroniące w zachowaniach ryzykownych dzieci i młodzieży. W: J. Mazur (red.), Czynniki chroniące młodzież 15-letnią przed podejmowaniem zachowań ryzykownych. Raport z badań HBSC, 2006 (s. 19–45). Warszawa: Wydawnictwo IPiN.
  47. Ostaszewski, K. (2014). Zachowania ryzykowne młodzieży w perspektywie mechanizmów resilience. Warszawa: Wydawnictwo IPiN.
  48. Overstreet, S., Braun, S. (1999). A preliminary examination of the relationship between exposure to community violence and academic functioning. School Psychology Quarterly, 14, 380–396.
  49. Pilch, T. (2000). Reforma edukacji a moralne niepokoje współczesności. W: B. Pawlica, M. Szczepański, I. Wagner (red.), Polska szkoła: szkoła i system edukacyjny w procesie przemian (s. 24–32). Częstochowa–Katowice: Wydawnictwo Śląsk.
  50. Qin, Z., Johnson, D. W., Johnson, R. T. (1995). Cooperative versus competitive efforts and problem solving. Review of Educational Research, 65(2), 129–143.
  51. Rak, C. F., Patterson, L. E. (1996). Promoting resilience in at-risk children. Journal of Counseling and Development, 74, 368–373.
  52. Resnick, M. D. (2000). Protective factors, resiliency, and healthy development. Adolescent Medicine: State of the Art Reviews, 11(1), 157–164.
  53. Rutter, M. (2000). Resilience Reconsidered: Conceptual Considerations, Empirical Findings, and Policy Implications. W: J. P. Shonkoff, S. J. Meisels, E. F. Zigler (red.), Handbook of Early Childhood Intervention (s. 651–682). Cambridge: Cambridge University Press.
  54. Schunk, D. H., Miller, S. D. (2002). Self-efficacy and adolescents’ motivation. W: F. Pajares, T. Urdan (red.), Academic motivation of adolescents (s. 29–52). Greenwich: Information Age.
  55. Shavit, Y., Blossfeld, H. P. (1993). Persistent inequality. changing educational attainment in thirteen countries. Boulder: Westview Press.
  56. Silas Casillas, J. C. (2008). Por qué Miriam sí va a la escuela? Revista Mexicana de Investigación Educativa, 13(39), 1255–1279.
  57. Skuza, A., Pierścińska-Maruszewska, A. (2014). Klimat społeczny szkoły jako jeden z czynników chroniących – wzmacniających oddziaływania profilaktyczne (w kontekście koncepcji resilience). Resocjalizacja Polska, 6, 89–100.
  58. Smulczyk, M. (2016). Magia w polskiej szkole. Głos Nauczycielski, 12, 44–45.
  59. Turkiewicz-Maligranda, A. (2014). Prężność osobowa jako osobowościowy zasób zdrowotny. Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne, 4(2), 173–176.
  60. Wang, M. C., Haertal, G. D., Walberg, H. J. (1994). Educational resilience in inner cities. W: M. C. Wang, E. W. Gordon (red.). Educational resilience in inner-city America: Challenges and prospects (s. 45–72). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
  61. Werner, E. E. (1994). Overcoming the odds. Developmental and Behavioral Pediatrics, 15(2), 131–136.
  62. Zimmerman, M. A. (2000). Adolescent resilience: a framework for understanding healthy development in the face of risk. Annual Review of Public Health, 26, 399–419.
  63. Zolkoski, S. M., Bullock, L. M. (2012). Resilience in children and youth: a review. Children and Youth Services Review, 34(12), 2295–2303.