Treść głównego artykułu

Abstrakt

Artykuł przedstawia trzyletni edukacyjny projekt action research, dotyczący autonomicznego i refleksyjnego uczenia się. Realizując go, studenci i nauczyciel akademicki uczestniczyli w procesie kształtowania edukacyjnej i badawczej wspólnoty, będąc aktywnie zaangażowanymi w wiele praktyk uczenia się. Te wzajemnie na siebie oddziałujące procesy kształtowały dynamiczną przestrzeń konstruowania i rekonstruowania kultur uczenia się uczestników. Badania w działaniu – dzięki łączeniu edukacyjnych i badawczych aspektów aktywności studentów i wzajemnego oddziaływania praktyki i refleksji – generują szczególne warunki dla transformacji kultur uczenia się, od tradycyjnych do nowych, charakteryzujących się refleksyjnością, autentycznością i sprawstwem. Dynamika kultur uczenia wiązała się z różnymi, świadomie kreowanymi typami edukacyjnego uczestnictwa, które wpływały na autonomię studiowania (w jej różnych wymiarach i rodzajach), będącą, z kolei, konstytutywnym elementem kultur uczenia się uczestników.

Słowa kluczowe

action research learning culture educational participation autonomy badania w działaniu kultura uczenia się uczestnictwo edukacyjne autonomia

Szczegóły artykułu

Biogram autora

Elżbieta Wołodźko - Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Nauczyciel akademicki, pedagog, zainteresowany akademicką pedeutologią, zmianą w edukacji wyższej, kulturami uczenia się oraz kulturami epistemicznymi i ich edukacyjnymi aplikacjami.
Jak cytować
Wołodźko, E. (2015). Action research jako przestrzeń transformacji kultur uczenia się. Forum Oświatowe, 27(1(53), 45–60. Pobrano z http://forumoswiatowe.pl/index.php/czasopismo/article/view/372

Referencje

  1. Benson, P. (2001). Teaching and Researching Autonomy in Language Learning. Edinburgh: Pearson Education.
  2. Benson, P., & Voller, P. (1997). Autonomy and Independence in Language Learning. London: Longman.
  3. Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (1996). Research Methods in Education. London: Routledge.
  4. Czerepaniak-Walczak, M. (2006). Pedagogika emancypacyjna: rozwój świadomości krytycznej człowieka. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
  5. Engeström, Y., & Sannino, A. (2012). Badania nad ekspansywnym uczeniem się: założenia, wnioski i przyszłe wyzwania. Forum Oświatowe, 24(1), 209–266. Retrieved from http://forumoswiatowe.pl/index.php/czasopismo/article/view/121
  6. Fals Borda, O. (2005). Participatory (Action) Research in Social Theory: Origins and Challenges. In P. Reason & H. Bradbury (Eds.), The SAGE Handbook of Action Research: Participative Inquiry and Practice (pp. 27–37). London: Sage.
  7. Feldman, A. (2001). Teacher Development and Action Research: Findings from Six Years of Action Research in Schools. Retrieved February 20, 2008, from http://people.umass.edu/~afeldman/ActionResearchPapers/Feldmanetal2001.PDF
  8. Feldman, A. (2002). Existential Approaches to Action Research. Educational Action Research, 10(2), 233–252. http://dx.doi.org/10.1080/09650790200200183
  9. Filipiak, E. (Ed.). (2008). Rozwijanie zdolności uczenia się: wybrane konteksty i problemy. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
  10. Fryer, R. H. (1999). Creating Learning Cultures: Next Step in Achieving the Learning Age: Second Report of the National Advisory Group for Continuing Education and Lifelong Learning (2nd ed.). Sheffield: DfEE.
  11. Gołębniak, B. D. (2007). Poza „nabywanie” i „uczestnictwo”: ku społeczno-kulturowej teorii edukacji nauczycieli. In R. Kwiecińska, S. Kowal, & M. Szymański (Eds.), Nauczyciel – tożsamość – rozwój (pp. 216–222). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
  12. Gołębniak, B. D. (2013). Edukacyjne badania w działaniu – między akademicką legitymizacją a realizowanymi uproszczeniami. In H. Červinková, & B. D. Gołębniak (Eds.), Edukacyjne badania w działaniu (pp. 51–75). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
  13. Gołębniak, B. D. (2014). O „upedagogicznianiu” szkoły poprzez akademicki dyskurs edukacyjny: ku autoetnografii. Forum Oświatowe, 26(2), 147–169. Retrieved October 10, 2015, from http://forumoswiatowe.pl/index.php/czasopismo/article/view/279
  14. Gołębniak, B. D., & Zamorska, B. (2014). Nowy profesjonalizm nauczycieli: podejścia – praktyka – przestrzeń rozwoju. Wrocław: Dolnośląska Szkoła Wyższa.
  15. Gravett, S. (2004). Action Research and Transformative Learning in Teaching Development. Educational Action Research, 12(2), 259–272. http://dx.doi.org/10.1080/09650790400200248
  16. Greenwood, D. J., & Levin, M. (2000). Reconstructing the Relationship Between Universities and Society Through Action Research. In N. K. Denzin, & Y. S. Lincoln (Eds.), Handbook of Qualitative Research, Second Edition (2nd ed., pp. 85–105). Thousand Oaks, CA: Sage.
  17. Gutiérrez, K. D., & Rogoff, B. (2010). Kulturowe sposoby uczenia się: cechy indywidualne czy repertuary praktyki. In H. Cervinkova, & B. D. Gołębniak (Eds.), Badania w działaniu: pedagogika i antropologia zaangażowane (pp. 183–198). Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
  18. Harris, S. R., & Shelswell, N. (2005). Moving Beyond Communities of Practice in Adult Basic Education. In D. Barton, & K. Tusting (Eds.), Beyond Communities of Practice: Language Power and Social Context (pp. 158–179). Cambridge: Cambridge University Press.
  19. Haworth, L. (1986). Autonomy: An Essay in Philosophical Psychology and Ethics. New Haven, CT: Yale University Press.
  20. Hodkinson, P., Biesta, G., & James, D. (2007). Understanding Learning Cultures. Educational Review, 59(4), 415–427. http://dx.doi.org/10.1080/00131910701619316
  21. Kemmis, S. (2008). Critical Theory and Participatory Action Research. In P. Reason, & H. Bradbury (Eds.), The SAGE Handbook of Action Research: Participative Inquiry and Practice (2nd ed., pp. 121–158). London: Sage.
  22. Kurantowicz, E. (2010). Uczelnia jako społeczność ucząca się. In J. Piekarski, D. Urbaniak-Zając (Eds.), Innowacje w edukacji akademickiej: szkolnictwo wyższe w procesie zmiany (pp. 269–278). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
  23. Lincoln, Y. S., & Guba, E. G. (2000). Paradigmatic Controversies, Contradictions, and Emerging Confluences. In N. K. Denzin, & Y. S. Lincoln (Eds.), Handbook of Qualitative Research (2nd ed., pp. 163–188). London: Sage.
  24. McNiff, J. (2002). Action Research: Principles and Practice. London: Routledge.
  25. McNiff, J., & Whitehead J. (2011). All You Need to Know About Action Research. London: Sage.
  26. Mezirow, J. (1997). Transformative Learning: Theory to Practice. New Directions for Adult and Continuing Education, 74, 5–12. http://dx.doi.org/10.1002/ace.7401
  27. Nizińska, A. (2010). Uczenie się w szkołach wyższych w perspektywie badań europejskich: ku nowym „kulturom uczenia się”. In J. Piekarski, D. Urbaniak-Zając (Eds.), Innowacje w edukacji akademickiej: szkolnictwo wyższe w procesie zmiany (pp. 279–287). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
  28. Obuchowski, K. (2000). Człowiek intencjonalny, czyli o tym jak być sobą. Poznań: Rebis.
  29. Park, P. (2005). Knowledge and Participatory Research. In P. Reason & H. Bradbury (Eds.), The SAGE Handbook of Action Research: Participative Inquiry and Practice (pp. 81–90). London: Sage.
  30. Peim, N., & Hodkinson, P. (2007). Contexts, Cultures, Learning: Contemporary Understanding. Educational Review, 59(4), 387–397. http://dx.doi.org/10.1080/00131910701619282
  31. Reason, P. (2001). Learning and Change through Action Research. In J. Henry (Ed.), Creative Management (2nd ed., pp. 182–194). London: Sage.
  32. Reason, P., & Bradbury, H. (2008). Introduction. In P. Reason, & H. Bradbury (Eds.), The SAGE Handbook of Action Research: Participative Inquiry and Practice (2nd ed., pp. 1–10). London: Sage.
  33. Reason, P., & Torbert, W. R. (2010). Zwrot działaniowy: ku transformacyjnej nauce społecznej. In H. Cervinkova, & B. D. Gołębniak (Eds.), Badania w działaniu: pedagogika i antropologia zaangażowane (pp. 117–152). Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
  34. Reeve, J. (2006). Extrinsic Rewards and Inner Motivation. In C. M. Evertson, & C. S. Weinstein (Eds.), Handbook of Classroom Management: Research, Practice, and Contemporary Issues (pp. 645–664). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
  35. Schaffer, H. R. (1993). Joint Involvement Episodes as a Context for Development. In H. McGurk (Ed.), Childhood Social Development: Contemporary Perspective (pp. 99–129). London: LEA.
  36. Schön, D. A. (1983). The Reflective Practitioner: How Professionals Think in Action. New York, NY: Basic Books.
  37. Scott, D. (2014). Learning Transitions in Higher Education. London: Palgrave Macmillan.
  38. Stringer, E. T. (2008). Action Research in Education. Columbus, OH: Pearson Merrill Prentice Hall.
  39. Thomas, D., & Brown, J. S. (2011). A New Culture of Learning: Cultivating the Imagination for a World of Constant Change. Lexington, KY: Createspace.
  40. Veresov, N. (2009). Rozwój kulturowy rozumiany w kategoriach dramatu: brakujące ogniwo czy ukryte przesłanie L.S. Wygotskiego. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 12(1), 47–54.
  41. Wells, G. (1999). Dialogic Inquiry. Toward a Sociocultural Practice and Theory of Education. Cambridge: Cambridge University Press.
  42. Wenger, E. (1998). Communities of Practice: Learning, Meaning and Identity. Cambridge: Cambridge University Press.
  43. Wertsch, J. V. (1994). The Primacy of Mediated Action in Sociocultural Studies. Mind, Culture, and Activity, 1(4), 202–208. http://dx.doi.org/10.1080/10749039409524672
  44. Wicks, P. G., Reason, P., & Bradbury H. (2008). Living Inquiry: Personal, Political and Philosophical Groundings for Action Research Practice. In P. Reason, & H. Bradbury (Eds.), The SAGE Handbook of Action Research: Participative Inquiry and Practice (2nd ed., pp. 15–30). London: Sage.
  45. Wołodźko, E. (2013). Ku autonomii studiowania: procesy znaczenia konteksty zmiana. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
  46. Wygotski, L. S. (2002). Wybrane prace psychologiczne. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
  47. Zamorska, B. (2013). Jednostkowe i społeczne więzy działalności w badaniach w działaniu. In H. Červinková, B. D. Gołębniak (Eds.), Edukacyjne badania w działaniu (pp. 103–124). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.