Treść głównego artykułu
Abstrakt
Celem artykułu jest opisanie i refleksja nad kształtowaniem się zawodowej tożsamości i sprawstwa przedstawicielek dwóch generacji edukatorek angażujących się w zmienianie akademickiego modelu kształcenia nauczycieli w Polsce2. Prezentowane studium, stanowiące fragment raportu z szerszych badań prowadzonych w formule duoetnografii, koncentruje się na trudnościach w transponowaniu na grunt realnej praktyki szkolnej koncepcji pracy edukacyjnej z kandydatami na nauczycieli określonej przez Dorotę Klus-Stańską jako „myślenie teorią o praktyce”, które wydaje się dobrym narzędziem wzmocnienia postulowanego od trzydziestu lat – zarówno w dyskursie teoretycznym, jak i wspólnej polityce oświatowej Unii Europejskiej – przejścia od monologizmu do tworzenia warunków sprzyjających „społecznemu konstruowaniu wiedzy w szkole”3. Analiza danych pochodzących z transkrypcji rozmów Autorek łączących pracę edukacyjną z udziałem w międzynarodowych projektach badawczo-rozwojowych prowadzonej przy zastosowaniu metody currere, akcentującej wagę refleksji autobiograficznej w rozwoju zawodowym nauczycieli, ujawnia złożoność tła (zarówno w wymiarze systemowym, jak i wspólnotowym) braku współudziału świata nauki i praktyki w aplikacji paradygmatów interpretacyjno-konstruktywistycznych w codzienności szkolnej.
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu
Prawa autorskie (c) 2024 Forum Oświatowe
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Licencja
Osoba publikująca wyraża zgodę na udostępnianie utworu przez Dolnośląską Szkołę Wyższą na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe, której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode
Osoba zgłaszająca upoważniona przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu/jej autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem.
Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich.
Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.
Osoba zgłaszająca utwór do publikacji w czasopiśmie „Forum Oświatowe” i tym samym potwierdza, że:
- Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
- Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
- Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
- Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
- Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.
Osoba zgłaszająca udziela Dolnośląskiej Szkole Wyższej nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Forum Oświatowe”, na następujących polach eksploatacji:
- Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
- Obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
- Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
- Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.
Publikujemy zgodnie z zaleceniami The Committee on Publication Ethics (COPE), w wolnym dostępie na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Referencje
- Baker, L. R., Phelan, S., Woods, N. N., Boyd, V. A., Rowland, P., & Ng, S. L. (2021). Re- -envisioning paradigms of education: towards awareness, alignment, and pluralism. Advances in health sciences education : theory and practice, 26(3), 1045–1058. https://doi.org/10.1007/s10459-021-10036-z
- Bhabha, H. K. (1994). The Location of Culture (2nd ed.). Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203820551
- Bourdieu, P.,Wacquant, L.J.D. (1992). An Invitation to Reflexive Sociology. University of Chicago Press.
- Boström, A.-K., Schmidt-Hertha, B. (2017). Intergenerational Relationships and Lifelong Learning. Journal of Intergenerational Relationships, 15(1), 1–3. https://doi.org/10.1080/15350770.2017.1260408
- Cope, B., Kalantzis, M. (2020). Making Sense. Reference, Agency, and Structure in a Grammar of Multimodal Meaning. Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/9781316459645
- Czerepaniak-Walczak, M.Z. (2020). Jak zmienia się „gramatyka edukacji”? O przejawach i konsekwencjach (wymuszonej) iedukacji. Forum Oświatowe, 32(1(63), 13–23. https://doi.org/10.34862/fo.2020.1.1
- Dylak, S. (2000). Nauczycielskie ideologie a kształcenie nauczycieli. W: K. Kruszewski (red.), Pedagogika w pokoju nauczycielskim (s. 176–190). Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
- Gołębniak, B.D. (1998). Zmiany edukacji nauczycieli. Wiedza – biegłość – refleksyjność. Edytor.
- Gołębniak, B.D. (2002). Uczenie metodą projektu. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
- Gołębniak, B.D. (2022). Ekspansja uczenia się? Co z nauczaniem? W stronę społeczno- -kulturowego podejścia w edukacji nauczycieli. Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
- Gołębniak, B.D. (2023). Badania w działaniu w pedagogicznym komponencie kształcenia nauczycieli. Refleksje z praktyki, Kwartalnik Pedagogiczny, 68(2), 9–28. https://doi.org/10.31338/2657-6007.kp.2023-2.1
- Gołębniak, B.D. (red.). (2008). Pytanie o szkołę wyższą. W trosce o społeczeństwo. Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
- Gołębniak, B.D., Krzychała, S. (2015). Akademickie kształcenie nauczycieli w Polsce: raport z badań. Rocznik Pedagogiczny, 38, 97–112. https://core.ac.uk/download/pdf/51279026.pdf
- Gołębniak, B.D., Teusz, G. (1999). Edukacja poprzez język, czyli o całościowym uczeniu się. Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli.
- Gołębniak B.D., Teusz, G. (red.). (1994). Edukacja poprzez język. Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli.
- Gołębniak, B.D., Zamorska, B. (2014). Nowy profesjonalizm nauczycieli. Podejścia – praktyka – przestrzeń rozwoju. Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
- Gołębniak, B.D. (2024) w: D. Klus-Stańska, (red.) Dydaktyka i jej paradygmaty. Różnorodne światy szkoły, Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 67–120.
- Kiklewicz, A., Wilczewski, M. (2011). Współczesna lingwistyka kulturowa: zagadnienia dyskusyjne (na marginesie monografii Jerzego Bartmińskiego Aspects of Cognitive Ethnolinguistics). Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego, 67, 165–178.
- Klus-Stańska, D. (2018). Paradygmaty w dydaktyce. Myśleć teorią o praktyce. Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Klus-Stańska, D. (2003). Monolog znaczeń – Ślepa uliczka szkolnego przekazu kultury. W: J. Nikitorowicz, J. Halicki, J. Muszyńska (red.), Międzygeneracyjna transmisja dziedzictwa kulturowego. Społeczno-kulturowe wymiary przekazu (s. 207–217). Trans Humana.
- Klus-Stańska, D. (2000). Konstruowanie wiedzy w szkole. Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
- Klus-Stańska, D. (2005). Przerwanie szkolnego monologu znaczeń – bariery i szanse. W: T. Bauman (red.), Uczenie się jako przedsięwzięcie na całe życie (s. 105–128). Oficyna Wydawnicza Impuls.
- Kwaśnica, R. (2014). Dyskurs edukacyjny po inwazji rozumu instrumentalnego. O potrzebie refleksyjności. Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
- Kwieciński, Z. (1991). Edukacja jako wartość odzyskiwana wspólnie (Głos w dyskusji o uspołecznieniu szkoły). Edukacja, (1), 88–98.
- Kwieciński, Z. (2019). „Wleczemy za sobą długi ogon nie przezwyciężonej przeszłości”. Pierwsza dekada. Wystąpienie na otwarciu X Ogólnopolskiego Zjazdu Pedagogicznego 18 września 2019 r. https://bibliotekanauki.pl/chapters/1036318.pdf
- Long, A.E., Walkenhauer, R., Higgins, M. (2021). Learning through Research in a Professional Development School: A Duoethnographic Approach to teacher Educator Professional Learning. School-University Partnerships, 14(1), 36–44. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1295780.pdf
- Muszyńska, B. (2024). Edukacja dwujęzyczna przez projektowanie. Multialfabetyzacja przedmiotowo-językowa. Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Muszyńska, B. (2023). Nie wiemy czego nie wiemy [wiersz]. Horyzonty Edukacji Akademickiej, (1), 9. https://cddit.ug.edu.pl/head1/
- Muszyńska, B. (Sept 2022). The implementation of reflexive methodology and a sto- ryline in dual-language field research. Przegląd Badań Edukacyjnych, 1(36), 261– 280. https://doi.org/10.12775/PBE.2022.012
- Muszyńska, B. Gómez-Parra, M.E. (2022). It’s embedded!? Modeling the Tenets of Critical Pedagogy for Future Teachers Working in Multilingual and Multicultural Learning Environments. Forum Oświatowe, 34(1), 12–21. https://doi.org/10.34862/fo.2022.1
- Norris, J., Sawyer, R.D. (2012). Toward a dialogic methodology. W: D. Lund, R.D. Sawyer, J. Norris (red.), Duoethnography: Dialogic Methods for Social, Health, and Educational Research (s. 9–39). Left Coast Press.
- Ostoja-Solecka, K. (2016). Kulturowe konteksty formowania się kompetencji nauczy- cieli w obszarze technologii informacyjno-komunikacyjnej. Studium etnopedagogiczne, praca doktorska pod kierunkiem B.D. Gołębniak. Wrocław, Wydział Nauk Pedagogicznych DSW. [dokument niepublikowany].
- Pinar, W. (1974). Currere: Toward reconceptualization. W: J. Jelinek (red.), Basic Problems in Modern Education (s. 147–171). Arizona State University.
- Sawyer, R.D., Norris, J. (2013). Duoethnography. Oxford University Press.
- Stewart, M.A., Muszyńska, B. (2023). Teaching Ideas for Biliteracy: Leveraging Stu- dents’ Languages and Lives, Forum Oświatowe, 36(2(70), https://doi.org/10.34862/fo.2023.2.4
- Śliwerski, B. (2023). Szkolne rewolucje. Oficyna Wydawnicza Impuls.
- Werbińska, D. (2018). Wykorzystanie duoetnografii jako innowacyjnego podejścia w rozwijaniu refleksji przyszłych nauczycieli języka obcego. Neofilolog, 51(1), 59– 73, https://doi.org/10.14746/n.2018.51.1.5
Referencje
Baker, L. R., Phelan, S., Woods, N. N., Boyd, V. A., Rowland, P., & Ng, S. L. (2021). Re- -envisioning paradigms of education: towards awareness, alignment, and pluralism. Advances in health sciences education : theory and practice, 26(3), 1045–1058. https://doi.org/10.1007/s10459-021-10036-z
Bhabha, H. K. (1994). The Location of Culture (2nd ed.). Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203820551
Bourdieu, P.,Wacquant, L.J.D. (1992). An Invitation to Reflexive Sociology. University of Chicago Press.
Boström, A.-K., Schmidt-Hertha, B. (2017). Intergenerational Relationships and Lifelong Learning. Journal of Intergenerational Relationships, 15(1), 1–3. https://doi.org/10.1080/15350770.2017.1260408
Cope, B., Kalantzis, M. (2020). Making Sense. Reference, Agency, and Structure in a Grammar of Multimodal Meaning. Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/9781316459645
Czerepaniak-Walczak, M.Z. (2020). Jak zmienia się „gramatyka edukacji”? O przejawach i konsekwencjach (wymuszonej) iedukacji. Forum Oświatowe, 32(1(63), 13–23. https://doi.org/10.34862/fo.2020.1.1
Dylak, S. (2000). Nauczycielskie ideologie a kształcenie nauczycieli. W: K. Kruszewski (red.), Pedagogika w pokoju nauczycielskim (s. 176–190). Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Gołębniak, B.D. (1998). Zmiany edukacji nauczycieli. Wiedza – biegłość – refleksyjność. Edytor.
Gołębniak, B.D. (2002). Uczenie metodą projektu. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Gołębniak, B.D. (2022). Ekspansja uczenia się? Co z nauczaniem? W stronę społeczno- -kulturowego podejścia w edukacji nauczycieli. Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
Gołębniak, B.D. (2023). Badania w działaniu w pedagogicznym komponencie kształcenia nauczycieli. Refleksje z praktyki, Kwartalnik Pedagogiczny, 68(2), 9–28. https://doi.org/10.31338/2657-6007.kp.2023-2.1
Gołębniak, B.D. (red.). (2008). Pytanie o szkołę wyższą. W trosce o społeczeństwo. Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
Gołębniak, B.D., Krzychała, S. (2015). Akademickie kształcenie nauczycieli w Polsce: raport z badań. Rocznik Pedagogiczny, 38, 97–112. https://core.ac.uk/download/pdf/51279026.pdf
Gołębniak, B.D., Teusz, G. (1999). Edukacja poprzez język, czyli o całościowym uczeniu się. Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli.
Gołębniak B.D., Teusz, G. (red.). (1994). Edukacja poprzez język. Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli.
Gołębniak, B.D., Zamorska, B. (2014). Nowy profesjonalizm nauczycieli. Podejścia – praktyka – przestrzeń rozwoju. Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
Gołębniak, B.D. (2024) w: D. Klus-Stańska, (red.) Dydaktyka i jej paradygmaty. Różnorodne światy szkoły, Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 67–120.
Kiklewicz, A., Wilczewski, M. (2011). Współczesna lingwistyka kulturowa: zagadnienia dyskusyjne (na marginesie monografii Jerzego Bartmińskiego Aspects of Cognitive Ethnolinguistics). Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego, 67, 165–178.
Klus-Stańska, D. (2018). Paradygmaty w dydaktyce. Myśleć teorią o praktyce. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Klus-Stańska, D. (2003). Monolog znaczeń – Ślepa uliczka szkolnego przekazu kultury. W: J. Nikitorowicz, J. Halicki, J. Muszyńska (red.), Międzygeneracyjna transmisja dziedzictwa kulturowego. Społeczno-kulturowe wymiary przekazu (s. 207–217). Trans Humana.
Klus-Stańska, D. (2000). Konstruowanie wiedzy w szkole. Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Klus-Stańska, D. (2005). Przerwanie szkolnego monologu znaczeń – bariery i szanse. W: T. Bauman (red.), Uczenie się jako przedsięwzięcie na całe życie (s. 105–128). Oficyna Wydawnicza Impuls.
Kwaśnica, R. (2014). Dyskurs edukacyjny po inwazji rozumu instrumentalnego. O potrzebie refleksyjności. Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
Kwieciński, Z. (1991). Edukacja jako wartość odzyskiwana wspólnie (Głos w dyskusji o uspołecznieniu szkoły). Edukacja, (1), 88–98.
Kwieciński, Z. (2019). „Wleczemy za sobą długi ogon nie przezwyciężonej przeszłości”. Pierwsza dekada. Wystąpienie na otwarciu X Ogólnopolskiego Zjazdu Pedagogicznego 18 września 2019 r. https://bibliotekanauki.pl/chapters/1036318.pdf
Long, A.E., Walkenhauer, R., Higgins, M. (2021). Learning through Research in a Professional Development School: A Duoethnographic Approach to teacher Educator Professional Learning. School-University Partnerships, 14(1), 36–44. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1295780.pdf
Muszyńska, B. (2024). Edukacja dwujęzyczna przez projektowanie. Multialfabetyzacja przedmiotowo-językowa. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Muszyńska, B. (2023). Nie wiemy czego nie wiemy [wiersz]. Horyzonty Edukacji Akademickiej, (1), 9. https://cddit.ug.edu.pl/head1/
Muszyńska, B. (Sept 2022). The implementation of reflexive methodology and a sto- ryline in dual-language field research. Przegląd Badań Edukacyjnych, 1(36), 261– 280. https://doi.org/10.12775/PBE.2022.012
Muszyńska, B. Gómez-Parra, M.E. (2022). It’s embedded!? Modeling the Tenets of Critical Pedagogy for Future Teachers Working in Multilingual and Multicultural Learning Environments. Forum Oświatowe, 34(1), 12–21. https://doi.org/10.34862/fo.2022.1
Norris, J., Sawyer, R.D. (2012). Toward a dialogic methodology. W: D. Lund, R.D. Sawyer, J. Norris (red.), Duoethnography: Dialogic Methods for Social, Health, and Educational Research (s. 9–39). Left Coast Press.
Ostoja-Solecka, K. (2016). Kulturowe konteksty formowania się kompetencji nauczy- cieli w obszarze technologii informacyjno-komunikacyjnej. Studium etnopedagogiczne, praca doktorska pod kierunkiem B.D. Gołębniak. Wrocław, Wydział Nauk Pedagogicznych DSW. [dokument niepublikowany].
Pinar, W. (1974). Currere: Toward reconceptualization. W: J. Jelinek (red.), Basic Problems in Modern Education (s. 147–171). Arizona State University.
Sawyer, R.D., Norris, J. (2013). Duoethnography. Oxford University Press.
Stewart, M.A., Muszyńska, B. (2023). Teaching Ideas for Biliteracy: Leveraging Stu- dents’ Languages and Lives, Forum Oświatowe, 36(2(70), https://doi.org/10.34862/fo.2023.2.4
Śliwerski, B. (2023). Szkolne rewolucje. Oficyna Wydawnicza Impuls.
Werbińska, D. (2018). Wykorzystanie duoetnografii jako innowacyjnego podejścia w rozwijaniu refleksji przyszłych nauczycieli języka obcego. Neofilolog, 51(1), 59– 73, https://doi.org/10.14746/n.2018.51.1.5