Treść głównego artykułu
Abstrakt
Rozwój ery cyfrowej i nowych mediów sprawia, że otaczający nas świat staje się bardziej funkcjonalny. Ułatwia i uatrakcyjnia wykonywanie wielu codziennych czynności, pełni rolę informacyjną i stanowi nieograniczone źródło wiedzy o świecie. Zmieniły również dotychczasowy model komunikacji masowej. Szeroki dostęp do Internetu, jego globalny zasięg oraz przenoszenie coraz większej liczby aktywności do przestrzeni cyfrowej - zwłaszcza przez najmłodszych użytkowników - może jednak nieść ze sobą wiele zagrożeń. Niniejszy artykuł prezentuje wypowiedzi uczniów na temat współczesnych mediów. Przeprowadzone badanie dotyczyło doświadczeń młodych uczestników w zakresie mediów i ich wieloaspektowego oddziaływania, a także roli rodziców w budowaniu kompetencji cyfrowych. Interesującym zagadnieniem były również narracje uczniów dotyczące pozytywnych i negatywnych aspektów korzystania z mediów cyfrowych. Jak pokazują wyniki ankiety, dzieci najczęściej utożsamiają media z portalami społecznościowymi i Internetem, ponieważ są to platformy, z których zwykle korzystają. Potrafią skutecznie poruszać się po cyfrowym świecie i dostrzegać związane z nim korzyści i zagrożenia. Rozumieją zasady korzystania z mediów elektronicznych, ale nie zawsze ich przestrzegają. Przyznają, że ich aktywność w sieci jest często ograni- czana i monitorowana przez rodziców, jednak zazwyczaj dotyczy to ilości czasu spę- dzanego przed ekranem smartfona lub komputera, a nie bezpiecznego korzystania z zasobów internetowych.
Szczegóły artykułu
Prawa autorskie (c) 2024 Forum Oświatowe
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Licencja
Osoba publikująca wyraża zgodę na udostępnianie utworu przez Dolnośląską Szkołę Wyższą na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe, której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode
Osoba zgłaszająca upoważniona przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu/jej autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem.
Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich.
Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.
Osoba zgłaszająca utwór do publikacji w czasopiśmie „Forum Oświatowe” i tym samym potwierdza, że:
- Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
- Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
- Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
- Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
- Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.
Osoba zgłaszająca udziela Dolnośląskiej Szkole Wyższej nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Forum Oświatowe”, na następujących polach eksploatacji:
- Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
- Obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
- Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
- Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.
Publikujemy zgodnie z zaleceniami The Committee on Publication Ethics (COPE), w wolnym dostępie na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Referencje
- Andrzejewska, A. (2014). Dzieci i młodzież w sieci zagrożeń realnych i wirtualnych. Wydawnictwo Difin.
- Babbie, E. (2003). Badania społeczne w praktyce. Wydawnictwo Naukowe PWN. Barbour, R. (2011). Badania fokusowe. Niezbędnik badacza. Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Barlińska, J. (2009). Edukacja na rzecz bezpieczeństwa dzieci i młodzieży w Internecie. In Ł. Wojtasik (Ed.), Jak reagować na cyberprzemoc? Poradnik dla szkół (pp. 35–43). Fundacja Dzieci Niczyje.
- Bąk, A. (2015). Jak małe dzieci korzystają z urządzeń mobilnych? Raport na podstawie danych zebranych od rodziców. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 14(3), 55–82. https://dzieckokrzywdzone.fdds.pl/index.php/DK/article/ view/469
- Czerski, P. (2012). My, dzieci sieci. In M. Skotnicka (Ed.), My, dzieci sieci: wokół mani- festu (pp. 149–156). Fundacja Nowoczesna Polska. https://prawokultury.pl/media/ entry/attach/my-dzieci-sieci-wok%C3%B3%C5%82-manifestu.pdf
- Gibbs, G.R. (2007). Analyzing Qualitative Data. SAGE Publications.
- Groenewald, T. (2004). A Phenomenological Research Design Illustra- ted. International Journal of Qualitative Methods, 3(1), 42–55. https://doi.org/10.1177/160940690400300104
- Hacek, J. (2012). Rola rodziców w edukacji medialnej dzieci. In A. Baczyński, M. Drożdż (Ed.), Dobro w mediach – z cienia do światła (pp. 375–382). Wydawnictwo Biblos.
- Izdebska, J. (2005). Dzieciństwo przed szklanym ekranem telewizora i komputera nowe jego oblicze. In J. Izdebska, T. Sosnowski (Ed.), Dziecko i media elektronicz- ne – nowy wymiar dzieciństwa. Komputer i Internet w życiu dziecka i obraz jego dzieciństwa (pp. 198–209). Wydawnictwo Trans Humana.
- Izdebska, J. (2004). Rodzinna edukacja medialna dziecka. In W. Strykowski, W. Skrzydlewski (Ed.), Kompetencje medialne społeczeństwa wiedzy (pp. 380–385). Wydawnictwo Empi2.
- Juszczyk, S. (2000). Człowiek w świecie elektronicznych mediów – szanse i zagrożenia (o problemach tworzącego się społeczeństwa informacyjnego). Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
- Kacprzak, K. (2016). Interpretacyjna analiza fenomenologiczna. Charakterystyka podejścia i możliwości zastosowania w pedagogice/andragogice. Rocznik Andragogiczny, 23, 293–309. https://doi.org/10.12775/RA.2016.015
- Kaliszewska, K. (2007). Nadmierne używanie Internetu. Wydawnictwo Naukowe UAM.
- Konecki, K.T. (2015). Anselm L. Strauss – pragmatyczne korzenie, pragmatyczne konsekwencje. Przegląd Socjologii Jakościowej, 11(1), 12–39. https://dspace.uni. lodz.pl/xmlui/handle/11089/7511
- Kowaluk-Romanek, M. (2019). Cyfrowe dzieciństwo. Nowe technologie a roz- wój dziecka. Edukacja – Technika – Informatyka, 27(1), 194–201. https://doi. org/10.15584/eti.2019.1.25
- Kozłowska, A. (2016). Wpływ mass mediów na życie społeczne. In E. Firlit, J. Gładys- -Jakóbik (Ed.), Wybrane problemy współczesnego świata w refleksji socjologicznej (pp. 195–215). Oficyna Wydawnicza SGH.
- McLuhan, M. (2004). Zrozumieć media. Przedłużenia człowieka (N. Szczucka, Transl.). Wydawnictwa Naukowo-Techniczne.
- Lisek-Michalska, J. (2012). Etyczne aspekty badań fokusowych z udziałem dzieci i młodzieży. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, 42, 32–60. http://hdl.handle.net/11089/5451
- Prensky, M. (2001). Digital Natives, Digital Immigrants. On The Horizon, 9(5), 1–6. http://doi.org/10.1108/10748120110424816
- Szafraniec, K. (2011). Młodzi 2011. Kancelaria Prezesa Rady Ministrów. https://nck.pl/upload/attachments/302470/mlodzi_2011.pdf
- Tanaś, M., Galanciak, S. (2015). Cyberprzestrzeń – Człowiek – Edukacja: Vol. 1. Cyfrowa przestrzeń kształcenia. Oficyna Wydawnicza Impuls.
- Tanaś, M., Galanciak, S. (2019). Dziecko w sieci zagrożeń – ryzykowne zachowania internetowe dzieci i młodzieży jako wyzwanie dla edukacji. In A. Wrońska, R. Lew-Starowicz, A. Rywczyńska (Ed.), Edukacja – relacja – zabawa. Wieloaspektowość internetu w wymiarze bezpieczeństwa dzieci i młodzieży (pp. 40–67). Wydawnictwo FRSE. https://cyberprofilaktyka.pl/publikacje/edukacja-relacja-zabawa.pdf
- Tomczyk, Ł. (2018). Fomo (fear of missing out) – wyzwanie diagnostyczne i edu-
- kacyjne. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 37(3), 139–150. https://doi.org/10.17951/ lrp.2018.37.3.139-150
Referencje
Andrzejewska, A. (2014). Dzieci i młodzież w sieci zagrożeń realnych i wirtualnych. Wydawnictwo Difin.
Babbie, E. (2003). Badania społeczne w praktyce. Wydawnictwo Naukowe PWN. Barbour, R. (2011). Badania fokusowe. Niezbędnik badacza. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Barlińska, J. (2009). Edukacja na rzecz bezpieczeństwa dzieci i młodzieży w Internecie. In Ł. Wojtasik (Ed.), Jak reagować na cyberprzemoc? Poradnik dla szkół (pp. 35–43). Fundacja Dzieci Niczyje.
Bąk, A. (2015). Jak małe dzieci korzystają z urządzeń mobilnych? Raport na podstawie danych zebranych od rodziców. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 14(3), 55–82. https://dzieckokrzywdzone.fdds.pl/index.php/DK/article/ view/469
Czerski, P. (2012). My, dzieci sieci. In M. Skotnicka (Ed.), My, dzieci sieci: wokół mani- festu (pp. 149–156). Fundacja Nowoczesna Polska. https://prawokultury.pl/media/ entry/attach/my-dzieci-sieci-wok%C3%B3%C5%82-manifestu.pdf
Gibbs, G.R. (2007). Analyzing Qualitative Data. SAGE Publications.
Groenewald, T. (2004). A Phenomenological Research Design Illustra- ted. International Journal of Qualitative Methods, 3(1), 42–55. https://doi.org/10.1177/160940690400300104
Hacek, J. (2012). Rola rodziców w edukacji medialnej dzieci. In A. Baczyński, M. Drożdż (Ed.), Dobro w mediach – z cienia do światła (pp. 375–382). Wydawnictwo Biblos.
Izdebska, J. (2005). Dzieciństwo przed szklanym ekranem telewizora i komputera nowe jego oblicze. In J. Izdebska, T. Sosnowski (Ed.), Dziecko i media elektronicz- ne – nowy wymiar dzieciństwa. Komputer i Internet w życiu dziecka i obraz jego dzieciństwa (pp. 198–209). Wydawnictwo Trans Humana.
Izdebska, J. (2004). Rodzinna edukacja medialna dziecka. In W. Strykowski, W. Skrzydlewski (Ed.), Kompetencje medialne społeczeństwa wiedzy (pp. 380–385). Wydawnictwo Empi2.
Juszczyk, S. (2000). Człowiek w świecie elektronicznych mediów – szanse i zagrożenia (o problemach tworzącego się społeczeństwa informacyjnego). Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Kacprzak, K. (2016). Interpretacyjna analiza fenomenologiczna. Charakterystyka podejścia i możliwości zastosowania w pedagogice/andragogice. Rocznik Andragogiczny, 23, 293–309. https://doi.org/10.12775/RA.2016.015
Kaliszewska, K. (2007). Nadmierne używanie Internetu. Wydawnictwo Naukowe UAM.
Konecki, K.T. (2015). Anselm L. Strauss – pragmatyczne korzenie, pragmatyczne konsekwencje. Przegląd Socjologii Jakościowej, 11(1), 12–39. https://dspace.uni. lodz.pl/xmlui/handle/11089/7511
Kowaluk-Romanek, M. (2019). Cyfrowe dzieciństwo. Nowe technologie a roz- wój dziecka. Edukacja – Technika – Informatyka, 27(1), 194–201. https://doi. org/10.15584/eti.2019.1.25
Kozłowska, A. (2016). Wpływ mass mediów na życie społeczne. In E. Firlit, J. Gładys- -Jakóbik (Ed.), Wybrane problemy współczesnego świata w refleksji socjologicznej (pp. 195–215). Oficyna Wydawnicza SGH.
McLuhan, M. (2004). Zrozumieć media. Przedłużenia człowieka (N. Szczucka, Transl.). Wydawnictwa Naukowo-Techniczne.
Lisek-Michalska, J. (2012). Etyczne aspekty badań fokusowych z udziałem dzieci i młodzieży. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, 42, 32–60. http://hdl.handle.net/11089/5451
Prensky, M. (2001). Digital Natives, Digital Immigrants. On The Horizon, 9(5), 1–6. http://doi.org/10.1108/10748120110424816
Szafraniec, K. (2011). Młodzi 2011. Kancelaria Prezesa Rady Ministrów. https://nck.pl/upload/attachments/302470/mlodzi_2011.pdf
Tanaś, M., Galanciak, S. (2015). Cyberprzestrzeń – Człowiek – Edukacja: Vol. 1. Cyfrowa przestrzeń kształcenia. Oficyna Wydawnicza Impuls.
Tanaś, M., Galanciak, S. (2019). Dziecko w sieci zagrożeń – ryzykowne zachowania internetowe dzieci i młodzieży jako wyzwanie dla edukacji. In A. Wrońska, R. Lew-Starowicz, A. Rywczyńska (Ed.), Edukacja – relacja – zabawa. Wieloaspektowość internetu w wymiarze bezpieczeństwa dzieci i młodzieży (pp. 40–67). Wydawnictwo FRSE. https://cyberprofilaktyka.pl/publikacje/edukacja-relacja-zabawa.pdf
Tomczyk, Ł. (2018). Fomo (fear of missing out) – wyzwanie diagnostyczne i edu-
kacyjne. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 37(3), 139–150. https://doi.org/10.17951/ lrp.2018.37.3.139-150