Treść głównego artykułu
Abstrakt
Celem artykułu jest ukazanie miejsca jakie w polskich standardach kształcenia nauczycieli zajmuje kształcenie w zakresie innowacyjności oraz uchwycenia zmian dokonujących się w ciągu ostatnich 16 lat w tej dziedzinie. W ramach jakościowej analizy treści porównano pod tym względem cztery rozporządzenia ministerialne zawierające owe standardy (pochodzące z 2003, 2004, 2012 oraz 2019 roku). Z analiz wynika, że w poprzednich rozporządzeniach innowacyjność odnosiła się do ogółu działań podejmowanych przez nauczyciela, natomiast w standardach z 2019 r. została ona ograniczona do kwestii dydaktycznych. Skłania to do wniosku, że rolą innowacyjności w najnowszych standardach kształcenia nauczycieli jest zapewnienie wąsko pojmowanej efektywności dydaktycznej, a więc jest ona tylko środkiem do osiągania konkretnego celu, a nie czynnikiem ogólnie rozumianej zmiany w edukacji.
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu
Licencja
Osoba publikująca wyraża zgodę na udostępnianie utworu przez Dolnośląską Szkołę Wyższą na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe, której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode
Osoba zgłaszająca upoważniona przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu/jej autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem.
Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich.
Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.
Osoba zgłaszająca utwór do publikacji w czasopiśmie „Forum Oświatowe” i tym samym potwierdza, że:
- Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
- Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
- Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
- Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
- Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.
Osoba zgłaszająca udziela Dolnośląskiej Szkole Wyższej nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Forum Oświatowe”, na następujących polach eksploatacji:
- Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
- Obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
- Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
- Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.
Publikujemy zgodnie z zaleceniami The Committee on Publication Ethics (COPE), w wolnym dostępie na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Referencje
- Bowers, J., & Khorakian, A. (2014). Integrating risk management in the innovation project. European Journal of Innovation Management, 17(1), 25–40. https://doi.org/10.1108/EJIM-01-2013-0010
- Brewer, D. J., & Tierney, W. G. (2011). Barriers to innovation in U.S. higher education. In B. Wildavsky, A. P. Kelly, K. Carey (Eds.), Reinventing higher education: The promise of innovation (s. 11–40). Cambridge: Harvard Education Press.
- Brown, L. (2010). Balancing risk and innovation to improve social work practice. British Journal of Social Work, 40(4), 1211–1228. https://doi.org/10.1093/bjsw/bcq013.
- Czerepaniak-Walczak, M. (2013). Autonomia w kolorze sepii w inkrustowanej ramie KRK. O procedurach i treściach zmiany w edukacji akademickiej. In M. Czerepaniak-Walczak, (Red.), Fabryki dyplomów czy universitas? O „nadwiślańskiej” wersji przemian w edukacji akademickiej (s. 29–56). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
- Czerepaniak-Walczak, M. (2012). Ile techne, ile praxis? W poszukiwaniu koncepcji praktyki jako elementu kształcenia nauczycielskiego profesjonalizmu. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 3(59), 7–22. Pobrano z: https://kwartalniktce.edu.pl/ojs/index.php/tce/article/view/210.
- Denek, K. (2011–2012). Teoretyczne i aplikacyjne aspekty jakości kształcenia akademickiego. Neodidagmata, 33/34, 49–64.
- Grzanka, D. I., Bartkowiak, G., Dębowski, H., Erkol, A., Fazlagić, J., Kaczmarek, M., Skikiewicz, R., Wojciechowski, T., Zorde, O., Owczarzak, R., Elantowska, J., Ellegaard, C. E., Kanert, M., Meltvik, S., Musiał, K., Romanow, B., Ervik, M. R., Rybarczyk, M., Shelest-Szumilas, O.,… & Waligóra, A. (2018). Szkoła dla innowatora. Kształtowanie kompetencji proinnowacyjnych. Raport opracowany na zlecenie Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii. Kalisz: Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli. Pobrano z: https://www.gov.pl/attachment/edd23c3b-ccab-405a-835b-5fad096cc4d3.
- Fornalik, I. (2014). Pedagog specjalny w roli edukatora seksualnego. Między niepewnością a poczuciem powinności. Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej, (16), 53–73.
- Giza, T. (1998). Pedagogika twórczości w pracy nauczycielskiej. Kielce: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Jana Kochanowskiego.
- Gołębniak, B. D., & Zamorska, B. (2014). Nowy profesjonalizm nauczycieli. Podejścia – praktyka – przestrzeń rozwoju. Wrocław: Dolnośląska Szkoła Wyższa.
- Hsieh, H. F., & Shannon, S. E. (2005). Three approaches to qualitative content analysis. Qualitative Health Research, 15(9), 1277–1288. https://doi.org/10.1177%2F1049732305276687.
- Janiszewska-Nieścioruk, Z., & Sadowska, S. (2016). Problemy związane z probolońskim kształceniem pedagogów i nauczycieli w Polsce. Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej, (23), 13–31.
- Keizer, J. A., & Halman, J. I. (2007). Diagnosing risk in radical innovation projects. Research-Technology Management, 50(5), 30–36. https://doi.org/10.1080/08956308.2007.11657459.
- Kędzierska, B., & Potyrała, K. (2015). Kształcenie i doskonalenie nauczycieli w globalizującym się społeczeństwie. Rocznik Lubuski, 41(2), 117–130.
- Klus-Stańska, D. (2018). Paradygmaty dydaktyki. Myśleć teorią o praktyce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Kompetencje kluczowe w uczeniu się przez całe życie – Europejskie ramy odniesienia (2006). W: Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie (2006/962/WE). Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej z dnia 30 grudnia 2006 r. Pobrano z: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=-CELEX:32006H0962&from=EN.
- Nęcka, E. (1999). Proces twórczy i jego ograniczenia. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
- Nęcka, E. (1994). TRoP… Twórcze rozwiązywanie problemów. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
- Niemierko, B. (1999). Pomiar wyników kształcenia. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
- Nowak-Dziemianowicz, M. (2008). „Wielki Przegrany Współczesności”. Polski nauczyciel jako podmiot i przedmiot kształcenia. In P. Rudnicki, B. Kutrowska & M. Nowak-Dziemianowicz (red.), Nauczyciel: misja czy zawód? Społeczne i profesjonalne aspekty roli (s. 129–162). Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
- Peräkylä, A. (2009). Analiza rozmów i tekstów. In N. K. Denzin, Y. S. Lincoln (Eds.), Metody badań jakościowych. Tom 2 (s. 325–349). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Pietrasiński, Z. (1971). Ogólne i psychologiczne zagadnienia innowacji. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
- Przyborowska, B. (2013). Pedagogika innowacyjności. Między teorią a praktyką. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
- Schulz, R. (1980). Procesy zmian i odnowy w oświacie. Wstęp do teorii innowacji. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
- Sysło, M. M. (2014). Myślenie komputacyjne. Nowe spojrzenie na kompetencje informatyczne. In Informatyka w Edukacji, XI (s. 15–32). Pobrane 08.092019, z: http://files.programowanie-kodowanie.webnode.com/200000006-1a5371b4fe/My%C5%9Blenie_Komputacyjne_IwE2014_MMSyslo.pdf.
- Szyling, G. (2016). Koncepcja walidacji efektów uczenia się. Obszary pedagogicznych redukcji i ich (nie) zamierzonych skutków. Rocznik Andragogiczny, (23), 169–189.
- Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce [tekst ujednolicony]. Dz. U. 2018 poz. 1668. Pobrane 14.09.2019 z: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20180001668.
- Dokumenty poddawane analizie:
- Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 25 lipca 2019 r. w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela [tekst ogłoszony]. Dz. U. 2019 poz. 1450. Pobrane 14.09.2019 z: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20190001450
- Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela [tekst ogłoszony]. Dz. U. 2012 poz. 131. Pobrane 14.09.2019 z: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20120000131
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli [tekst ogłoszony]. Dz. U. 2004 nr 207 poz. 2110. Pobrane 14.09.2019 z: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20042072110
- Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 23 września 2003 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli [tekst ogłoszony]. Dz. U. 2003 nr 170 poz. 1655. Pobrane 14.09.2019 z: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20031701655
Referencje
Bowers, J., & Khorakian, A. (2014). Integrating risk management in the innovation project. European Journal of Innovation Management, 17(1), 25–40. https://doi.org/10.1108/EJIM-01-2013-0010
Brewer, D. J., & Tierney, W. G. (2011). Barriers to innovation in U.S. higher education. In B. Wildavsky, A. P. Kelly, K. Carey (Eds.), Reinventing higher education: The promise of innovation (s. 11–40). Cambridge: Harvard Education Press.
Brown, L. (2010). Balancing risk and innovation to improve social work practice. British Journal of Social Work, 40(4), 1211–1228. https://doi.org/10.1093/bjsw/bcq013.
Czerepaniak-Walczak, M. (2013). Autonomia w kolorze sepii w inkrustowanej ramie KRK. O procedurach i treściach zmiany w edukacji akademickiej. In M. Czerepaniak-Walczak, (Red.), Fabryki dyplomów czy universitas? O „nadwiślańskiej” wersji przemian w edukacji akademickiej (s. 29–56). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Czerepaniak-Walczak, M. (2012). Ile techne, ile praxis? W poszukiwaniu koncepcji praktyki jako elementu kształcenia nauczycielskiego profesjonalizmu. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 3(59), 7–22. Pobrano z: https://kwartalniktce.edu.pl/ojs/index.php/tce/article/view/210.
Denek, K. (2011–2012). Teoretyczne i aplikacyjne aspekty jakości kształcenia akademickiego. Neodidagmata, 33/34, 49–64.
Grzanka, D. I., Bartkowiak, G., Dębowski, H., Erkol, A., Fazlagić, J., Kaczmarek, M., Skikiewicz, R., Wojciechowski, T., Zorde, O., Owczarzak, R., Elantowska, J., Ellegaard, C. E., Kanert, M., Meltvik, S., Musiał, K., Romanow, B., Ervik, M. R., Rybarczyk, M., Shelest-Szumilas, O.,… & Waligóra, A. (2018). Szkoła dla innowatora. Kształtowanie kompetencji proinnowacyjnych. Raport opracowany na zlecenie Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii. Kalisz: Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli. Pobrano z: https://www.gov.pl/attachment/edd23c3b-ccab-405a-835b-5fad096cc4d3.
Fornalik, I. (2014). Pedagog specjalny w roli edukatora seksualnego. Między niepewnością a poczuciem powinności. Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej, (16), 53–73.
Giza, T. (1998). Pedagogika twórczości w pracy nauczycielskiej. Kielce: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Jana Kochanowskiego.
Gołębniak, B. D., & Zamorska, B. (2014). Nowy profesjonalizm nauczycieli. Podejścia – praktyka – przestrzeń rozwoju. Wrocław: Dolnośląska Szkoła Wyższa.
Hsieh, H. F., & Shannon, S. E. (2005). Three approaches to qualitative content analysis. Qualitative Health Research, 15(9), 1277–1288. https://doi.org/10.1177%2F1049732305276687.
Janiszewska-Nieścioruk, Z., & Sadowska, S. (2016). Problemy związane z probolońskim kształceniem pedagogów i nauczycieli w Polsce. Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej, (23), 13–31.
Keizer, J. A., & Halman, J. I. (2007). Diagnosing risk in radical innovation projects. Research-Technology Management, 50(5), 30–36. https://doi.org/10.1080/08956308.2007.11657459.
Kędzierska, B., & Potyrała, K. (2015). Kształcenie i doskonalenie nauczycieli w globalizującym się społeczeństwie. Rocznik Lubuski, 41(2), 117–130.
Klus-Stańska, D. (2018). Paradygmaty dydaktyki. Myśleć teorią o praktyce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kompetencje kluczowe w uczeniu się przez całe życie – Europejskie ramy odniesienia (2006). W: Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie (2006/962/WE). Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej z dnia 30 grudnia 2006 r. Pobrano z: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=-CELEX:32006H0962&from=EN.
Nęcka, E. (1999). Proces twórczy i jego ograniczenia. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Nęcka, E. (1994). TRoP… Twórcze rozwiązywanie problemów. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Niemierko, B. (1999). Pomiar wyników kształcenia. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Nowak-Dziemianowicz, M. (2008). „Wielki Przegrany Współczesności”. Polski nauczyciel jako podmiot i przedmiot kształcenia. In P. Rudnicki, B. Kutrowska & M. Nowak-Dziemianowicz (red.), Nauczyciel: misja czy zawód? Społeczne i profesjonalne aspekty roli (s. 129–162). Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
Peräkylä, A. (2009). Analiza rozmów i tekstów. In N. K. Denzin, Y. S. Lincoln (Eds.), Metody badań jakościowych. Tom 2 (s. 325–349). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Pietrasiński, Z. (1971). Ogólne i psychologiczne zagadnienia innowacji. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Przyborowska, B. (2013). Pedagogika innowacyjności. Między teorią a praktyką. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Schulz, R. (1980). Procesy zmian i odnowy w oświacie. Wstęp do teorii innowacji. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Sysło, M. M. (2014). Myślenie komputacyjne. Nowe spojrzenie na kompetencje informatyczne. In Informatyka w Edukacji, XI (s. 15–32). Pobrane 08.092019, z: http://files.programowanie-kodowanie.webnode.com/200000006-1a5371b4fe/My%C5%9Blenie_Komputacyjne_IwE2014_MMSyslo.pdf.
Szyling, G. (2016). Koncepcja walidacji efektów uczenia się. Obszary pedagogicznych redukcji i ich (nie) zamierzonych skutków. Rocznik Andragogiczny, (23), 169–189.
Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce [tekst ujednolicony]. Dz. U. 2018 poz. 1668. Pobrane 14.09.2019 z: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20180001668.
Dokumenty poddawane analizie:
Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 25 lipca 2019 r. w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela [tekst ogłoszony]. Dz. U. 2019 poz. 1450. Pobrane 14.09.2019 z: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20190001450
Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela [tekst ogłoszony]. Dz. U. 2012 poz. 131. Pobrane 14.09.2019 z: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20120000131
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli [tekst ogłoszony]. Dz. U. 2004 nr 207 poz. 2110. Pobrane 14.09.2019 z: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20042072110
Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 23 września 2003 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli [tekst ogłoszony]. Dz. U. 2003 nr 170 poz. 1655. Pobrane 14.09.2019 z: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20031701655