Pasek boczny artykułu

Pobieranie
PDF

Treść głównego artykułu

Abstrakt

W moim artykule proponuję spojrzenie na zjawisko samotności w kulturze, jako nie tylko możliwość badania doświadczenia intymnego, przeżywanego w liczbie pojedynczej, z odwołaniem do licznych w kulturze opisów tego stanu. Chciałabym raczej zastanowić się, czy mając wiedzę na temat tego doświadczenia, nabywamy kompetencje na temat kultury, w której zaistniała samotność? Wsparciem w opisywaniu przestrzeni samotności w kulturze jest dla mnie dyskurs melancholijny, dla którego naturalnym środowiskiem była przestrzeń samotności oraz konfrontacja z ostatecznością. Dla potrzeb refleksji uruchamiam moją definicję samotności, jako przestrzeni między życiem i śmiercią. Owa przestrzeń daje możliwość jednostce odczuwania energii życia i obecności śmierci. Nawet w takich monetach życia człowieka (młodość), kiedy jednostka nie jest do końca świadoma swojej roli w społeczeństwie, a jest na etapie krystalizacji swojej tożsamości. W tym wypadku samotność, jako przestrzeń między byłaby pewnym stanem zawieszenia, który przygotowuje jednak do aktywnego, samodzielnego życia we wspólnocie. W artykule odwołuję się do postulatu niemieckiego kulturoznawcy Thomasa Macho, aby traktować doświadczenie samotności jako kontekst, sposobność, praktykowania technik kulturowych, oraz do przestrzeni heterotopijnej w ujęciu Michela Foucaulta.

Słowa kluczowe

kultura melancholia samotność culture melancholy solitude

Szczegóły artykułu

Licencja

Licencja

Osoba publikująca wyraża zgodę na udostępnianie utworu przez Dolnośląską Szkołę Wyższą na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe, której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode

Osoba zgłaszająca upoważniona przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu/jej autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem.

Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich.

Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.

Osoba zgłaszająca utwór do publikacji w czasopiśmie „Forum Oświatowe” i tym samym potwierdza, że:

  1. Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
  2. Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
  3. Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
  4. Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
  5. Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.

Osoba zgłaszająca udziela Dolnośląskiej Szkole Wyższej nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Forum Oświatowe”, na następujących polach eksploatacji:

  1. Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
  2. Obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
  3. Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
  4. Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.

 

Publikujemy zgodnie z zaleceniami The Committee on Publication Ethics (COPE), w wolnym dostępie na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Biogram autora

Agnieszka Małgorzata Kulig - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Instytut Kulturoznawstwa

Doktorat z zakresu nauk o poznaniu i komunikacji, podyplomowe studia dziennikarskie Uniwersytet im A. Mickiewicza w Poznaniu

Autorka książki Etyka "bez końca". Twórczość filmowa Krzysztofa Kieślowskiego wobec problemów etycznych.

Jak cytować
Kulig, A. M. (2014). Przestrzeń samotności w kulturze. Forum Oświatowe, 26(1(51), 37–47. Pobrano z https://forumoswiatowe.pl/index.php/czasopismo/article/view/51
Pobierz cytowania
Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
BibTeX

Referencje

  1. Baczko, B. (1964). Rousseau: samotność i wspólnota. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  2. Bielik-Robson, A. (2004). Duch powierzchni: rewizja romantyczna i filozofia. Kraków: Universitas.
  3. Bieńczyk, M. (2002). Kapitan dziecko Saturna. (O "Trzy po trzy" Fredry), w: M. Bieńczyk, Oczy Dürera : o melancholii romantycznej (s. 57–85). Warszawa: Sic!
  4. Cioran, E. (1992). Melancholia. W: E. Cioran, Na szczytach rozpaczy (I. Kania, Tłum.). Kraków: Oficyna Literacka.
  5. Duby, G. (red.). (2005). Historia życia prywatnego (Tom 2, W. Bieńkowska, W. Gilewski, K. Skawina, Tłum.). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
  6. Dybel, P. (2000). Melancholia: gra pozorów i masek: koncepcja melancholii Zygmunta Freuda. W: P. Dybel, Urwane ścieżki: Przybyszewski – Freud – Lacan (s. 149–172¬). Kraków: Universitas.
  7. Foucault, M. (2000). Techniki siebie. W: Filozofia, historia, polityka: wybór pism (D. Leszczyński, L. Rasiński, Tłum., (s. 247–275). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  8. Foucault, M. (2005). Inne przestrzenie (A. Rejniak-Majewska, Tłum.). Teksty Drugie, 6, 120, 117–125.
  9. Foucault, M. (2010). Troska o siebie. W: Historia seksualności (wyd. 2, B. Banasiak, T. Komendant, Tłum., s. 283–437). Gdańsk: Słowo/obraz/terytoria.
  10. Foucault, M. (2012). Hermeneutyka podmiotu (M. Herer, Tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  11. Földényi, L. F. (2011). Melancholia (R. Reszke, Tłum.). Warszawa: Wydawnictwo KR.
  12. Freud, Z. (1992). Żałoba i melancholia (J. Jabłońska-Dzierża, Tłum.). W: K. Walewska, J. Pawlik (red.), Depresja: ujęcie psychoanalityczne (s. 28–41). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  13. Kalinowska, M. (1989). Mowa i milczenie: romantyczne antynomie samotności. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
  14. Macho, T. (2000). Mit sich allein. Einsamkeit als Kulturtechnik. W: A. Assmann, J. Assmann (red.), Einsamkeit: archäologie der literarischen Kommunikation VI (s. 27–40). München: Wilhelm Fink.
  15. Mauss, M. (1973). Pojęcie sposobów posługiwania się ciałem. W: M. Mauss, Socjologia i antropologia (M. Król, K. Pomian, J. Szacki, Tłum., s. 533–562). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  16. Seneka. (I w. n.e./1998). Listy moralne do Lucyliusza (W. Kornatowski, Tłum., wyd. 2). Warszawa: Wydawnictwo Alfa.
  17. Śniedziewski, P. (2011). Melancholijne spojrzenie. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas.
  18. Todorov, T. (2003). Ogród niedoskonały: myśl humanistyczna we Francji (H. Abramowicz, J. M. Kłoczowski, Tłum.). Warszawa: Czytelnik.
  19. Witkowski, L. (2000). Uniwersalizm pogranicza: o semiotyce kultury Michała Bachtina w kontekście edukacji. Toruń: Adam Marszałek.