Treść głównego artykułu

Abstrakt

W niniejszym tekście przedstawiam tutoring rówieśniczy jako jedną z możliwości aktywnego uczenia się dzieci w kontaktach z innymi dziećmi w roli nauczycieli nieprofesjonalnych. Ten rodzaj uczenia się wymaga interakcji między bardziej i mniej kompetentnym partnerem. Ramy teoretyczne dla moich rozważań wytycza konstruktywizm społeczny w ujęciu Wygotskiego. W artykule prezentuję wybrane badania na temat uczenia się dzieci od siebie wzajemnie, eksponując korzyści płynące dla uczestników tutoringu w zakresie rozwoju poznawczego i społeczno-emocjonalnego oraz możliwe przyczyny nieskuteczności tej formy uczenia się dzieci.

Słowa kluczowe

uczenie się tutoring tutoring rówieśniczy konstruktywizm społeczny strefa najbliższego rozwoju learning tutoring peer tutoring social constructivism zone of proximal development

Szczegóły artykułu

Jak cytować
Sławińska, M. (2015). Tutoring rówieśniczy w edukacji, czyli jak uczniowie uczą się od siebie wzajemnie i co z tego wynika. Forum Oświatowe, 27(2(54), 41–56. Pobrano z https://forumoswiatowe.pl/index.php/czasopismo/article/view/311

Referencje

  1. Appelt, K., Matejczuk, M. (2013). Tutoring rówieśniczy, czyli stara metoda na nowo odkrywana. Psychologia w Szkole, 5, 1–3. Pobrane z: http://przedszkole3.olsztyn.pl/Dokumenty/tutoring_rowiesniczy.pdf
  2. Bałachowicz, J., Pawlik, J. (2013). Program „Akademia Przyszłości” jako droga do rozwoju podmiotowości dziecka. W: J. Bałachowicz, A. Rowicka (red.), Nowoczesny wychowawca: tutor, mentor, coach (s. 64–84). Warszawa: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Janusza Korczaka.
  3. Brzezińska, A. I. (2005). Kiedy lider staje się tutorem, a kiedy nauczycielem?: Część 1. Remedium, 11–12(153–154), 16–17.
  4. Brzezińska, A. I., Rycielska, L. (2009). Tutoring jako czynnik rozwoju ucznia i nauczyciela. W: M. Budzyński, P. Czekierda, J. Traczyński, Z. Zalewski, A. Zembrzuska (red.), Tutoring w szkole: między teorią a praktyką zmiany edukacyjnej (s. 19–29). Wrocław: Towarzystwo Edukacji Otwartej.
  5. Budzyński, M. (2009). Tutoring szkolny – jak przez dialog rozwijać ucznia i motywować go do nauki. W: M. Budzyński, P. Czekierda, J. Traczyński, Z. Zalewski, A. Zembrzuska (red.), Tutoring w szkole: między teorią a praktyką zmiany edukacyjnej (s. 30–33). Wrocław: Towarzystwo Edukacji Otwartej.
  6. Czekierda, P., Fingas, B., Szala, M. (red.). (2015). Tutoring: teoria, praktyka, studia przypadków. Warszawa: Wolters Kluwer.
  7. Danel, Ł., Kwaśny, J., Żur, A. (2015). Tutoring na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie – Wydziałowa Indywidualna Ścieżka Edukacyjna. W: P. Czekierda, B. Fingas, M. Szala (red.), Tutoring: teoria, praktyka, studia przypadków (s. 224–231). Warszawa: Wolters Kluwer.
  8. Dobrowolska, D. (2013). Tutoriale z przedmiotu Edukacja polonistyczna w systemie nauczania zintegrowanego. W: J. Bałachowicz, A. Rowicka (red.), Nowoczesny wychowawca: tutor, mentor, coach (s. 149–159). Warszawa: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Janusza Korczaka.
  9. Ehly, S. W., Larsen S. C. (1976). Peer Tutoring to Individualize Instruction. The Elementary School Journal, 76(8), 475–480. Pobrane 21 maja 2013 z: http://www.jstor.org/stable/1000304
  10. Fijałkowski, A. (2009). Z dziejów myślenia o tutoringu: krótki zarys historii indywidualnego kształcenia i wychowania. Kwartalnik Pedagogiczny, 2(212), 5–33.
  11. Filipiak, E. (2012). Rozwijanie zdolności uczenia się: z Wygotskim i Brunerem w tle. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
  12. Fulk, B. M., King, K. (2001). Classwide Peer Tutoring at Work. Teaching Exceptional Children, 34(2), 49–53. http://dx.doi.org/10.1177/004005990103400207
  13. Gaś, Z. B. (1999). Młodzieżowe programy wsparcia rówieśniczego. Katowice: „Śląsk”.
  14. Godlewski, D. (2015). Tutoring nie jest tani: dlaczego się opłaca i jak go finansować? W: P. Czekierda, B. Fingas, M. Szala (red.), Tutoring. Teoria, praktyka, studia przypadków (s. 89–111). Warszawa: Wolters Kluwer.
  15. Gondek, J. (2005). Tutoring – stara czy nowa metoda/strategia edukacyjna?: wartości poznawcze i dydaktyczne współpracy z rówieśnikami. Forum Dydaktyczne, 0, 9–11.
  16. Greenwood, C. (1997). Classwide Peer Tutoring. Behavior and Social Issues, 7(1), 53–57. http://dx.doi.org/10.5210/bsi.v7i1.299
  17. Hott, B., Walker, J., Sahni, J. (2012, kwiecień). Peer Tutoring. W: Council of Learning Disabilities. Pobrane 7 września 2014, z: http://www.council-for-learning-disabilities.org/publications/infosheets/peer-tutoring
  18. Kalkowski, P. (1995). Peer and Cross-Age Tutoring. School Improvement Research Series. Pobrane 29 grudnia 2014, z: http://educationnorthwest.org/sites/default/files/PeerandCross-AgeTutoring.pdf
  19. Karpińska-Musiał, B. (2015). Tutoring na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Gdańskiego: w trosce o jakość w ilości. W: P. Czekierda, B. Fingas, M. Szala (red.), Tutoring: teoria, praktyka, studia przypadków (s. 244–255). Warszawa: Wolters Kluwer.
  20. Karwacka, K., Górska, G. (2013). Stowarzyszenie Wiosna „Akademia Przyszłości”. Dobre praktyki w pracy z dziećmi. W: J. Bałachowicz, A. Rowicka (red.), Nowoczesny wychowawca: tutor, mentor, coach (s. 59–63). Warszawa: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Janusza Korczaka.
  21. Kearns, D. M., Fuchs, D., Fuchs, L. S., McMaster, K. L., Säenz, L. (2015). Peer-Assisted Learning Strategies to Improve Student’s Word Recognition and Reading Comprehension. W: K. R. Harris, L. Meltzer (red.), The Power of Peers in the Classroom: Enhancing Learning and Social Skills (s. 143–184). New York, NY: Guilford.
  22. Król-Mazurkiewicz, J. (2013). Tutoring rówieśniczy – edukacyjnym SPA dla zmęczonej szkoły. W: E. Murawska (red.), Szkoła w dyskursie teorii i praktyki: wybrane konteksty (s. 47–58). Słupsk: Wydawnictwo Naukowe Contact.
  23. Pawlak, A. (2009). Tutoring dziecięcy w procesie nauczania-uczenia się dzieci siedmioletnich i ośmioletnich. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
  24. Pietrzak-Szymańska, B., Gołębiowska, M. (2013). Tutoring na poziomie dywanu… słów kilka o metodzie tutoringu w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej. W: J. Bałachowicz, A. Rowicka (red.), Nowoczesny wychowawca: tutor, mentor, coach (s. 85–90). Warszawa: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Janusza Korczaka.
  25. Plak, J. (2013). Studium przypadku w pracy tutora i coacha. W: J. Bałachowicz, A. Rowicka (red.), Nowoczesny wychowawca: tutor, mentor, coach (s. 168–173). Warszawa: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Janusza Korczaka.
  26. Resnick, L. B., Spillane, J. P., Goldman, P., Rangel, E. S. (2013). Wdrażanie innowacji: od wizjonerskich modeli do codziennej praktyki. W: H. Dumont, D. Istance, F. Benavides (red.), Istota uczenia się: wykorzystanie wyników badań w praktyce (s. 434–478). Warszawa: Wolters Kluwers.
  27. Rutkowski, K. (2015). Tutoring w Kolegium „Artes Liberales”. W: P. Czekierda, B. Fingas, M. Szala (red.), Tutoring: teoria, praktyka, studia przypadków (s. 232–238). Warszawa: Wolters Kluwer.
  28. Sajdera, J. (2005). Nauczanie nieformalne: tutoring jako jedna z form strategii edukacyjnej nauczyciela. Nowa Szkoła, 4, 23–26.
  29. Schaffer, H. R. (2009). Psychologia dziecka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  30. Slavin, R. E. (2013). Uczenie się oparte na współpracy: dlaczego praca w grupach jest skuteczna? W: H. Dumont, D. Instance, F. Benavides (red.), Istota uczenia się: wykorzystanie wyników badań w praktyce (s. 248–276). Warszawa: Wolters Kluwers.
  31. Szymczak, E., Malinowska, M. (2015). Tutoring na Wydziale Oceanografii i Geografii Uniwersytetu Gdańskiego. W: P. Czekierda, B. Fingas, M. Szala (red.), Tutoring. Teoria, praktyka, studia przypadków (s. 239–244). Warszawa: Wolters Kluwer.
  32. Topping, K. J. (2005). Trends in Peer Learning. Educational Psychology, 25(6), 631–645. http://dx.doi.org/10.1080/01443410500345172
  33. Topping, K. (2011). Tutoring, czyli wzajemne wspieranie się w nauce. Warszawa: Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli. Pobrane 21 maja 2012, z: http://www.ibe.unesco.org/fileadmin/user_upload/Publications/Educational_Practices/EdPractices_5pol.pdf
  34. Tudge, J., Rogoff, B. (1995). Wpływ rówieśników na rozwój poznawczy – podejście Piageta i Wygotskiego. W: A. Brzezińska, G. Lutomski, B. Smykowski (red.), Dziecko wśród rówieśników i dorosłych (s. 180–213). Poznań: Zysk i S-ka.
  35. Twardowski, A. (2004). Strategie nauczania wspierające rozwój psychiczny dziecka. Wychowanie w Przedszkolu, 4, 3–9.
  36. Wilczyńska, A., Żaczek, A. (2015). Tutoring w Akademii Przyszłości Stowarzyszenia WIOSNA: nie rybę, nie wędkę, ale mentalność wędkarza. W: P. Czekierda, B. Fingas, M. Szala (red.), Tutoring: teoria, praktyka, studia przypadków (s. 270–279). Warszawa: Wolters Kluwer.
  37. Wood, D. (1995). Społeczne interakcje jako tutoring. W: A. Brzezińska, G. Lutomski, B. Smykowski (red.), Dziecko wśród rówieśników i dorosłych (s. 214–245). Poznań: Zysk i S-ka.
  38. Szczurkowska, S. (2013). Z doświadczeń tutora akademickiego na Wydziale Nauk Społecznych Wyższej Szkoły Pedagogicznej Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Warszawie. W: J. Bałachowicz, A. Rowicka (red.), Nowoczesny wychowawca: tutor, mentor, coach (s. 141–148). Warszawa: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Janusza Korczaka.
  39. Wygotski, L. S. (1971). Wybrane prace psychologiczne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  40. Zuchniewicz, P. (2015). Tutoring w szkole „Żagle” Stowarzyszenia „Sternik”: między szkołą a rodziną. W: P. Czekierda, B. Fingas, M. Szala (red.), Tutoring: teoria, praktyka, studia przypadków (s. 215–223). Warszawa: Wolters Kluwer.