Pasek boczny artykułu

Pobieranie
PDF

Treść głównego artykułu

Abstrakt

Celem badania było sprawdzenie różnic i podobieństw w wartościowaniu celów życiowych przez ojców i dzieci. Zgodnie z motywacyjną teorią autodeterminacji dokonano podziału aspiracji na cele zewnętrzne (np. finanse, władza, sława) i wewnętrzne (np. afiliacja i cele prospołeczne). Uzyskane rezultaty wskazują, że młodzież wyżej niż ojcowie ceni cele afiliacyjne. Badania pokazało również, że w obu grupach istnieją związki celów: prospołecznych, podkreślających wagę bliskich relacji i samoakceptacji.

Słowa kluczowe

cele życiowe ojcowie rodzina teoria autodeterminacji family fathers personal goals Self-Determination Theory

Szczegóły artykułu

Licencja

Licencja

Osoba publikująca wyraża zgodę na udostępnianie utworu przez Dolnośląską Szkołę Wyższą na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe, której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode

Osoba zgłaszająca upoważniona przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu/jej autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem.

Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich.

Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.

Osoba zgłaszająca utwór do publikacji w czasopiśmie „Forum Oświatowe” i tym samym potwierdza, że:

  1. Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
  2. Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
  3. Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
  4. Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
  5. Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.

Osoba zgłaszająca udziela Dolnośląskiej Szkole Wyższej nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Forum Oświatowe”, na następujących polach eksploatacji:

  1. Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
  2. Obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
  3. Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
  4. Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.

 

Publikujemy zgodnie z zaleceniami The Committee on Publication Ethics (COPE), w wolnym dostępie na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Jak cytować
Wojtowicz, E. (2013). Cele życiowe ojców i ich dzieci: perspektywa teorii autodeterminacji. Forum Oświatowe, 25(1(48), 73–85. Pobrano z https://forumoswiatowe.pl/index.php/czasopismo/article/view/30
Pobierz cytowania
Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
BibTeX

Referencje

  1. Assor, A., Roth, G. i Deci, E. L. (2004). The Emotional Costs of Parents’ Conditional Regard: A Self-Determination Theory Analysis. Journal of Personality, 72(1), 47-88. doi: 10.1111/j.0022-3506.2004.00256.x
  2. Boguszewski, R. (2010). Co jest ważne, co można a czego nie wolno – normy i wartości w życiu Polaków: komunikat z badań. Warszawa: Centrum Badania Opinii Społecznej. Pobrano 3 listopada 2011, z: http://badanie.cbos.pl/details.asp?q=a1&id=4338
  3. Brown, K. W. i Kasser, T. (2005). Are psychological and ecological well-being compatible? The role of values, mindfulness, and lifestyle. Social Indicators Research, 74(2), 349-368. doi: 10.1007/s11205-004-8207-8
  4. Bryce, W. i Olney, T. J. (1991). Gender differences in consumption aspirations: a cross – cultural appraisal. Social Behavior and Personality, 19(4), 237-253. doi: 10.2224/sbp.1991.19.4.237
  5. Carver, C. S. i Baird, E. (1998). The American dream revisitated: is it what you want or why you want it that matters? Psychological Science, 9(4), 289-292. doi: 10.1111/1467-9280.00057
  6. Czapiński, J. i Panek, T. (2011). Diagnoza społeczna 2011. Pobrano 20 czerwca 2011, z: http://www.diagnoza.com
  7. Deci, E. L., Driver, R. E., Hotchkiss, L., Robbins, R. J. i Wilson, I. M. (1993). The relation of mothers’ controlling vocalizations to Children’s Intrinsic Motivation. Journal of Experimental Child Psychology, 55, 151-162.
  8. Deci, E. L. i Ryan, R. M. (1987). The Support of Autonomy and the Control of Behavior. Journal of Personality and Social Psychology, 53(6), 1024-1037. doi: 10.1037/0022-3514.53.6.1024
  9. Deci, E. L. i Ryan, R. M. (2000). The „What” and „Why” of Goal Pursuits: Human Needs and the Self-Determination of Behavior. Psychological Inquiry, 11(4), 227-268. doi: 10.1207/S15327965PLI1104_01
  10. Deci, E. L. i Ryan, R. M. (2008). Self-Determination Theory: A Macrotheory of Human Motivation, Development, and Health. Canadian Psychology, 49(3), 182-185. doi: 10.1037/a0012801
  11. Deci, E. L. i Vansteenkiste, M. (2004). Self – determination theory and basic need satisfaction: understanding human development in positive psychology. Ricerche di Psicologia, 27(1), 23-40.
  12. Fukuyama, F. (1997). Zaufanie: kapitał społeczny a droga do dobrobytu. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Naukowe.
  13. Fukuyama, F. (2003). Kapitał społeczny. W: L. E. Harrison i S. P. Huntington (Red.), Kultura ma znaczenie (s. 169-187). Poznań: Zysk i S-ka.
  14. Grolnick, W. S., Frodi, A. i Bridges, L. (1984). Maternal control style and the mastery motivation of one-year-olds. Infant Mental Health Journal, 5(2), 15-23. doi: 10.1002/1097-0355(198422)5:2<72::AID-IMHJ2280050203>3.0.CO;2-O
  15. Grolnick, W. S. i Ryan, R. M. (1989). Parent style associated with children’s self-regulation and competence in school. Journal of Educational Psychology, 81(2), 143–154. doi: 10.1037/0022-0663.81.2.143
  16. Grolnick, W. S., Ryan, R. M. i Deci, E. L. (1991). The inner resources for school performance: Motivational mediators of children’s perceptions of their parents. Journal of Educational Psychology, 83(4), 508-517. doi: 10.1037/0022-0663.83.4.508
  17. Grouzet, F. M., Kasser, T., Ahuvia, A., Dols, J. M., Kim, Y., Lau, S., Ryan, R. M., Saunders, S., Schmuck, P. i Sheldon, K. M. (2005). The structure of goals across 15 cultures. Journal of Personality and Social Psychology, 89(5), 800-816. doi: 10.1037/0022-3514.89.5.800
  18. Guay, F., Senecal, C., Gauthier, L. i Fernet, C. (2003). Predicting career indecision: A self-determination theory perspective. Journal of Counseling Psychology, 50(2), 165-177. doi: 10.1037/0022-0167.50.2.165
  19. Hipsz, N. i Wądołowska, K. (2011). Aktywność społeczna polaków – poziom zaangażowania i motywacje: komunikat z badań. Warszawa: Centrum Badania Opinii Społecznej. Pobrano 20 sierpnia 2011, z: http://badanie.cbos.pl/details.asp?q=a1&id=4474
  20. Huta, V. i Ryan, R. M. (2010). Pursuing pleasure or virtue: The differential and overlapping well-being benefits of hedonic and eudaimonic motives. Journal of Happiness Studies, 11(6), 735-762. doi: 10.1007/s10902-009-9171-4
  21. Kasser, T. i Ryan, R. M. (1993). A dark side of the American Dream: Correlates of financial success as a Central Life Aspiration. Journal of Personality and Social Psychology, 65(2), 410-422. doi: 10.1037/0022-3514.65.2.410
  22. Kasser, T. i Ryan, R. M. (1996). Further examining the American dream: differential correlates of intrinsic and extrinsic goals. Personality and Social Psychology Bulletin, 22(3), 80-87. doi: 10.1177/0146167296223006
  23. Kasser, T., Ryan, R. M., Zax, M. i Sameroff, A. J. (1995). The relations of maternal and social environments to late adolescents’ materialistic and prosocial values. Development Psychology, 31(6), 907-914. doi: 10.1037/0012-1649.31.6.907
  24. Kazdin, A. E. (1987). Treatment of antisocial behavior in children: current status and future directions. Psychological Bulletin, 102(2), 187-203. doi: 10.1037/0033-2909.102.2.187
  25. Kohn, M. L., Johns, H. U., Słomczyński, K. M. i Schoenbach, C. (1986). Social stratification and the transmission of values in the family: A cross-national assessment. Sociological Forum, 1(1), 73-102. doi: 10.1007/BF01115074
  26. Lekes, N., Gingras, I., Philippe, F. L., Koestner, R. i Fang., J. (2010). Parental Autonomy-Support, Intrinsic Life Goals, and Well-Being Among Adolescents in China and North America. Journal of Youth and Adolescence, 39(8), 858-869. doi: 10.1007/s10964-009-9451-7
  27. Lewandowska, J. i Wenzel, M. (2004). Praca jako wartość: komunikat z badań. Warszawa: Centrum Badania Opinii Społecznej.
  28. McAdams, D. P. i Bryant, F. B. (1987). Intimacy Motivation and subjective mental health in a nationwide sample. Journal of Personality, 55(3), 395-413. doi: 10.1111/j.1467-6494.1987.tb00444.x
  29. McHoskey, J. W. (1999). Machiavellianism, Intrinsic Versus Extrinsic Goals, and Social Interest: A Self-Determination Theory Analysis. Motivation and Emotion, 23(4), 267-283. doi: 10.1023/A:1021338809469
  30. Mierzwiński, B. (1999). Mężczyzna jako ojciec. Warszawa: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna.
  31. Miller, R. (1979). Sytuacja młodzieży w społeczeństwie wychowującym. Warszawa: PZWS.
  32. Szafraniec, K. (2011). Młodzi 2011. Warszawa: Kancelaria Prezesa Rady Ministrów. Pobrano 25 marca 2013, z: http://zds.kprm.gov.pl/sites/default/files/pliki/mlodzi_2011_printerfriendly.pdf
  33. Nurmi, J. E., Pulliainen, H. i Salmela-Aro, K. (1992). Age differences in adults’ control beliefs related to life goals and concerns. Psychology and Aging, 7(2), 194-196. doi: 10.1037/0882-7974.7.2.194
  34. Pospiszyl, K. (2007). Ojciec a wychowanie dziecka. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
  35. Radkiewicz, P. i Skarżyńska, K. (2006). Dobro bliskich czy dobro ogółu? Studia Psychologiczne, 44(3), 51-61.
  36. Ryan, R. M. i Deci, E. L. (2000). Self – Determination Theory and the facilitation of Intrinsic Motivation, Social Development, and well-being. American Psychologist, 55(1), 68-78. doi: 10.1037/0003-066X.55.1.68
  37. Ryan, R. M., Chirkov, V., Little, T. D., Sheldon, K. M., Timoshina, E. i Deci, E. L. (1999). The American Dream in Russia: Extrinsic aspirations and well-being in two cultures. Personality and Social Psychology Bulletin, 25(12), 1509-1524. doi: 10.1177/01461672992510007
  38. Ryan, R. M., Huta, V. i Deci, E. L. (2008). Living well: A self-determination theory perspective on eudajmonia. Journal of Happiness Studies, 9(1), 139-170. doi: 10.1007/s10902-006-9023-4
  39. Sheldon, K. M., Elliot, A., Kim, Y. i Kasser, T. (2001). What is satisfying about satisfying events? Testing 10 candidate psychological needs. Journal of Personality and Social Psychology, 80(2), 325-339. doi: 10.1037/0022-3514.80.2.325
  40. Skarżyńska, K. (1991). Konformizm i samokierowanie jako wartości (struktura i źródła). Warszawa: Instytut Psychologii PAN.
  41. Skarżyńska, K. (2004). Poszukiwać przyjaciół czy zdobywać majątek? Cele życiowe a zadowolenie z życia. Roczniki Psychologiczne, 7(1), 7-31.
  42. Skarżyńska, K. (2005). Czy jesteśmy prorozwojowi? Wartości i przekonania ludzi a dobrobyt i demokratyzacja kraju. W: M. Drogosz (Red.), Jak Polacy przegrywają, jak Polacy wygrywają (s. 93-114). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
  43. Skarżyńska, K. i Radkiewicz, P. (2007). Zakres zaufania do ludzi a przekonania społeczne o świecie i doświadczenia społeczne. Dwa typy zaufania i ich rola w kapitale społecznym. Kolokwia Psychologiczne, 16, 52-70.
  44. Skorny, Z. (1980). Aspiracje młodzieży oraz kierujące nimi prawidłowości. Wrocław: Ossolineum.
  45. Slany, K. (2002). Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego w ponowoczesnym świecie. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
  46. Świda-Ziemba, H. (2000). Wizja świata i wizja bycia w świecie: badania nad studentami. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
  47. Véronneau, M., Koestner, R. F. i Abela, J. R. Z. (2005). Intrinsic need satisfaction and well–being in children and adolescents: an application of the Self–determination theory. Journal of Social and Clinical Psychology, 24(2), 280-292. doi: 10.1521/jscp.24.2.280.62277
  48. Waters, E., Wippman, J. i Sroufe, C. A. (1979). Attachment, positive affect, and competence in the peer group: two studies in construct validation. Child Development, 50, 821-829.
  49. Williams, G. C., Cox, E. M., Hedberg, V. A. i Deci, E. L. (2000). Extrinsic life goals and Heath – risk behaviors in adolescent. Journal of Applied Social Psychology, 30(8), 1756-1771. doi: 10.1111/j.1559-1816.2000.tb02466
  50. Wenzel, M. (2004). Wartości życiowe: komunikat z badań. Warszawa: Centrum Badania Opinii Społecznej. Pobrano 2 lipca 2011, z: http://badanie.cbos.pl/details.asp?q=a1&id=3145
  51. Wojtowicz, E. (2005). Cele życiowe, wybory zawodowe i oczekiwania finansowe studentów psychologii. Psychologia. Edukacja i Społeczeństwo, 2(2), 143-156.
  52. Wojtowicz, E. (2009). Przekonania dotyczące natury ludzkiej, cele życiowe a oczekiwania i satysfakcja z pierwszej pracy. Niepublikowana praca doktorska, Warszawa.