Pasek boczny artykułu

Pobieranie
PDF (English)

Treść głównego artykułu

Abstrakt

Artykuł stanowi przegląd literatury na temat sposobów, w jaki radząsobie osoby poddawane negatywnym oddziaływaniom w miejscu pracy. Rozpoczętood porównania procesu rozwoju mobbingu do modeli eskalacji konfliktu. Następnieprzedstawiono przegląd wyników badań nad reakcjami osób mobbingowanychna bycie negatywnie traktowanym, zaprezentowano rezultaty wskazujące na różnewzorce reakcji pracowników poddawanych i pracowników nie poddawanych mobbingowina różnych etapach rozwoju mobbingu. Wyniki wskazują na to, że osobypoddawane mobbingowi na początkowym etapie rozwoju mobbingu podejmująstrategie mało konstruktywne, podczas gdy osoby doświadczające pojedynczegokonfliktu w pracy podejmują starania zrobienia dobrego wrażenia, szukają wsparcia.Na kolejnych etapach rozwoju mobbingu, gdy konflikt jest nasilony i trudny dorozwiązania, osoby poddawane mobbingowi nękani pracownicy zaczynają szukaćwsparcia i podejmują strategie oparte na kooperacji. Zaprezentowane wyniki stanowiąpodstawę dla projektowania szkoleń prewencyjnych.

Słowa kluczowe

social psychology workplace bullying coping strategies mobbing bullying strategie radzenia sobie

Szczegóły artykułu

Licencja

Licencja

Osoba publikująca wyraża zgodę na udostępnianie utworu przez Dolnośląską Szkołę Wyższą na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe, której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode

Osoba zgłaszająca upoważniona przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu/jej autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem.

Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich.

Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.

Osoba zgłaszająca utwór do publikacji w czasopiśmie „Forum Oświatowe” i tym samym potwierdza, że:

  1. Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
  2. Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
  3. Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
  4. Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
  5. Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.

Osoba zgłaszająca udziela Dolnośląskiej Szkole Wyższej nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Forum Oświatowe”, na następujących polach eksploatacji:

  1. Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
  2. Obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
  3. Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
  4. Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.

 

Publikujemy zgodnie z zaleceniami The Committee on Publication Ethics (COPE), w wolnym dostępie na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Jak cytować
Gamian-Wilk, M., Bjorkelo, B., & Madeja-Bien, K. (2017). Strategie radzenia sobie z byciem poddawanym mobbingowi w pracy. Forum Oświatowe, 29(2(58), 79–94. Pobrano z http://forumoswiatowe.pl/index.php/czasopismo/article/view/474
Pobierz cytowania
Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
BibTeX

Referencje

  1. Aquino, K. (2000). Structural and individual determinants of workplace victimization: the effects of hierarchical status and conflict management style. Journal of Management, 26, 171–193.
  2. Arenas, A., León-Pérez, J. M., Munduate, L., Medina, F. J. (2015). Workplace bullying and interpersonal conflicts: the moderation effect of supervisor’s power. International Journal of Social Psychology, 30(2), 295–322.
  3. Bechowska-Gebhardt, A., Stalewski, T. (2004). Mobbing. Patologia zarządzania personelem. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
  4. Brodsky, C. M. (1976). The Harassed Worker. Toronto: Lexington Books.
  5. Coyne, I., Seigne, E., Randall, P. (2000). Predicting workplace victim status from personality. European Journal of Work and Organizational Psychology, 9(3), 335–349.
  6. D’Cruz, P. (2015). Depersonalized bullying at work: From evidence to conceptualization. New York, London: Springer.
  7. Einarsen, S. (2000). Harassment and bullying at work: a review of the Scandinavian approach. Aggression and Violent Behavior, 5(4), 379–401.
  8. Einarsen, S., Hoel, H., Zapf, D., Cooper, C. L. (2011). Bullying and harassment in the workplace: developments in theory, research and practice (2 ed.). London: Taylor & Francis.
  9. Einarsen, S., Raknes, B. I., Matthiesen, S. (1994). Bullying and harassment at work and their relationships to work environment quality: an exploratory study. European Journal of Work and Organizational Psychology, 4(4), 381–401.
  10. Einarsen, S., Raknes, B. I., Matthiesen, S., Hellesoy, O.H. (1996). Bullying at work and its relationships with health complaints: moderating effects of social support and personality. Nordisk Psykologi, 48, 116–137.
  11. Einarsen, S., Skogstad, A. (1996). Bullying at work: epidemiological findings in public and private organizations. European Journal of Work and Organizational Psychology, 5(2), 185–201.
  12. Field, J. E. (2014). Relational and social aggression in the workplace. In: J. Lipinski, L. M. Crothers (Eds.), Bullying in the Workplace: Causes, Symptoms, and Remedies (pp. 179–192). New York, London: Routledge.
  13. Gamian-Wilk, M. (2010). The role of victims’ individual features in bullying escalation. Oral presentation on Seventh International Conference on Workplace Bullying and Harassment, Cardiff, Great Britain, May 2–4, 2010.
  14. Gamian-Wilk, M. (2013). Does bullying increase compliance? Social Influence, 8 (2–3), 131–148.
  15. Gamian-Wilk, M., Grzesiuk, L. (2016). Psychologia społeczna: Mobbing w miejscu pracy. Przegląd wyników badań związanych z przejawami mobbingu, genezą i konsekwencjami. Psychologia Społeczna, 11, 3(38), 244–254.
  16. Gibbons, A. M., Cleveland, G. J., Marsh, R. (2014). Sexual harassment and bullying at work. In: J. Lipinski, L. M. Crothers (Eds.), Bullying in the Workplace: Causes, Symptoms, and Remedies (pp. 193–222). New York, London: Routledge.
  17. Grzesiuk, L. (2008). Mobbing w miejscu pracy – czynniki ryzyka i konsekwencje. In: J. Brzeziński, L. Cierpiałkowska (Eds.), Zdrowie i choroba: problemy teorii, diagnozy i praktyki (pp. 227–273). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
  18. Glambek, M., Matthiesen, S. B., Hetland, J., Einarsen, S. (2014). Workplace bullying as an antecedent to job insecurity and intention to leave: a six-month prospective study. Human Resource Managment Journal, 24(3), 255–268. doi:10.1111/1748-8583.12035
  19. Glambek, M., Skogstad, A., Einarsen, S. (2015). Take it or leave: a five-year prospective study of workplace bullying and indicators of expulsion in working life. Industrial Health, 53, 160–170. doi:10.2486/indhealth.2014-0195
  20. Glasø, L., Matthiesen, S. B., Nielsen, M. B., Einarsen, S. (2007). Do targets of workplace bullying portray a general victim personality profile? Scandinavian Journal of Psychology, 48(4), 313–319.
  21. Hughes, T. L., Durand, V. A. (2014). Bullying as workplace incivility. In: J. Lipinski, L. M. Crothers (Eds.), Bullying in the Workplace: Causes, Symptoms, and Remedies (pp. 137–152). New York, London: Routledge.
  22. Jones, E. E. (1984). Social stigma: The psychology of marked relationships. New York: Freeman.
  23. León-Pérez, J. M., Medina, F. J., Arenas, A., Munduate, L. (2015). The relationship between interpersonal conflict and workplace bullying. Journal of Managerial Psychology, 30, 250–263.
  24. Leymann, H. (1990). Mobbing and psychological terror at workplaces. Violence Victims, 5 (2), 119–126.
  25. Leymann, H. (1996). The content and development of mobbing at work. European Journal of Work and Organizational Psychology, 5(2), 165–184. doi:10.1080/13594329608414853
  26. Leymann, H., Gustafsson, A. (1996). Mobbing at work and the development of post -traumatic stress disorders. European Journal of Work and Organizational Psychology, 5(2), 251–275. doi:10.1080/13594329608414858
  27. Lewis, S. E. (2006). Recognition of workplace bullying: a qualitative study of women targets in the public sector. Journal of Community and Applied Social Psychology, 16, 119–135.
  28. Lipinski, J., Crothers, L. M. (Eds.) (2014). Bullying in the workplace: Causes, symptoms, and remedies. New York and London: Routledge Taylor & Francis Group.
  29. Marciniak, J. (2015). Mobbing, dyskryminacja, molestowanie. Przeciwdziałanie w praktyce. Warszawa: Wolters Kluwer Polska SA.
  30. Matthiesen, S. B. (2006). Bullying at work. Antecedents and outcomes. Bergen University, unpublished Ph.D. dissertation.
  31. Matthiesen, S. B., Aasen, E., Holst, G., Wie, K., Einarsen, S. (2003). The escalation of conflict: a case study of bullying at work. International Journal of Management and Decision Making, 4(1), 96–112.
  32. Matthiesen, S. B., Einarsen, S. (2001). MMPI-2 configurations among victims of bullying at work. European Journal of Work and Organizational Psychology, 10(4), 467–484.
  33. Matthiesen, S. B., Einarsen, S. (2004). Psychiatric distress and symptoms of PTSD among victims of bullying at work. British Journal of Guidance and Counseling, 32(2), 335–356.
  34. Merecz, D., Drabek, M., Mościcka, A. (2009). Aggression at the workplace: psychological consequences of abusive encounters with coworkers and clients. International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health, 2(3), 243–260.
  35. Mościcka-Teske, A., Drabek, M., Pyżalski, J. (2014). Doświadczanie mobbingu I wrogich zachowań w miejscu pracy a występowanie objawów wypalenia zawodowego u nauczycieli. Medyna Pracy, 65(4), 535–542.
  36. Nielsen, M. B., Knardahl, S. (2014). Coping strategies: a prospective study of patterns, stability, and relationships with psychological distress. Scandinavian Journal of Psychology, 55, 142–150.
  37. Nielsen, M. B., Knardahl, S. (2015). Is workplace bullying related to the personality traits of victims? A two-year prospective study. Work and Stress, 29(2), 128–149.
  38. Nolen-Hoeksema, S., Parker, L. E., Larson, J. (1994). Ruminative coping with depressed mood following loss. Journal of Personality and Social Psychology, 67(1), 92–104. doi:10.1037/0022-3514.67.1.92
  39. Podsiadly, A., Gamian-Wilk, M. (2017). Personality traits as outcomes or predictors of being exposed to bullying at workplace. Personality and Individual Differences, 115, 43–49. doi: 10.2016/j.paid.2016.08.001
  40. Rayner, C. (1999). From research to implementation: finding leverage for prevention. International Journal of Manpower, 20, 28–38.
  41. Radliff, K. (2014). Physical and verbal bullying. In: J. Lipinski, L.M. Crothers (Eds.), Bullying in the Workplace: Causes, Symptoms, and Remedies (pp. 163–178). New York, London: Routledge.
  42. Salin, D., Tenhiälä, A., Roberge, M.-É., Berdahl, J. L. (2014). „I wish I had . . .”: target reflections on responses to workplace mistreatment. Human Relations, 67(10), 1189–1211. doi:10.1177/00187
  44. Schimmel, K., Nicholls, J. (2014). Workplace cyber bullying: a research agenda. In: J. Lipinski, L. M. Crothers (Eds.), Bullying in the Workplace: Causes, Symptoms, and Remedies (pp. 223–236). New York, London: Routledge.
  45. Senejko, A. (2002). Korelaty konstruktywności obron psychologicznych w adolescencji. Psychologia Rozwojowa, 7(3), 92–107.
  46. Senejko, A. (2003). Psychiczne i psychospołeczne obrony człowieka w ich teoretycznym i empirycznym wymiarze. Studia Psychologiczne, 41(4), 87–104.
  47. Senejko, A. (2003a). Kwestionariusz PSPDQ (Obron Psychospołecznych i Psychicznych Młodzieży) – charakterystyka metody. Psychologia Rozwojowa, 8(2), 1, 21–137.
  48. Strutyńska, E. (2016). Nauczyciel w roli ofiary? O uwarunkowaniach mobbingu w środowisku szkolnym. Psychologia Społeczna, 3(38), 254–265.
  49. Turska, E., Pilch, I. (2008). Związki makiawelizmu i kultury organizacji z mobbingiem. Psychologia Społeczna, 3(38), 266–277.
  50. Warszewska-Makuch, M. (2006). Mobbing w pracy – przyczyny i konsekwencje. Bezpieczeństwo Pracy, 3, 5–7.
  51. Van de Vliert, E. (2010). Moving bullies and victims up on conflict-researches’ whiting lists. Negotiation and Conflict Management Research, 3, 87–90.
  52. Vartia, M. (1996). The sources of bullying: psychological work environment and organizational climate. European Journal of Work and Organizational Psychology, 5(2), 203–214.
  53. Williams, K. D. (2007). Ostracism. Annual review of psychology, 58, 425–452. doi:10.1146/annurev.psych.58.110405.085641
  54. Zabrodska, K., Ellwood, C., Zaeemdar, S., Mudrak, J. (2016). Workplace bullying as sensemaking: an analysis of target and actor perspectives on initial hostile interactions. Culture and organization, 22(2). doi:http://dx.doi.org/10.1080/14759551.2014.894514
  55. Zapf, D. (1999). Organizational, work group related and personal causes of mobbing/ bullying at work. International Journal of Manpower, 20, 70–85.
  56. Zapf, D., Einarsen, S. (2001). Bullying in the workplace: Recent trends in research and practice – an introduction. European Journal of Work and Organizational Psychology, 10(4), 369–373.
  57. Zapf, D., Einarsen, S. (2003). Individual antecedents of bullying. In: S. Einarsen, H. Hoel, D. Zapf, C. L. Cooper (Eds.), Bullying and emotional abuse in the workplace (pp. 165–184). London: Taylor & Francis.
  58. Zapf, D., Einarsen, S. (2005). Mobbing at work: Escalated conflicts in organizations. In: S. Fox & P. E. Spector, (Eds.), Counterproductive work behavior (pp. 237–270). Washington: American Psychological Association.
  59. Zapf, D., Gross, C. (2001). Conflict escalation and coping with workplace bullying: A replication and extension. European Journal of Work and Organizational Psychology, 10(4), 497–522.
  60. Zapf, D., Knorz, C., Kulla, M. (1996). On the relationship between mobbing factors, and job content, the social work environment and health outcomes. European Journal of Work and Organizational Psychology, 5(2), 215–237.