Pasek boczny artykułu

Pobieranie
PDF

Treść głównego artykułu

Abstrakt

Tekst ma na celu zgłębienie socjologicznego namysłu nad rolą „czynnika indywidualnego” w procesie przemian społecznych. Nawiązując do koncepcji indywidualności Jana Szczepańskiego, ukazuje problem społecznej natury człowieka oraz negatywnych konsekwencji procesów grupowych. Nadzieją na przezwyciężenie tych ostatnich jest powrót jednostki do świata wewnętrznego, którego swoistość pozwala na krytyczny ogląd rzeczywistości społecznej. Artykuł zawiera tezę, że indywidualność człowieka, choć bazuje na potencjalnych atrybutach każdej osoby, stanowi zwieńczenie procesu rozwojowego. Jest fazą, w której jednostka jest w stanie w sposób świadomy nie tylko zmieniać własne życie – tożsamość – ale także reorganizować otaczające je środowisko społeczne. Natomiast w kontekście społeczno-kulturowym można uznać, iż kategoria indywidualności jest próbą przekroczenia obecnego dotychczas napięcia między indywidualizmem a kolektywizmem. Dotyczy bowiem problemu relacji człowieka z Innym (innością), w której potencjał indywidualności mobilizuje emancypacyjne dążności obu uczestników owego spotkania.

Słowa kluczowe

indywidualizm indywidualność ideologia Jan Szczepański individualism individuality ideology Jan Szczepański

Szczegóły artykułu

Licencja

Licencja

Osoba publikująca wyraża zgodę na udostępnianie utworu przez Dolnośląską Szkołę Wyższą na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe, której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode

Osoba zgłaszająca upoważniona przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu/jej autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem.

Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich.

Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.

Osoba zgłaszająca utwór do publikacji w czasopiśmie „Forum Oświatowe” i tym samym potwierdza, że:

  1. Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
  2. Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
  3. Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
  4. Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
  5. Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.

Osoba zgłaszająca udziela Dolnośląskiej Szkole Wyższej nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Forum Oświatowe”, na następujących polach eksploatacji:

  1. Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
  2. Obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
  3. Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
  4. Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.

 

Publikujemy zgodnie z zaleceniami The Committee on Publication Ethics (COPE), w wolnym dostępie na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Jak cytować
Leszniewski, T. (2016). Indywidualność jako wyraz emancypacyjnych dążności człowieka. Refleksja nad koncepcją Jana Szczepańskiego. Forum Oświatowe, 28(1(55), 95–108. Pobrano z http://forumoswiatowe.pl/index.php/czasopismo/article/view/403
Pobierz cytowania
Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
BibTeX

Referencje

  1. Archer, M. S. (2012). The Reflexive Imperative in Late Modernity. Cambridge, NY: Cambridge University Press.
  2. Archer, M. S. (2013). Człowieczeństwo: problem sprawstwa. Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”.
  3. Bellah, R. N. (2007). Skłonności serca: indywidualizm i zaangażowanie po amerykańsku. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
  4. Bokszański, Z. (2007). Indywidualizm a zmiana społeczna: Polacy wobec nowoczesności: raport z badań. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  5. Elias, N. (2008). Społeczeństwo jednostek. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  6. Elias, N. (2011). O procesie cywilizacji: analizy socjo- i psychogenetyczne. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.
  7. Greene, T. W. (2008). Three Ideologies of Individualism: Toward Assimilating a Theory of Individualisms and their Consequences. Critical Sociology, 34(1), 117–137. http://dx.doi.org/10.1177/0896920507084628
  8. Jacyno, M. (2007). Kultura indywidualizmu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  9. Lahire, B. (2008). The individual and the mixing of genres: Cultural dissonance and self-distinction. Poetics, 36(2–3), 166–188. http://dx.doi.org/10.1016/j.poetic.2008.02.001
  10. Leszniewski, T. (2013). Indywidualność w społeczeństwie jako propozycja nowego paradygmatu? Refleksja nad koncepcją Jana Szczepańskiego. Kultura i Edukacja, 4(97), 93–110.
  11. Leszniewski, T., Wasielewski, K. (2013). Socjologia wychowania w Polsce – pytanie o wymiar tożsamościowy. Studia Socjologiczne, 2(209), 9–29.
  12. Mannheim, K. (2008). Ideologia i utopia. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
  13. Mead, G. H. (1975). Umysł, osobowość i społeczeństwo. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  14. Pareto, V. (1994). Uczucia i działania: fragmenty socjologiczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  15. Sennett, R. (2009). Upadek człowieka publicznego. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie „Muza”.
  16. Szczepański, J. (1988). O indywidualności. Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych.
  17. Szczepański, J. (1990). Kultura i autonomia indywidualności. W Z. Bokszański, B. Sułkowski, A. Tyszka (red.), Społeczeństwo, kultura, osobowość (s. 65–72). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  18. Sztompka, P. (1973). Teoria i wyjaśnienie: z metodologicznych problemów socjologii. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  19. Sztompka, P. (1985). Teoria socjologiczna końca XX wieku: wstęp do wydania polskiego. W: J. H. Turner, Struktura teorii socjologicznej (s. 9–53). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  20. Zahle, J. (red.). (2014). Rethinking the Individualism-Holism Debate: Essays in the Philosophy of Social Science. Cham: Springer.