Treść głównego artykułu

Abstrakt

Badania dotyczące zaangażowania nauczycieli w doskonalenie ich własnych zawodowych kompetencji odbyły się na terenie Małopolski i objęły 225 losowo dobranych osób pracujących w szkołach różnych typów, na wsi i w różnej wielkości miastach. Oceny zaangażowania nauczycieli w doskonalenie zawodowe dokonano poprzez analizę różnych sfer ich działalności edukacyjnej i koncepcyjno-refleksyjnej, za pomocą opracowanego przez autorkę kwestionariusza ankiety.
Wyniki badań pokazały, iż w ostatnich latach (od 1999 roku – czas wdrażania reformy edukacji), w porównaniu z poprzednimi dekadami zwiększyła się znacznie aktywność doskonaleniowa nauczycieli. Wyniki badań ujawniły też, że w działaniach autoedukacyjnych badanych dominuje model doskonalenia zawodowego, który wspiera rozwój nauczycieli nastawionych na realizację instrumentalnych celów edukacji.

Słowa kluczowe

doskonalenie zawodowe kompetencje nauczyciel professional improvement reference teachers

Szczegóły artykułu

Jak cytować
Kosiba, G. (2012). Doskonalenie zawodowe nauczycieli – kategorie, kompetencje, praktyka. Forum Oświatowe, 24(2(47), 123–138. Pobrano z http://forumoswiatowe.pl/index.php/czasopismo/article/view/17

Referencje

  1. Bauman, Z. (1995). Ciało i przemoc w obliczu ponowoczesności. Toruń: Wydawnictwo UMK.
  2. Bielicki, T. (2003). Trzy przykłady narastającej dysharmonii między biologiczną naturą gatunku homo sapiens a tworzoną przezeń dziś cywilizacją. Kultura Fizyczna, 1-2, 1-4.
  3. Chmielewska, J. (2003). Meandry kwalifikacji nauczycielskich w kontekście reformy oświatowej. W: H. Kwiatkowska i T. Lewowicki (Red.), Społeczno-kulturowe konteksty edukacji nauczycieli i pedagogów (s. 57-62). Warszawa: Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP.
  4. Czerepaniak-Walczak, M. (1997). Aspekty i źródła profesjonalnej refleksji nauczyciela. Toruń: Wydawnictwo Edytor.
  5. Day, C. (2004). Rozwój zawodowy nauczyciela. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
  6. Giddens, A. (2002). Nowoczesność i tożsamość: „ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo PWN.
  7. Grondas, M. i Żmijski, J. (2005). Dokumentowanie i planowanie rozwoju nauczyciela. Poradnik. Warszawa: Wydawnictwo CODN.
  8. Grzybowski, P. (2005). Modernistyczna nostalgia – w poszukiwaniu tożsamościowych punktów oparcia. W: T. Lewowicki, A. Szczurek-Boruta i B. Grabowska (Red)., Przemiany społeczno-cywilizacyjne i edukacja szkolna (s. 215-225). Cieszyn, Warszawa, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
  9. Hejnicka-Bezwińska, T. (2000). O zmianach w edukacji. Konteksty, zagrożenia i możliwości. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego.
  10. Hodaň, B. i Żukowska, Z. (1996). Nauczyciel wychowania fizycznego i jego społeczno-wychowawcze funkcje. Olomouc, Warszawa: Wydawnictwo AWF Józefa Piłsudskiego.
  11. King, A. i Schneider, B. (1992). Pierwsza rewolucja globalna. Warszawa: Polskie Towarzystwo Współpracy z Klubem Rzymskim.
  12. Knafel, K. i Żłobecki, E. (1998). Wewnątrzszkolne doskonalenie nauczycieli. Warszawa: Wydawnictwa CODN.
  13. Koć-Seniuch, G. (2003). Profesjonalizacja w kształceniu nauczycieli. W: D. Ekiert-Oldroyd (Red.), Problemy współczesnej pedeutologii. Teoria – praktyka – perspektywy (s. 90-96). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
  14. Kosiba, G. (2003). Motywy, oczekiwania i postawy zawodowe nauczycieli podejmujących kształcenie na studiach podyplomowych w zakresie wychowania fizycznego. Kwartalnik Pedagogiczny, 4, 147-164.
  15. Kosiba, G. (2009). Doskonalenie i rozwój zawodowy nauczycieli wychowania fizycznego. Kraków: Wydawnictwo AWF.
  16. Krawcewicz, S. (1976). Kształcenie ustawiczne nauczycieli. Warszawa: Nasza Księgarnia.
  17. Krawczyk, Z. (1995). Ciało jako fakt społeczno-kulturowy. W: Z. Krawczyk (Red.), Socjologia kultury fizycznej (s. 93-111). Warszawa: Wydawnictwo AWF.
  18. Kuźma, J. (1991). Problematyka i wyniki badań zespołowych na temat optymalizacji systemu pedagogicznego kształcenia, dokształcania i doskonalenia nauczycieli. W: J. Kuźma (Red.), System pedagogicznego kształcenia, dokształcania i doskonalenia nauczycieli (s. 59-74). Kraków: Wydawnictwo Naukowe WSP.
  19. Kuźma, J. (1998). Wspieranie nauczyciela w rozwoju jako nowa orientacja pedeutologiczna. W: A. Siemak-Tylikowska, H. Kwiatkowska i S. M. Kwiatkowski (Red.), Edukacja nauczycielska w perspektywie zmieniającego się świata (s. 337-344). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
  20. Kuźma, J. (2005). Pedeutologia nauką kreującą mądrych, sprawiedliwych i dobrych nauczycieli (kierunki badań). W: H. Moroz (Red.), Rozwój zawodowy nauczyciela (s. 17-31). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
  21. Kwaśnica, R. (1995). Wprowadzenie do myślenia o wspomaganiu nauczycieli w rozwoju. W: H. Kwiatkowska. T. Lewowicki (Red.), Z zagadnień pedeutologii i kształcenia nauczycieli (s. 9-43). Studia Pedagogiczne, 61.
  22. Kwiatkowska, H. (1997). Edukacja nauczycieli – konteksty, kategorie, praktyki. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
  23. Kwiatkowska, H. (2007). Tożsamość nauczycieli – dylematyczność relacji podmiotowość – przedmiotowość. W: R. Kwiecińska, S. Kowal, M. Szymański (Red.), Nauczyciel – Tożsamość – Rozwój (s. 65-72). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
  24. Kwiatkowska, H. (2008). Pedeutologia. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
  25. Kwieciński, Z. (1998). Zmienić kształcenie nauczycieli. W: A. Siemak-Tylikowska, H. Kwiatkowska i S. M. Kwiatkowski (Red.), Edukacja nauczycielska w perspektywie zmieniającego się świata (s. 15-50). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
  26. Lewowicki, T. (1994). Przemiany oświaty: Szkice o ideach i praktyce edukacyjnej. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
  27. Melosik, Z. (1996). Tożsamość, władza i ciało: Teksty kulturowe jako (kon)teksty pedagogiczne. Poznań, Toruń: Wydawnictwo Edytor.
  28. Melosik, Z. (2001). Młodzież i styl życia: paradoksy pop-tożsamości. W: Z. Melosik (Red.), Młodzież, styl życia i zdrowie: Konteksty i kontrowersje (s. 11-58). Poznań: Wydawnictwo WOLUMIN.
  29. Niemiec, J. (1998). Nauczyciele w przemianie i perspektywie. W: W. Prokopiuk (Red.), Rozwój nauczyciela w okresie transformacji (s. 75-81). Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie „Trans Humana”.
  30. Nikitorowicz, J. (1997). Nauczyciel i szkoła w aspekcie edukacji międzykulturowej. W: A. A. Kotusiewicz, G. Koć-Seniuch i J. Niemiec (Red.), Myśl pedeutologiczna i działania nauczyciela (s. 101-110). Białystok: Wydawnictwo Akademickie „Żak” i Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego, Filia w Białymstoku.
  31. Paprotna, G. (2005). Przemiany wychowania przedszkolnego jako uwarunkowania rozwoju zawodowego nauczycieli. W: H. Moroz (Red.), Rozwój zawodowy nauczyciela (s. 289-297). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
  32. Pawłucki, A. (1999). Korporeizm jako ponowoczesna formacja kulturowa – spojrzenie pedagogiczne. W: Z. Dziubiński (Red.), Wiara a sport (s. 227-234). Warszawa: Wydawnictwo Estrella.
  33. Pawłucki, A. (2001). Nauczyciele wobec ponowoczesnych przejawów kultu ciała ucznia. W: J. Jonkisz i M. Lewandowski (Red.), Wychowanie i kształcenie w zreformowanej szkole (s. 123-128). Wrocław: Wydawnictwo AWF.
  34. Półturzycki, J. (1991). Dokształcanie i doskonalenie pedagogiczne nauczycieli w teorii i praktyce. W: J. Kuźma (Red.), System pedagogicznego kształcenia, dokształcania i doskonalenia nauczycieli (s. 193-210). Kraków: Wydawnictwo Naukowe WSP.
  35. Prokopiuk, W. (1997). Szkic o humanistycznym wymiarze samokształcenia nauczycieli. W: A. A. Kotusiewicz, G. Koć-Seniuch i J. Niemiec (Red.), Myśl pedeutologiczna i działanie nauczyciela (s. 164-176). Białystok: Wydawnictwo Akademickie „Żak” i Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego, Filia W Białymstoku.
  36. Rosner, K. (2003). Narracja, tożsamość, czas. Kraków: Universitas.
  37. Sęk, H. (2004). Wypalenie zawodowe u nauczycieli. Uwarunkowania i możliwości zapobiegania. W: H. Sęk (Red.), Wypalenie zawodowe. Przyczyny i zapobieganie (s. 149-167). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  38. Szempruch, J. (2001). Nauczyciel w zmieniającej się szkole. Funkcjonowanie i rozwój zawodowy. Rzeszów: Wydawnictwo Oświatowe FOSZE.
  39. Szymański, M. S. (2003). Kształcenie i doskonalenie zawodowe nauczycieli w Polsce – nowe wyzwania. Ruch Pedagogiczny, 1-2, 5-17.
  40. Tucholska, S. (2003). Wypalenie zawodowe u nauczycieli. Psychologiczna analiza zjawiska i jego osobowościowych uwarunkowań. Lublin: Wydawnictwo KUL.
  41. Wereszczyński, K. (2004). Studia podyplomowe jako forma edukacji ustawicznej nauczycieli. W: J. Półturzycki i R. Góralska (Red.), Edukacja ustawiczna w szkołach wyższych – od idei do praktyki (s. 309-314). Płock, Toruń: Wydawnictwo Instytutu Eksploatacji.
  42. Wiatrowski, Z. (2002). Powodzenia i niepowodzenia zawodowe. Olecko: Wszechnica Mazurska and Author.
  43. Zacher, L. W. (1998). Problemy przyszłego świata jako wyzwania edukacyjne współczesności. W: A. Siemak-Tylikowska, H. Kwiatkowska i S. M. Kwiatkowski (Red.), Edukacja nauczycielska w perspektywie zmieniającego się świata (s. 234-246). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
  44. Zahorska, M. (1999). Nauczyciele a rynek pracy. W: E. Putkiewicz, K. E. Siellawa-Kolbowska, A. Wiłkomirska, M. Zahorska (Red.), Nauczyciele wobec reformy edukacji. Raport z badań (s. 14-22). Warszawa: Instytut Spraw Publicznych i Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
  45. Żechowska, B. (2000). Bilans antycypowanych korzyści i strat w edukowaniu nauczyciela – europejczyka. W: H. Kwiatkowska, T. Lewowicki, S. Dylak (Red.), Współczesność a kształcenie nauczycieli (s. 43-52). Warszawa: Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP.