Pasek boczny artykułu

Pobieranie
PDF

Treść głównego artykułu

Abstrakt

Przedmiot artykułu stanowią teoretyczne podstawy oraz wyniki krytycznych analiz dyskursów polityki edukacyjnej Unii Europejskiej, dotyczących nierówności edukacyjnych. Analizy te dokonane zostały za pośrednictwem oficjalnych dokumentów strategicznych lub rekomendacyjnych (dokumenty programowe i eksperckie dotyczące edukacji) oraz na podstawie wywiadów z przedstawicielami unijnej administracji i ekspertami. Punktem wyjścia rozważań nie jest pytanie o to, czy, według oficjalnych dyskursów, należy przeciwdziałać nierównościom społecznym w oświacie, ale dlaczego należy im przeciwdziałać. W prowadzonych analizach posługuję się konstruktem „porządków uzasadniania” (fr. régimes de justification) – kategorią rozwijaną przez Luca Boltanskiego, Laurenta Thévenota oraz Ève Chiapello. Celem artykułu jest identyfikacja i rekonstrukcja obecnych w polityce edukacyjnej dyskursów reprezentujących odmienne porządki uzasadniania strategii i praktyk inkluzyjnych oraz próba rozważenia konsekwencji identyfikowanej różnorodności w kontekście znanej i udokumentowanej przez przedstawicieli nauk społecznych tezy o dominacji racjonalności ekonomicznej w polityce edukacyjnej.

 

Słowa kluczowe

critique discourse educational policy Ève Chiapello Laurent Thévenot Luc Boltanski regimes of justification dyskurs Ève Chiapello krytyka Laurent Thévenot Luc Boltanski polityka edukacyjna porządki uzasadniania

Szczegóły artykułu

Licencja

Licencja

Osoba publikująca wyraża zgodę na udostępnianie utworu przez Dolnośląską Szkołę Wyższą na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe, której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode

Osoba zgłaszająca upoważniona przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu/jej autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem.

Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich.

Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.

Osoba zgłaszająca utwór do publikacji w czasopiśmie „Forum Oświatowe” i tym samym potwierdza, że:

  1. Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
  2. Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
  3. Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
  4. Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
  5. Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.

Osoba zgłaszająca udziela Dolnośląskiej Szkole Wyższej nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Forum Oświatowe”, na następujących polach eksploatacji:

  1. Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
  2. Obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
  3. Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
  4. Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.

 

Publikujemy zgodnie z zaleceniami The Committee on Publication Ethics (COPE), w wolnym dostępie na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Biogram autora

Agnieszka Dziemianowicz-Bąk - Instytut Badań Edukacyjnych

Absolwentka filozofii i pedagogiki na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorantka w Zakładzie Filozofii Społecznej i Politycznej w Instytucie Filozofii UWr. Asystentka naukowa w Instytucie Badań Edukacyjnych w Warszawie, stała współpracowniczka Ośrodka Myśli Społecznej im F. Lassalle’a we Wrocławiu. Zainteresowania naukowe: filozofia i pedagogika krytyczna, polityka edukacyjna i organizacja systemu oświaty; socjologia edukacji – nierówności społeczne w edukacji, relacja między systemami szkolnymi a strukturą społeczną, mechanizmy edukacyjnej reprodukcji, selekcji i segregacji; problematyka społecznych, politycznych i ideologicznych uwarunkowań edukacji.
Jak cytować
Dziemianowicz-Bąk, A. (2013). „Dlaczego?” zamiast „Czy?”. Polityka edukacyjna wobec nierówności – problem uzasadnienia. Forum Oświatowe, 25(3(50), 63–78. Pobrano z http://forumoswiatowe.pl/index.php/czasopismo/article/view/145
Pobierz cytowania
Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
BibTeX

Referencje

  1. Ball, S. J. (2008). The education debate. Bristol: The Policy Press.
  2. Boltanski, L., Chiapello, È. (2007). The New Spirit of Capitalism. London: Verso.
  3. Boltanski, L., Thévenot, L. (2007). On Justification: Economies of Worth. Princeton, NJ: Princeton University Press.
  4. Cackowska, M., Kopciewicz, L., Patalon, M., Stańczyk, P., Starego, K., Szkudlarek, T. (2012). Dyskursywna konstrukcja podmiotu: przyczynek do rekonstrukcji pedagogiki kultury. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
  5. Chiapello, È., Fairclough, N. (2008). Nowa ideologia zarządzania: podejście transdyscyplinarne krytycznej analizy dyskursu i nowej socjologii kapitalizmu. W: A. Duszak, N. Fairclough (red.), Krytyczna analiza dyskursu. Interdyscyplinarne podejście do komunikacji społecznej (s. 373–404). Kraków: Wydawnictwo Universitas.
  6. Dziemianowicz-Bąk, A. (2010). W poszukiwaniu lewicowego modelu lokalnej polityki edukacyjnej. W: P. Żuk (red.), O wspólnocie obywatelskiej w cieniu kapitalizmu: ład lokalny, lewica, demokracja (s. 45–54). Warszawa: Oficyna Naukowa.
  7. Dziemianowicz-Bąk, A. (2012). Edukacja. W: M. Syska (red.), Socjaldemokratyczna polityka społeczna (s. 101–118). Wrocław: Wydawnictwo Ośrodka Myśli Społecznej im. Ferdynanda Lassalle’a.
  8. Grimaldi, E. (2012). Neoliberalism and the marginalisation of social justice: the making of an education policy to combat social exclusion. International Journal of Inclusive Education, 16(11), 1131-1154. Doi: 10.1080/13603116.2010.548105
  9. Gubański, K. (2013, maj). Reformy szkolnictwa wyższego – rewolucja czy zmiana fasadowa? Krytyka.org. Pobrane 8 września 2013, z: http://krytyka.org/reformy-szkolnictwa-wyzszego-rewolucja-czy-zmiana-fasadowa
  10. Kwieciński, Z. (2007). Sprawiedliwa nierówność czy niesprawiedliwa równość? Implikacje pedagogiczne. Nauka, 4, 35–42.
  11. Majone, G. (1989). Evidence, Argument and Persuasion in the Policy Process. New Haven, CT: Yale University Press.
  12. Ross, A. (2009). Educational Policies to Address Social Inequalities in Europe: Overall Report. Pobrane 8 września 2013, z: http://ec.europa.eu/education/transversal-programme/doc/studies/2006epasi_en.pdf
  13. Szkudlarek, T. (2007). Edukacja i konstruowanie społecznych nierówności. W: J. Klebaniuk (red.), Fenomen nierówności społecznych (s. 31–52). Warszawa: Wydawnictwo Eneteia.