Pasek boczny artykułu
Treść głównego artykułu
Abstrakt
Niniejszy artykuł przybliża Żywą Bibliotekę – metodę edukacji antydyskryminacyjnej w Polsce. Prezentowana część projektu badawczego dotyczy tego, czego Żywe Książki uczą się poprzez udział w tej inicjatywie i co to znaczy być Żywą Książką. Ramy badawcze są osadzone w teoriach społecznego uczenia się, w szczególności w teorii usytuowanego uczenia się i Społeczności Praktyków (Communities of Practice – COPs), a także w perspektywach pedagogiki krytycznej. Żywa Biblioteka jest przedstawiona jako metoda angażowania się w kontakt z Innym i wspierania zrozumienia inności. Uczestnictwo w społeczności Żywej Biblioteki daje jednostkom możliwość uczenia się o inności. Badania wskazują, że stawanie się Żywą Książką nie jest procesem liniowym; istnieją różne ścieżki do stania się Żywą Książką, które mogą współistnieć. Bycie Żywą Książką wiąże się ze złożonym odkrywaniem
siebie i transformacją osobistego doświadczenia. Zachęca do autonarracji i samoopisu, umożliwiając jednostkom kwestionowanie narracji społecznych, odzyskiwanie
tożsamości i przeciwstawianie się opresyjnym normom. Stawanie się Żywą Książką w społeczności Żywej Biblioteki oferuje zarówno możliwości, jak i wyzwania. Możliwości te obejmują dzielenie się wyjątkowymi doświadczeniami, angażowanie się w dialog, edukowanie innych na temat kwestii związanych z dyskryminacją i stereotypami oraz pracę na rzecz zmian społecznych. Jednak długoterminowe zaangażowanie w dzielenie się swoimi historiami może być emocjonalnie obciążające. Opowiadanie ich historii wiąże się z pracą emocjonalną i epistemiczną.
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu
Prawa autorskie (c) 2023 Forum Oświatowe
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Licencja
Osoba publikująca wyraża zgodę na udostępnianie utworu przez Dolnośląską Szkołę Wyższą na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe, której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode
Osoba zgłaszająca upoważniona przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu/jej autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem.
Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich.
Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.
Osoba zgłaszająca utwór do publikacji w czasopiśmie „Forum Oświatowe” i tym samym potwierdza, że:
- Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
- Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
- Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
- Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
- Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.
Osoba zgłaszająca udziela Dolnośląskiej Szkole Wyższej nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Forum Oświatowe”, na następujących polach eksploatacji:
- Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
- Obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
- Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
- Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.
Publikujemy zgodnie z zaleceniami The Committee on Publication Ethics (COPE), w wolnym dostępie na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Referencje
-
Allport, G. W. (1958). The nature of prejudice (Nachdr.). Addison-Wesley.
Berenstain, N. (2016). Epistemic Exploitation. Ergo, an Open Access Journal of Philosophy, 3(20201214). https://doi.org/10.3998/ergo.12405314.0003.022
Biesta, G. (2013). The beautiful risk of education. Paradigm Publishers.
Bojarska, K. (2016). Psychologiczne i społeczne uwarunkowania stereotypów, uprzedzeń i dyskryminacji. W M. Pawlęga (Red.), Szkoła bez homofobii. Podręcznik trenerski. (s. 27–49). Stowarzyszenie Lambda-Warszawa.
Branka, M., & Cieślikowska, D. (Red.). (2010). Edukacja antydyskryminacyjna: Podręcznik trenerski. Stowarzyszenie Willa Decjusza.
Czykwin, E. (2013). Stygmat społeczny. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Demetrio, D., Czerniawska, O., & Skolimowska, A. (2000). Autobiografia: Terapeutyczny wymiar pisania o sobie. Impuls.
Denzin, N. K., & Lincoln, Y. S. (Red.). (2014). Metody badań jakościowych. T. 1. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Dominicé, P. (2006). Uczyć się z życia: Biografia edukacyjna w edukacji dorosłych. Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej.
Flick, U. (2012). Projektowanie badania jakościowego. Wydaw. Naukowe PWN.
Freire, P. (1996). Pedagogy of the oppressed (New rev. ed). Penguin Books.
Goffman, E. (2007). Piętno: Rozważania o zranionej tożsamości. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Guba, E. G., & Lincoln, Y. S. (2014). Kontrowersje wokół paradygmatów, sprzeczności i wyłaniajace się zbieżności. W N. K. Denzin & Y. S. Lincoln (Red.), Metody badań jakościowych (T. 1). Wydaw. Naukowe PWN.
Habermas, J. (2002). Teoria działania komunikacyjnego. Przyczynek do krytyki rozumi funkcjonalnego. Wydaw. Naukowe PWN.
hooks, bell. (1994). Teaching to transgress: Education as the practice of freedom. Routledge.
hooks, bell. (2022). Teoria feministyczna: Od marginesu do centrum (Wydanie drugie). Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Lave, J., & Wenger, E. (1991). Situated learning: Legitimate peripheral participation. Cambridge University Press.
Lippmann, W. (1997). Public opinion (1st Free Press pbks. ed). Free Press Paperbacks.
Major, B., Quinton, W. J., & Schmader, T. (2003). Attributions to discrimination and self-esteem: Impact of group identification and situational ambiguity. Journal of Experimental Social Psychology, 39(3), 220–231. https://doi.org/10.1016/S0022-1031(02)00547-4
Mendel, M. (2017). Pedagogika miejsca wspólnego: Miasto i szkoła (Wydanie pierwsze). Wydawnictwo Naukowe Katedra.
Spivak, G. C. (1988). “Can the Subaltern Speak”,. Social Theory. The Multicultural, Global and Class Readings, 409–441.
Szkudlarek, T., & Śliwerski, B. (2010). Wyzwania pedagogiki krytycznej i antypedagogiki (Wyd. 5). Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Środa, M. (2020). Obcy, inny, wykluczony. słowo/obraz terytoria.
Weigl. (2000). Stereotypy i uprzedzenia,. W J. Strelau (Red.), Psychologia. Podręcznik akademicki (T. 3, s. 205-224.). Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Wenger, E. (1998). Communities of practice: Learning, meaning, and identity (18th printing). Cambridge University Press.
Referencje
Berenstain, N. (2016). Epistemic Exploitation. Ergo, an Open Access Journal of Philosophy, 3(20201214). https://doi.org/10.3998/ergo.12405314.0003.022
Biesta, G. (2013). The beautiful risk of education. Paradigm Publishers.
Bojarska, K. (2016). Psychologiczne i społeczne uwarunkowania stereotypów, uprzedzeń i dyskryminacji. W M. Pawlęga (Red.), Szkoła bez homofobii. Podręcznik trenerski. (s. 27–49). Stowarzyszenie Lambda-Warszawa.
Branka, M., & Cieślikowska, D. (Red.). (2010). Edukacja antydyskryminacyjna: Podręcznik trenerski. Stowarzyszenie Willa Decjusza.
Czykwin, E. (2013). Stygmat społeczny. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Demetrio, D., Czerniawska, O., & Skolimowska, A. (2000). Autobiografia: Terapeutyczny wymiar pisania o sobie. Impuls.
Denzin, N. K., & Lincoln, Y. S. (Red.). (2014). Metody badań jakościowych. T. 1. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Dominicé, P. (2006). Uczyć się z życia: Biografia edukacyjna w edukacji dorosłych. Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej.
Flick, U. (2012). Projektowanie badania jakościowego. Wydaw. Naukowe PWN.
Freire, P. (1996). Pedagogy of the oppressed (New rev. ed). Penguin Books.
Goffman, E. (2007). Piętno: Rozważania o zranionej tożsamości. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Guba, E. G., & Lincoln, Y. S. (2014). Kontrowersje wokół paradygmatów, sprzeczności i wyłaniajace się zbieżności. W N. K. Denzin & Y. S. Lincoln (Red.), Metody badań jakościowych (T. 1). Wydaw. Naukowe PWN.
Habermas, J. (2002). Teoria działania komunikacyjnego. Przyczynek do krytyki rozumi funkcjonalnego. Wydaw. Naukowe PWN.
hooks, bell. (1994). Teaching to transgress: Education as the practice of freedom. Routledge.
hooks, bell. (2022). Teoria feministyczna: Od marginesu do centrum (Wydanie drugie). Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Lave, J., & Wenger, E. (1991). Situated learning: Legitimate peripheral participation. Cambridge University Press.
Lippmann, W. (1997). Public opinion (1st Free Press pbks. ed). Free Press Paperbacks.
Major, B., Quinton, W. J., & Schmader, T. (2003). Attributions to discrimination and self-esteem: Impact of group identification and situational ambiguity. Journal of Experimental Social Psychology, 39(3), 220–231. https://doi.org/10.1016/S0022-1031(02)00547-4
Mendel, M. (2017). Pedagogika miejsca wspólnego: Miasto i szkoła (Wydanie pierwsze). Wydawnictwo Naukowe Katedra.
Spivak, G. C. (1988). “Can the Subaltern Speak”,. Social Theory. The Multicultural, Global and Class Readings, 409–441.
Szkudlarek, T., & Śliwerski, B. (2010). Wyzwania pedagogiki krytycznej i antypedagogiki (Wyd. 5). Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Środa, M. (2020). Obcy, inny, wykluczony. słowo/obraz terytoria.
Weigl. (2000). Stereotypy i uprzedzenia,. W J. Strelau (Red.), Psychologia. Podręcznik akademicki (T. 3, s. 205-224.). Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Wenger, E. (1998). Communities of practice: Learning, meaning, and identity (18th printing). Cambridge University Press.