Treść głównego artykułu
Abstrakt
Reprezentacje wizualne są wszechobecne we współczesnych mediach i życiu kulturalnym. W naszym zglobalizowanym świecie stanowią one ważne źródło informacji, a zarazem potężne narzędzie manipulacji. Obrazy kształtują naszą percepcję, nasze poglądy i spostrzeżenia. Strategie myślenia wizualnego (Visual Thinking Strategies, VTS) to koncepcja dydaktyczno-metodyczna, która promuje wizualne, poznawcze i społeczne kompetencje uczniów poprzez wspólne oglądanie dzieł sztuki dostosowanych do wieku. Celem badań własnych jest określenie możliwych skutków stosowania VTS w pracy edukacyjnej z 16-letnimi uczniami szkoły ponadgimnazjalnej (szkoła ponadgimnazjalna w Austrii) ze szczególnym uwzględnieniem odniesienia do rozwoju krytycznego myślenia, dynamiki uczestnictwa i procesów interakcji. Dane z pisemnych testów wstępnych i końcowych oraz nagrań wideo zostały przeanalizowane ilościowo w oparciu o kategoryzację dedukcyjną umiejętności krytycznego myślenia oraz kategoryzację indukcyjną z zastosowaniem kodowania otwartego. Kluczowym wnioskiem z tego projektu jest to, że VTS ma wpływ na umiejętności krytycznego myślenia uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Co więcej, dyskusja w grupie rówieśniczej, która jest prowadzona przez facylitatora VTS, ma pozytywny wpływ na biorących w niej udział uczniów o „słabych” i „wysokich” wynikach.
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu
Prawa autorskie (c) 2022 Forum Oświatowe

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Licencja
Osoba publikująca wyraża zgodę na udostępnianie utworu przez Dolnośląską Szkołę Wyższą na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe, której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode
Osoba zgłaszająca upoważniona przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu/jej autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem.
Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich.
Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.
Osoba zgłaszająca utwór do publikacji w czasopiśmie „Forum Oświatowe” i tym samym potwierdza, że:
- Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
- Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
- Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
- Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
- Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.
Osoba zgłaszająca udziela Dolnośląskiej Szkole Wyższej nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Forum Oświatowe”, na następujących polach eksploatacji:
- Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
- Obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
- Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
- Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.
Publikujemy zgodnie z zaleceniami The Committee on Publication Ethics (COPE), w wolnym dostępie na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Referencje
- Arnheim, R. (2000). Kunst und Sehen. Eine Psychologie des schöpferischen Auges. De Gruyter.
- DeSantis, K., & Housen, A. (1996–2000). A Brief Guide to Developmental Theory and Aesthetic Development. Retrieved August 10, 2019, from: https://pdfs.semanticscholar.org/5f00/13b70198248314466f5bcdf8627b2978730a.pdf
- Doelker, C. (1997). Ein Bild ist mehr als ein Bild. Visuelle Kompetenz in der Multimedia-Gesellschaft. Klett-Cotta.
- Edelstein, W., & Frank, S. (Hrsg.).(2009). Praxisbuch Demokratiepädagogik. Sechs Bausteine für Unterrichtsgestaltung und Schulalltag. Beltz.
- Elkins, J. (2008). Introduction: The Concept of Visual Literacy, and Its Limitations. In J. Elkins (Ed.), Visual Literacy (pp. 1–9). Taylor & Francis Group
- Flammer, A. (2008). Entwicklungstheorien. Psychologische Theorien der menschlichen Entwicklung. Verlag Hans Huber.
- Hoppe-Graff, S. (2014). Denkentwicklung aus dem Blickwinkel des strukturgenetischen Konstruktivismus. In L. Ahnert (Hrsg.), Theorien in der Entwicklungspsychologie (pp. 148–173). Springer.
- Housen, A. (1983). The Eye of the Beholder: Measuring Aesthetic Development. Harvard Graduate School of Education.
- Housen, A. (1999). The Eye of the Beholder: Research, Theory and Practice. Retrieved April 5, 2020, from: https://VTShome.org/wp-content/uploads/2016/08/5Eye-of-the-Beholder.pdf
- Housen, A. (2001–2002). Aesthetic Thought, Critical Thinking and Transfer. Retrieved March 24, 2021, from: https://VTShome.org/wp-content/uploads/2016/08/5Eye-of-the-Beholder.pdf
- Jung, A., & Kraler, C. (2020). Bilder lesen als elementare Kulturtechnik. Erziehung und Unterricht, (3–4), 241–250.
- Kantner, H. (2020). „Politische Bilder“ bewusst einsetzen. Anregungen für den Einsatz von visuellen Materialien im Unterricht zur Schulung eines kritisch-reflexiven Sehens und Bildhandelns. Erziehung und Unterricht, (3–4), 270–280.
- Köffler, N. (2020). Was Fotografie zur visuellen Bildung beitragen kann und was wir von ihr lernen können. Erziehung und Unterricht, (3–4), 251–260.
- Kuckartz, U. (2016). Qualitative Inhaltsanalyse. Methoden, Praxis, Computerunter-Stützung (2. Aufl.). Beltz Juventa.
- Lange, D., & Himmelmann, G. (Hrsg.).(2007). Demokratie-Bewusstsein. Interdisziplinäre Annäherung an ein zentrales Thema der Politischen Bildung. Springer.
- Paul, R., & Elder, L. (2003). Kritisches Denken. Begriffe & Instrumente. Ein Leitfaden im Taschenformat. Retrieved November 5, 2020, from: https://www.criticalthinking.org/files/german_concepts_tools.pdf
- Rädiker, S., & Kuckartz, U. (2019). Analyse qualitativer Daten mit MAXQDA. Text, Audio und Video. Springer.
- Reißmann, W. (2015). Mediatisierung visuell: Kommunikationstheoretische Überlegungen und eine Studie zum Wandel privater Bildpraxis. Nomos.
- Rogers, C. (1985). Die nicht-direktive Beratung (6. Aufl.). Fischer.
- Yenawine, P. (2013). Visual Thinking Strategies. Using art to deepen learning across school discipines. Harvard Education Press.
Referencje
Arnheim, R. (2000). Kunst und Sehen. Eine Psychologie des schöpferischen Auges. De Gruyter.
DeSantis, K., & Housen, A. (1996–2000). A Brief Guide to Developmental Theory and Aesthetic Development. Retrieved August 10, 2019, from: https://pdfs.semanticscholar.org/5f00/13b70198248314466f5bcdf8627b2978730a.pdf
Doelker, C. (1997). Ein Bild ist mehr als ein Bild. Visuelle Kompetenz in der Multimedia-Gesellschaft. Klett-Cotta.
Edelstein, W., & Frank, S. (Hrsg.).(2009). Praxisbuch Demokratiepädagogik. Sechs Bausteine für Unterrichtsgestaltung und Schulalltag. Beltz.
Elkins, J. (2008). Introduction: The Concept of Visual Literacy, and Its Limitations. In J. Elkins (Ed.), Visual Literacy (pp. 1–9). Taylor & Francis Group
Flammer, A. (2008). Entwicklungstheorien. Psychologische Theorien der menschlichen Entwicklung. Verlag Hans Huber.
Hoppe-Graff, S. (2014). Denkentwicklung aus dem Blickwinkel des strukturgenetischen Konstruktivismus. In L. Ahnert (Hrsg.), Theorien in der Entwicklungspsychologie (pp. 148–173). Springer.
Housen, A. (1983). The Eye of the Beholder: Measuring Aesthetic Development. Harvard Graduate School of Education.
Housen, A. (1999). The Eye of the Beholder: Research, Theory and Practice. Retrieved April 5, 2020, from: https://VTShome.org/wp-content/uploads/2016/08/5Eye-of-the-Beholder.pdf
Housen, A. (2001–2002). Aesthetic Thought, Critical Thinking and Transfer. Retrieved March 24, 2021, from: https://VTShome.org/wp-content/uploads/2016/08/5Eye-of-the-Beholder.pdf
Jung, A., & Kraler, C. (2020). Bilder lesen als elementare Kulturtechnik. Erziehung und Unterricht, (3–4), 241–250.
Kantner, H. (2020). „Politische Bilder“ bewusst einsetzen. Anregungen für den Einsatz von visuellen Materialien im Unterricht zur Schulung eines kritisch-reflexiven Sehens und Bildhandelns. Erziehung und Unterricht, (3–4), 270–280.
Köffler, N. (2020). Was Fotografie zur visuellen Bildung beitragen kann und was wir von ihr lernen können. Erziehung und Unterricht, (3–4), 251–260.
Kuckartz, U. (2016). Qualitative Inhaltsanalyse. Methoden, Praxis, Computerunter-Stützung (2. Aufl.). Beltz Juventa.
Lange, D., & Himmelmann, G. (Hrsg.).(2007). Demokratie-Bewusstsein. Interdisziplinäre Annäherung an ein zentrales Thema der Politischen Bildung. Springer.
Paul, R., & Elder, L. (2003). Kritisches Denken. Begriffe & Instrumente. Ein Leitfaden im Taschenformat. Retrieved November 5, 2020, from: https://www.criticalthinking.org/files/german_concepts_tools.pdf
Rädiker, S., & Kuckartz, U. (2019). Analyse qualitativer Daten mit MAXQDA. Text, Audio und Video. Springer.
Reißmann, W. (2015). Mediatisierung visuell: Kommunikationstheoretische Überlegungen und eine Studie zum Wandel privater Bildpraxis. Nomos.
Rogers, C. (1985). Die nicht-direktive Beratung (6. Aufl.). Fischer.
Yenawine, P. (2013). Visual Thinking Strategies. Using art to deepen learning across school discipines. Harvard Education Press.