Pasek boczny artykułu

Pobieranie
pdf

Treść głównego artykułu

Abstrakt

W artykule poruszam problem stosunku przedstawicieli kontestacyjnego/alternatywnego ruchu myśli i praktyki edukacyjnej, jakim są deskolersi (deschoolers). Dzisiaj, w dobie globalizacji i nowoczesnych technologii komunikowania się, tradycyjna szkoła musi zmierzyć się z rewolucją pozaszkolną, która wymusza radykalną zmianę kształcenia młodych pokoleń. Tymczasem w Polsce szkoły nadal są organizowane i prowadzone na wzór biurokratycznych instytucji państwowych końca XIX w., by realizować w nich cele zgodnie z zasadą administracyjnej racjonalności, a więc przy stosowaniu tych samych środków, w tym samym czasie i względnie tych samych warunkach. Chodzi o to, by do maksimum wykluczyć z ich funkcjonowania przypadek (los), co jest możliwe tylko wówczas, kiedy postępowanie jednostek w instytucji nie będzie warunkowane ich indywidualnymi potrzebami i uniezależni się od ich subiektywnych doznań. Uczenie się jest tym ludzkim działaniem, które nie wymaga kierowania nim przez inne osoby, natomiast niezbędne jest mu zapewnienie wolności, swobodnego dostępu do źródeł wiedzy oraz otwartości na ludzkie potrzeby, zdolności i zainteresowania. Przedstawiam zatem wyniki badań, które ilustrują stan spowalniania przez polityków koniecznych reform w polskim systemie edukacyjnym.


 

Słowa kluczowe

education reform school system deschooling contestation resistance learning reforma edukacji system szkolny descholaryzacja kontestacja opór uczenie się

Szczegóły artykułu

Licencja

Prawa autorskie (c) 2022 Forum Oświatowe

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Licencja

Osoba publikująca wyraża zgodę na udostępnianie utworu przez Dolnośląską Szkołę Wyższą na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe, której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode

Osoba zgłaszająca upoważniona przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu/jej autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem.

Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich.

Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.

Osoba zgłaszająca utwór do publikacji w czasopiśmie „Forum Oświatowe” i tym samym potwierdza, że:

  1. Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
  2. Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
  3. Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
  4. Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
  5. Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.

Osoba zgłaszająca udziela Dolnośląskiej Szkole Wyższej nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Forum Oświatowe”, na następujących polach eksploatacji:

  1. Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
  2. Obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
  3. Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
  4. Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.

 

Publikujemy zgodnie z zaleceniami The Committee on Publication Ethics (COPE), w wolnym dostępie na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Jak cytować
Śliwerski, B. M. (2022). Descholersi wobec praw dziecka do wolności uczenia się. Forum Oświatowe, 33(2(66), 11–26. https://doi.org/10.34862/fo.2021.2.1
Pobierz cytowania
Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
BibTeX

Referencje

  1. Babicka-Wirkus, A. (2019). Kultury oporu w szkole. Działania-motywacje-przestrzeń. Wolters Kluwer Polska.
  2. Barszczewska, B. (2012). Nadzór pedagogiczny. Ewaluacja, kontrola, wspomaganie. Wolters Kluwer Polska.
  3. Bielecka-Prus, J. (2010). Transmisja kultury w rodzinie i w szkole. Teoria Basila Bernsteina. Wydawnictwo Naukowe PWN.
  4. Bińczycka, J. (1996). Liberalizm i represjonizm w wychowaniu. W: M. Dudzikowa (red.), Nauczyciel uczeń. Między przemocą a dialogiem: obszary napięć i typy interakcji (s. 43-52). Materiały z Sekcji XV Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego, II Ogólnopolski Zjazd Pedagogiczny. Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
  5. Bińczycka, J. (1997). Między swobodą a przemocą w wychowaniu. Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
  6. Czyż, E. (red.). (1992). Dziecko i jego prawa. Komitet Ochrony Praw Dziecka.
  7. Dąbrowska-Bąk, M., & Pawełek K. (2014). Opresja w szkole. Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
  8. Dudzikowa, M. (red.). (1996). Nauczyciel – uczeń. Między przemocą a dialogiem: obszary napięć i typy interakcji. Materiały z Sekcji XV Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego. II Ogólnopolski Zjazd Pedagogiczny. Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
  9. Holt, J., & Goodman, P. (1960). Growing up Absurd. Problem of Youth in the Organized System. Random House.
  10. Holt, J. (1974). Freiheit ist mehr. Von den Grenzen schulischer Erziehung (‛Freedom and Beyond’ 1972), übersetzt von M. Liedtke. Otto Meier Verlag.
  11. Holt, J. (1975). Wozu überhaupt Schule?, übersetzt von P. Schmitt. Otto Meier Verlag.
  12. Holt, J. (1978). Zum Teufel mit der Kindheit, übertragen von M. Schroeren. Verlag Büchse Pandora.
  13. Holt, J. (1994). Děti neprospívají, transl. J. Tůma. Agentura STROM.
  14. Holt, J. (1995). Jak se děti uči, transl. S. Kostika, J. Tůma. Agentura STROM.
  15. Holt, J. (2007). Zamiast edukacji. Warunki do uczenia się przez działanie, przeł. D. Konowrocka. Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
  16. Illich, I. (1976). Społeczeństwo bez szkoły, przeł. F. Ciemna, przedmową opatrzył B. Suchodolski. Państwowy Instytut Wydawniczy.
  17. Illich, I. (2010). Odszkolnić społeczeństwo, przeł. Ł. Mojsak. Wydawnictwo „bęc zmiana”.
  18. Karkowska, M., & Czarnocka, W. (1993). Przemoc w szkole, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
  19. Kłakówna, Z.A. (2014). Jakoś i jakość. Subiektywna kronika wypadków przy reformowaniu szkoły (1989-2013). Universitas.
  20. Korczak, J. (1984). Pisma Wybrane (T. 1). Nasza Księgarnia.
  21. Król, M. (2015). Byliśmy głupi. Czerwona i Czarne.
  22. Krzemiński, I. (2013). Solidarność. Niespełniony projekt polskiej demokracji. Europejskie Centrum Solidarności.
  23. Kulig, M. (2003). Szkoła w świadomości młodzieży [nieopublikowana praca magisterska napisana pod kierunkiem B. Śliwerskiego]. Katedra Teorii Wychowania.
  24. Kupisiewicz, C. (1985). Paradygmaty i wizje reform oświatowych. Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  25. Kupisiewicz, C. (2006). Szkoła w XX wieku. Kierunki i próby przebudowy. Wydawnictwo Naukowe PWN.
  26. Kwieciński, Z. (2008). O reformie oświaty: co wyrównywać, co różnicować, czego najbardziej potrzeba. Głos w dyskusji. W: H. Moroz (red), Problemy doskonalenia systemu edukacyjnego w Polsce (s. 13-15). Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
  27. Marcela, M. (2021). Selekcje. Jak szkoła niszczy ludzi, społeczeństwa i świat. Wydawnictwo Znak.
  28. Meighan, R. (2000). Zasady rekonstrukcji edukacji w ujęciu Johna Holta, przeł. P. Kwieciński. W: Z. Kweciński (red.), Alternatywy myślenia o/dla edukacji. Wybór tekstów (s. 271-275). Instytut Badań Edukacyjnych.
  29. Mencel, M. (2008). Rada szkoły. Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
  30. Mieszalski, S. (1997). O przymusie i dyscyplinie w klasie szkolnej. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
  31. Mysłakowski, Z. (1933). Pedagogika, jej metody i miejsce w systemie nauk. [Odbitka z Encyklopedii Wychowania, tom 1]. Nasza Księgarnia.
  32. Nalaskowski, A. (2002). Przestrzenie i miejsca szkoły. Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
  33. Neill, A.S. (1991). Summerhill, przeł. B. Białecka. Wydawnictwo Almaprint.
  34. Neill, A.S. (1994). Nowa Summerhill, przeł. M. Duch. Wydawnictwo Zysk i S-ka.
  35. Państwo sprawne, przyjazne, bezpieczne (1996). Założenia programu decentralizacji funkcji państwa i rozwoju samorządu terytorialnego. Urząd Rady Ministrów.
  36. Pilipowskij, W.J. (1985). Kritika sowriemiennych burżuaznych tieorij formirowanija licznosti. Piedagogika. [Πилиповский В. Я. (1985). Критика современных буржуазных теорий формирования личности. Педагогика].
  37. Radziewicz, J. (1989). Szkoła uspołeczniona i uspołeczniająca. Wydawnictwo Społeczne KOS.
  38. Rasfeld, M., & Breidenbach, S. (2015). Budząca się szkoła. przeł. E. Skowrońska. Wydawnictwo Dobra Literatura.
  39. Reimer, E. (1972). Schafft die Schule ab! Befreiung aus der Lernmaschine, übertragen von J. Abel. Rowohlt Taschenbuch Verlag.
  40. Schoenebeck, H. von (1994). Kocham siebie takim jakim jestem. Antypedagogiczna filozofia życia, przeł. I. Pańczakiewicz. Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
  41. Suchodolski, B. (1991). Wychowanie mimo wszystko. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
  42. Surzykiewicz, J. (2000). Agresja i przemoc w szkole. Uwarunkowania socjoekologiczne. Centrum Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej.
  43. Śliwerski, B. (1990). Antypedagogika. Kwartalnik Pedagogiczny, 1.
  44. Śliwerski, B. (1992). Przekraczanie granic wychowania. Od ‘pedagogiki dziecka’ do antypedagogiki. Acta Universitatis Lodziensis.
  45. Śliwerski, B. (1996). Klinika szkolnej demokracji. Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
  46. Śliwerski, B. (1998a). Jak zmieniać szkołę?. Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
  47. Śliwerski, B. (1998b). Współczesne teorie i nurty wychowania. Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
  48. Śliwerski, B. (2002). Rada szkoły. Rada oświatowa. Przewodnik dla samorządowych władz oświatowych, dyrektorów szkół, nauczycieli, rodziców i uczniów. Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
  49. Śliwerski, B. (2009a). Problemy współczesnej edukacji. Dekonstrukcja polityki oświatowej III RP. Wwydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
  50. Śliwerski, B. (2009b). Współczesna myśl pedagogiczna. Znaczenie, klasyfikacja, badanie. Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
  51. Śliwerski, B. (2017). Meblowanie szkolnej demokracji. Wolters Kluwer Polska.
  52. Śliwerski, B. (2020). (Kontr)rewolucja oświatowa. Studium z polityki prawicowych reform edukacyjnych. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
  53. Śliwerski, B., & Paluch, M. (2021). Uwolnić szkołę od systemu klasowo-lekcyjnego. Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
  54. Touraine, A. (2010). Solidarność. Analiza ruchu społecznego 1980-1981, przeł. A. Krasiński. Europejskie Centrum Solidarności.
  55. Zielińska, H. (1996). Ivan Illich. Między romantyzmem a anarchizmem pedagogicznym. Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.