Pasek boczny artykułu

Pobieranie
pdf

Treść głównego artykułu

Abstrakt

W badaniu poszukiwano związku między doświadczaniem wyobcowania przez młodzież a syndromem wypalenia szkolnego. Analizy przeprowadzono na grupie 84 uczniów z I i II klasy gimnazjum (47 kobiet i 37 mężczyzn) w wieku 12–15 lat (M wieku = 13,70 lat). Poziom poczucia alienacji mierzono inwentarzem PAI, do pomiaru syndromu wypalenia szkolnego wykorzystano skalę ESSBS. Uzyskane wyniki wskazały na istnienie różnic międzypłciowych w zakresie ogólnego poziom wypalenia szkolnego oraz brak takich różnic w odniesieniu do ogólnego poziomu wyobcowania. Wyniki wskazują ponadto na istotne relacje między wyalienowaniem a wypaleniem, przy czym siła związków była znacznie wyższa w grupie dziewcząt. Poziom wyobcowania wyjaśnia 31% wariancji wyniku ogólnego wypalenia szkolnego. Istotnymi predyktorami wypalenia były poczucie anomii i bezsensu.

Słowa kluczowe

alienation school burnout secondary school students education poczucie alienacji wypalenie szkolne młodzież gimnazjalna edukacja

Szczegóły artykułu

Licencja

Prawa autorskie (c) 2022 Forum Oświatowe

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Licencja

Osoba publikująca wyraża zgodę na udostępnianie utworu przez Dolnośląską Szkołę Wyższą na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe, której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode

Osoba zgłaszająca upoważniona przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu/jej autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem.

Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich.

Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.

Osoba zgłaszająca utwór do publikacji w czasopiśmie „Forum Oświatowe” i tym samym potwierdza, że:

  1. Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
  2. Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
  3. Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
  4. Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
  5. Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.

Osoba zgłaszająca udziela Dolnośląskiej Szkole Wyższej nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Forum Oświatowe”, na następujących polach eksploatacji:

  1. Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
  2. Obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
  3. Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
  4. Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.

 

Publikujemy zgodnie z zaleceniami The Committee on Publication Ethics (COPE), w wolnym dostępie na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Jak cytować
Tomaszek, K. (2022). Poczucie alienacji a syndrom wypalenia szkolnego. Forum Oświatowe, 33(2(66), 47–69. https://doi.org/10.34862/fo.2021.2.3
Pobierz cytowania
Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
BibTeX

Referencje

  1. Andersson, L.M. (1996). Employee cynicism: An examination using a contract violation framework. Human Relations, 49, 11, 1395-1418. DOI: https://doi.org/10.1177/001872679604901102
  2. Ang, R.P., & Huan, V.S. (2006). Relationship between academic stress and suicidal ideation: Testing for depression as a mediator using multiple regressions. Child Psychiatry and Human Development, 37(2),133-143. DOI: https://doi.org/10.1007/s10578-006-0023-8
  3. Ang, R.P., Huan, V.S., Teng Chan, W., Cheong, S.A., & Leaw, J. N. (2015, czerwiec). The role of delinquency, proactive aggression, psychopathy and behavioral school engagement in reported youth gang membership. Journal of Adolescence, 41, 148-156. DOI: https://doi.org/10.1016/j.adolescence.2015.03.010
  4. Awang-Hashim, R., Kaur, A., & Mohammad, N. (2015). The interplay of socio-psychological factors on school engagement among early adolescents. Journal of Adolescence, 45, 214-224. DOI: https://doi.org/10.1016/j.adolescence.2015.10.001
  5. Azimi, M., & Piri, M. (2013). The relationship of academic burnout and learning self-regulation with academic performance among high school students. Journal of Research in Curriculum Development, 10(11), 116-128.
  6. Aypay, A. (2011).Elementary School Student Burnout Scale for Grades 6-8: A Study of Validity and Reliability. Educational Sciences: Theory & Practice, 11(2), 520-527.
  7. Bakker, A., Killmer, Ch.H., Siegrist, J., & Schaufeli, W.B. (2000). Effort-reward imbalance and burnout among nurses. Journal of Advanced Nursing, 31(4), 884-891. DOI: https://doi.org/10.1046/j.1365-2648.2000.01361.x
  8. Bakker, A.B., & de Vries, J.D. (2021) Job Demands–Resources theory and self-regulation: new explanations and remedies for job burnout. Anxiety, Stress, & Coping, 34(1), 1-21. DOI: https://doi.org/10.1080/10615806.2020.1797695
  9. Bamonti, P., Conti, E., Cavanagh, C., Gerolimatos, L., Gregg, J., Goulet, C., Pifer, M., & Edelstein, B. (2017). Coping, Cognitive Emotion Regulation, and Burnout in Long-Term Care Nursing Staff: A Preliminary Study. Journal of Applied Gerontology, 38(1), 92-111. DOI: https://doi.org/10.1177/0733464817716970
  10. Barnett, M.D., & Flores, J. (2016). Narcissus, exhausted: Self-compassion mediates the relationship between narcissism and school burnout. Personality and Individual Differences, 97, 102–108. DOI: https://doi.org/10.1016/j.paid.2016.03.026
  11. Bask, M., & Salmela-Aro, K. (2013). Burned out to drop out: Exploring the relationship between school burnout and school dropout. European Journal of Psychology of Education, 28(2), 511–528. DOI: https://doi.org/10.1007/s10212-012-0126-5
  12. Beauregard, N., Marchand, A., Bilodeau, J., Durand, P., Demers, A., & Haines, V.Y. (2018). Gendered Pathways to Burnout: Results from the SALVEO Study. Annals of Work Exposures and Health, 62(4), 426–437. DOI: https://doi.org/10.1093/annweh/wxx114
  13. Biegasiewcz, M. (2010). Poczucie alienacji a wsparcie społeczne u nieletnich. Studia Psychologica UKSW, 10, 125-152.
  14. Bikar, S., Marziyeh, A., & Pourghaz, A. (2018). Affective Structures among Students and its Relationship with Academic Burnout with Emphasis on Gender. International Journal of Instruction, 11(1), 183-194. DOI: https://doi.org/10.12973/iji.2018.11113a
  15. Brzezińska, A. I. (2016). Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa. GWP Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
  16. Calabrese, R.L., & Adams, J. (1990). Alienation: a cause of juvenile delinquency. Adolescence, 25(98), 435-440.
  17. Case J.M. (2008). Alienation and engagement: development of an alternative theoretical framework for understanding student learning. High Education, 55, 321-332.
  18. Cherniss, C. (1980). Professional Burn-Out in Human Service Organizations. New York: Praeger.
  19. de Cavalcante Almeida, G., de Souza, H.R., de Almeida, P.C., de Cavalcante Almeida, B., & Almeida, G.H. (2016). The Prevalence of Burnout Syndrome in Medical Students. Archives of Clinical Psychiatry (São Paulo), 43(1), 6-10. DOI: https://doi.org/10.1590/0101-60830000000072
  20. Demerouti, E., Bakker, A., Nachreiner, F., & Schaufeli, W. (2001). The job demands-resources model of burnout. Journal of Applied Psychology, 86(3), 499–512. DOI: https://doi.org/10.1037/0021-9010.86.3.499
  21. Dolzan M., Sartori R., Charkhabi M., & De Paola F. (2015). The effect of School Engagement on Health Risk Behaviours among High School Students: Testing the Mediating Role of Self Efficacy. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 205, 608-613. DOI: https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.09.091
  22. Du Plooy, J., & Roodt, G. (2010). Work engagement, burnout and related constructs as predictors of turnover intentions. Journal of industrial psychology, 36(1), 1-13. DOI: https://doi.org/10.1016/ 10.4102/sajip.v36i1.910
  23. Dyląg, A., Jaworek, M., Karwowski, W., Kożusznik, M., & Marek, T.(2013). Discrepancy between individual and organizational values: Occupational burnout and work engagement among white-collar Wolkers. International Journal of Industrial Ergonomics, 43(3), 225-231. DOI: https://doi.org/10.1016/j.ergon.2013.01.002
  24. Fengler, J. (2001). Pomaganie męczy. Wypalenie zawodowe w pracy. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
  25. Fyson, S.J. (2008). Using discourse analysis and psychological sense of community understand school transitions. Journal of Community Psychology, 36(4), 452-467. DOI: https://doi.org/10.1002/jcop.20247
  26. Gauthier, L. (2014). Emotional disonance and burnout as a result of value conflict in social Wolkers working in the Ontario Child Welfare System. Master of Arts – Integrated Studies.
  27. Ge, L., Yap, C.W., Ong, R., & Heng, B.H. (2017). Social isolation, loneliness and their relationships with depressive symptoms: A population-based study. PLoS ONE, 12(8), 1-13. DOI: https://doi.org/10.1371/journal.pone.0182145
  28. Hascher, T., Hadjar, A. (2018). School alienation – Theoretical approaches and educational research. Journal of Educational Research, 60(2), 171–188. DOI: https://doi.org/10.1080/00131881.2018.1443021
  29. Hejmanowski, Sz. (2004). Okres dorastania - zagrożenia rozwoju. Remedium, 1(131), 4-5.
  30. Hoffmann, M.L., Powlishta, K.K., White, K.J. (2004). An examination of gender differences in adolescent adjustment: The effect of competence on gender role differences in symptoms of psychopathology. Sex Roles, 50, 795–810. DOI: https://doi.org/10.1023/B:SERS.0000029098.38706.b1
  31. Jastrzębski, J., Pasiak, M. (2013). Samoocena i poczucie alienacji jako predykatory jakości życia osób z niepełnosprawnością ruchową, Journal of Modern Science, 4(19), 81-105.
  32. Kanungo, R.N. (1992). Alienation and empowerment: Some ethical imperatives in business. Journal of Business Ethics, 11(5), 413-422. DOI: https://doi.org/10.1007/BF00870553
  33. Kanungo, R.N. (1979). The concepts of alienation and involvement revisited. Psychological Bulletin, 86(1), 119–138. DOI: https://doi.org/10.1037/0033-2909.86.1.119
  34. Karger, H.J. (1981). Burnout as Alienation. Social Service Review, 55(2), 270-283. DOI: https://doi.org/10.1086/643917
  35. Kiuru, N., Aunola, K., Nurmi, J. E., Leskinen, E., & Salmela-Aro, K. (2008). Peer group influence and selection in adolescents' school burnout: A longitudinal study. Merrill-Palmer Quarterly, 54, 23–55. DOI: https://doi.org/10.1353/mpq.2008.0008
  36. Kmiecik-Baran, K. (2000). Narzędzia do rozpoznawania zagrożeń społecznych w szkole. Wydawnictwo Przegląd Oświatowy.
  37. Knopp, A.K. (2012). Czy kobiety naprawdę są bardziej inteligentne emocjonalnie niż mężczyźni? O różnicach międzypłciowych w zakresie zdolności emocjonalnych. Kwartalnik Naukowy, 4(12), 95-112.
  38. Lee, R.T., & Ashforth, B.E. (1993). A further examination of managerial burnout: Toward an integrated model. Journal of Organizational Behaviour, 14(1), 3-20. DOI: https://doi.org/10.1002/job.4030140103
  39. Lewicka-Zelent, A., & Abramciów, R. (2014). Empatyczność i poczucie alienacji młodzieży uzdolnionej muzycznie. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Psychologica, 7, 38-56.
  40. Lipiński, S. (2001). Poziom poczucia alienacji u nieletnich w zakładach resocjalizacyjnych. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Psychologica, 5, 25-34.
  41. Maciąg, A. (2017). Obca praca, obce „ja”, obcy bóg – wybrane aspekty teorii alienacji w okresie od XVIII wieku do współczesności. Społeczeństwo i Edukacja, 24(1), 91-102.
  42. Mann, S.J. (2001). Alternative perspectives on the student experience: Alienation and engagement. Studies in Higher Education, 26(1), 7-19. DOI: https://doi.org/10.1080/03075070020030689
  43. Maslach, C., Schaufeli, W.B., & Leiter, M.P. (2001). Job burnout. Annual Review of Psychology, 52, 397–422. DOI: https://doi.org/10.1146/annurev.psych.52.1.397
  44. Mau, R.Y. (1992). The validity and devolution of a concept: Student alienation. Adolescence, 27(107), 731–741.
  45. Michaeili, L., Rajabi, S., Abbasi, M., & Zamanlou, Kh. (2014). The relationship of emotion regulation and positive and negative emotions with academic performance and academic burnout among university students. Educational Psychology, 2(32), 31-54.
  46. Newman, B.M., Newman, P.R. (2012). Development Through Life: A Psychosocial Approach. Stamford: Cengage Learning.
  47. Newman, B.M., Newman, P.R. (2001). Group Identity and Alienation: Giving The We Its Due. Journal of Youth and Adolescence, 30(5),515-538. DOI: https://doi.org/10.1023/A:1010480003929
  48. Nutbeam, D., Smith, C., Moore, L., & Bauman, A. (1993). Warning! schools can damage your health: alienation from school and its impact on health behaviour. Journal of Paediatric Child Health, 29, 25 -30. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1440-1754.1993.tb02256.x
  49. O’Donohue, W., Nelson, L. (2012). Work engagement, burn-out, and alienation: linking new and old concepts of positive and negative work experiences. British Academy of Management (BAM) Annual Conference. Organizational Psychology, (s. 1-16). https://research-repository.griffith.edu.au/bitstream/handle/10072/53465/81544_1.pdf?sequence=1
  50. Pareek, U. (1988). Organisational Behavior process. Jaipur: Rawat Publications.
  51. Piekarska, J. (2015). Zdolności emocjonalne kobiet i mężczyzn a stosowane strategie radzenia sobie ze stresem. Studia Psychologica, 15(1), 5-18. DOI: https://doi.org/10.21697/sp.2015.15.01.01
  52. Piotrowski, P., & Zajączkowski, K. (1999). Poczucie alienacji chłopców z grupy wysokiego ryzyka. Psychologia Wychowawcza, 5, 428-441.
  53. Powell, W.E. (1994). The Relationship between Feelings of Alienation and Burnout in Social Work. Families in society: the journal of contemporary human services, 75(4), 229-235. DOI: https://doi.org/10.1177/104438949407500404
  54. Purvanova, R., Muros, J. (2010). Gender differences in burnout: a meta analysis. Journal of Vocational Behaviour, 77, 168-185. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jvb.2010.04.006
  55. Rayce, S.B., Bjørn, E.H., & Kreiner, S, (2009). Aspects of alienation and symptom load among adolescents. European Journal of Public Health, 19(1), 79-84. DOI: https://doi.org/10.1093/eurpub/ckn105
  56. Rayce, S.B., Kreiner, S, Damsgaard, M.T., Nielsen, T., & Holstein B.E.(2018). Measurement of alienation among adolescents: construct validity of three scales on powerlessness, meaninglessness and social isolation. Journal of Patient-Reported Outcomes, 2(14), 1-12. DOI: https://doi.org/10.1186/s41687-018-0040-y
  57. Rongińska, T., Vodopyanova, N.E. (2016). Poczucie alienacji w zespole wypalenia zawodowego. Psychologiczne Zeszyty Naukowe, 2, 145-156.
  58. Rovai, A.P., & Wighting, M.J. (2005). Feelings of alienation and community among higher education students in a virtual classroom. Internet and Higher Education, 8, 97–110. DOI: https://doi.org/10.1016/j.iheduc.2005.03.001
  59. Safipour, J., Tessma, M.K., Higginbottom, G., & Emami, A. (2010). Measuring social alienation in adolescence: Translation and validation of the Jessor and Jessor Social Alienation Scale. Scandinavian Journal of Psychology, 51(6), 517–524. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-9450.2010.00810.x
  60. Salmela-Aro, K., Kiuru, M., Leskinen, E., & Nurmi, J.E. (2009a). School Burnout Inventory. Europan Journal of Psychological Assesment, 25(1), 48-57. DOI: https://doi.org/10.1027/1015-5759.25.1.48
  61. Salmela-Aro, K., Savolainen, H., Holpainen, L. (2009b). Depressive symptoms and school burnout during adolescence: Evidence from two cross-lagged longitudinal studies. Journal of Youth and Adolescence, 38(10), 1316-1327. DOI: https://doi.org/10.1007/s10964-008-9334-3
  62. Salmela-Aro, K., & Tynkkynen, L. (2012), Gendered pathways in school burnout among adolescents. Journal of Adolescence, 35(4), 929–939. DOI: https://doi.org/ 10.1016/j.adolescence.2012.01.001
  63. Sankey, M., & Huon, G.F. (1999). Investigating the role of alienation in a multicomponent model of juvenile delinquency. Journal of Adolescence, 22(1), 95–107. DOI: https://doi.org/10.1006/jado.1998.0203
  64. Schaufeli, W.B. (2017), Burnout: A Short Socio-Cultural History. W: S. Neckel, A.K. Schaffner, & G. Wagner (red.), Burnout, fatigue, exhaustion: An interdisciplinary perspective on a modern affliction (s. 105–127). Palgrave Macmillan. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-52887-8_5
  65. Schaufeli, W. B., De Witte, H., & Desart, S. (2020). Manual Burnout Assessment Tool (BAT). Version 2.0. Internal report. https://burnoutassessmenttool.be/wp-content/uploads/2020/08/User-Manual-BAT-version-2.0.pdf
  66. Schlichte, J., Yssel, N., & Merbler, J. (2005). Pathways to Burnout: Case Studies in Teacher Isolation and Alienation. Preventing School Failure: Alternative Education for Children and Youth, 50(1), 35-40. DOI: https://doi.org/doi:10.3200/PSFL.50.1.35-40
  67. Seeman, M. (1959). On The Meaning of Alienation. American Sociological Review, 24(6), 783-791. DOI: https://doi.org10.2307/2088565
  68. Silvar, B. (2001). The syndrome of burnout, self-image, and anxiety with grammar school students. Horizons of Psychology, 10(2), 21–32.
  69. Tomaschewski-Barlem, J.G., Lunardi, V.L., Ramos, A.M., Da Silveira, R.S., Devos-Barlem, E.L., & Ernandes, C.M. (2014). Characteristic signs and symptoms of the burnout syndrome experienced by undergraduate nursing students. Journal of Nursing and Socio-Environmental Health, 1(1), 79–86. DOI: https://doi.org/10.15696/2358-9884
  70. Tomaszek, K. (2020). Emocjonalność studentów doświadczających syndromu wyczerpania sił. Część I.: Wskaźniki wypalenia akademickiego a regulacja emocji, dobrostan psychiczny i stany depresyjne. Petrus.
  71. Tomaszek, K., Muchacka-Cymerman, A. (2018). Wybrane środowiskowe przyczyny syndromu wypalenia uczniów ze szkół gimnazjalnych. Kwartalnik pedagogiczny, 2(62), 109-126.
  72. Tomaszek, K., Muchacka-Cymerman, A. (2019). Polish adaptation of the ESSBS school-burnout scale: pilot study results. Hacettepe University Journal of Education, 34(2), 418-433. DOI: https://doi.org/10.16986/HUJE.20180434621
  73. Tomaszek, K., Tucholska, S. (2012). Psychospołeczne następstwa poczucia alienacji u młodzieży. Paedagogia Christiana, 2(30), 163-178
  74. Walburg V., Moncla D., & Mialhes A. (2015). Burnout Among High-School Students and Cannabis Use, Consumption Frequencies, Abuse and Dependence. Child & Youth Care Forum, 44 (1), 33-42. DOI: https://doi.org/10.1007/s10566-014-9268-8
  75. Weber, A., Jaekel-Reinhard, A. (2000). Burnout syndrome: a disease of modern societies? Occupational Medicine, 50(7), 512-517. DOI: https://doi.org/10.1093/occmed/50.7.512
  76. Williamson, I., Cullingford, C. (1998). Adolescent alienation: its correlates and consequences. Educational Studies, 24, 333–343. DOI: https://doi.org/10.1080/0305569980240306
  77. Willms, J.D. (2003). Student Engagement at school a sense of belonging and participation results from PISA 200. OECD [Organisation for Economic Co-operation and Development]. https://www.oecd.org/education/school/programmeforinternationalstudentassessmentpisa/33689437.pdf
  78. Woźniak-Krakowian, A., Ortenburger, D. (2003). Poczucie alienacji młodzieży i jej konsekwencje. Tolerancja, 10, 273-283.
  79. Zahedbablaan, A., Pourbahram, R., & Rahmani Javanmard, S. (2014). The relationship of perfectionism, goal orientation, and academic performance with academic burnout. Journal of New Approaches in Educational Management, 5, 2(18), 109-123.