Pasek boczny artykułu

Pobieranie
PDF

Treść głównego artykułu

Abstrakt

Celem niniejszego artykułu jest zwrócenie uwagi na problematykę statusu etyczności w odniesieniu do zagadnień związanych z kształtowaniem tożsamości moralnej współczesnego człowieka. Punktem wyjścia do tego typu rozważań jest analiza skutków, jakie niosą ze sobą różnorodne procesy kulturowe, co przejawia się między innymi poprzez laicyzację polskiego społeczeństwa. Biorąc pod uwagę przede wszystkim kontekst pedagogiczny, teza, która zostaje poddana analizie, dotyczy utraty racji bytu tradycyjnie ufundowanej etyki. Tak więc tekst odnosi się do możliwości ufundowania etyki na podstawach innych niż religijne. Dążenie do tego jest potrzebne z wielu względów, takich jak laicyzacja przejawiająca się utratą wiary. Konfesyjnie ufundowana moralność zagrożona jest wówczas nihilizmem moralnym czy egzystencjalnym. I tutaj pojawia się etyka niezależna autorstwa Tadeusza Kotarbińskiego, niepomijająca w swej treści wątków etyki poszukującej uzasadnienia na płaszczyźnie antropologiczno-historycznej. W sytuacji, gdy pod wpływem różnych czynników kulturowych młode pokolenie coraz rzadziej odwołuje się do religii jako podstawy swoich wyborów moralnych, tego typu etyka może okazać się niezwykle pomocna w procesie wychowania dzieci i młodzieży.

Słowa kluczowe

etyka niezależna tożsamość wychowanie moralne religijność pedagogika religii independent ethics identity moral education religion pedagogy of religious education

Szczegóły artykułu

Licencja

Licencja

Osoba publikująca wyraża zgodę na udostępnianie utworu przez Dolnośląską Szkołę Wyższą na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe, której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode

Osoba zgłaszająca upoważniona przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu/jej autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem.

Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich.

Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.

Osoba zgłaszająca utwór do publikacji w czasopiśmie „Forum Oświatowe” i tym samym potwierdza, że:

  1. Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
  2. Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
  3. Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
  4. Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
  5. Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.

Osoba zgłaszająca udziela Dolnośląskiej Szkole Wyższej nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Forum Oświatowe”, na następujących polach eksploatacji:

  1. Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
  2. Obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
  3. Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
  4. Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.

 

Publikujemy zgodnie z zaleceniami The Committee on Publication Ethics (COPE), w wolnym dostępie na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Jak cytować
Obrycka, M. (2016). Rola etyki niezależnej w procesie kształtowania tożsamości moralnej. Forum Oświatowe, 28(2(56), 223–240. Pobrano z http://forumoswiatowe.pl/index.php/czasopismo/article/view/394
Pobierz cytowania
Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
BibTeX

Referencje

  1. Bauman, Z. (2016). Obcy u naszych drzwi. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  2. Bielik-Robson, A. (2012). Wstęp. W: C. Taylor, Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej (s. 7–54). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  3. Boguszewski, R. (2012, kwiecień). Komunikat CBOS „Zmiany w zakresie wiary i religijności Polaków po śmierci Jana Pawła II”.
  4. Boguszewski, R. (2014, luty). Komunikat CBOS „Religijność a zasady moralne”.
  5. Borowik, I., Doktór, T. (2001). Pluralizm religijny i moralny w Polsce: raport z badań. Kraków: Nomos.
  6. Braidotti, R. (2014). Po człowieku. Warszawa: PWN.
  7. Bourke, V. J. (1994). Historia etyki. Toruń: Krupski i S-ka.
  8. Choroszy, J. F. (1997). Poglądy etyczne Tadeusza Kotarbińskiego. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
  9. Czekaj, M. (2015). Doktryna wobec codzienności: fenomenograficzne studium o wychowaniu religijnym w rodzinie. Kraków: Nomos.
  10. DeGrazia, D. (2014). Prawa zwierząt. Bardzo krótkie wprowadzenie. Kraków: Nomos.
  11. Erikson, E. H. (2004). Tożsamość a cykl życia. Poznań: Zysk i S-ka.
  12. Giddens, A. (2008). Socjologia, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  13. Główny Urząd Statystyczny. (2016). Wyznania religijne w Polsce (2012–2014). Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych.
  14. Gutek, G. L. (2003). Filozoficzne i ideologiczne podstawy edukacji. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
  15. Hunter, J. D. (1991). Culture Wars. The Struggle to Define America. New York: Basic Books.
  16. Jakubiak, M. B. (1987). Tadeusz Kotarbiński: filozof, nauczyciel, poeta. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza.
  17. Jaroszyński, P. (2003). Etyka: dramat życia moralnego. W: M. A. Krąpiec, S. Kamiński, Z. J. Zoybicka, A. Maryniarczyk, P. Jaroszyński, Wprowadzenie do filozofii (s. 515–586). Lublin: Wydawnictwo KUL.
  18. Kalka, K. (2000). Od rozumienia do postępowania (człowiek, filozofia, etyka). Elbląg: EWSH.
  19. Kotarbiński, T. (1957). Wybór pism, t. 1: Myśli o działaniu. Warszawa: PWN.
  20. Kotarbiński, T. (1958). Wybór pism, t. 2: Myśli o myśleniu. Warszawa: PWN.
  21. Kotarbiński, T. (1962). Przykład indywidualny kształtowania się postawy wolnomyślicielskiej. W: K. Sokół (red.), Religia i ja: Tadeusz Kotarbiński, Leopold Infeld, Bertrand Russell. Warszawa: Książka i Wiedza.
  22. Kotarbiński, T. (1986). Drogi dociekań własnych. Fragmenty filozoficzne. Warszawa: PWN.
  23. Kotarbiński, T. (1987). O istocie i zadaniach etyki. W: P. J. Smoczyński (red.), Pisma etyczne (s. 91–208). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
  24. Kotarbiński, T. (1989). Żyć zacnie. Warszawa: Wydawnictwo Nasza Księgarnia.
  25. Kotarbiński, T. (1990). Dzieła wszystkie. Elementy teorii poznania, logiki formalnej i metodologii nauk. Wrocław: Ossolineum.
  26. List Polskiego Stowarzyszenia Racjonalistów do Komitetu Ministrów Rady Europy z dnia 21 czerwca 2012 roku. (2012). Pobrane 20 września 2016, z: http://www.psr.org.pl/item/329-lekcje-etyki-list-psr-do-komitetu-ministrow-rady-europy.
  27. Margulis, L., Sagan, D. (1995). What is Life? Berkeley: University of California Press.
  28. Mariański, J. (2004). Religijność społeczeństwa polskiego w perspektywie europejskiej. Próba syntezy socjologicznej. Kraków: Nomos.
  29. Milerski, B. (1998). Współczesne koncepcje pedagogiki religijnej. W: B. Milerski (red.), Elementy pedagogiki religijnej (s. 119–151). Warszawa: Chrześcijańska Akademia Teologiczna.
  30. Milerski, B. (2008). Pedagogika religii. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika: podręcznik akademicki (s. 261–277). Warszawa: PWN.
  31. Okoń, W. (2007). Nowy słownik pedagogiczny. Warszawa: Żak.
  32. Olszewski, E. (2004). Doktryny i ruchy współczesnego ekstremizmu politycznego. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
  33. Patalon, M. (2007). Pedagogika ekumenizmu: procesualność jako paradygmat interkonfesyjnej i interreligijnej hermeneutyki w ujęciu Johna B. Cobba, Jr. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
  34. Patalon, M. (2008). Edukacja religijna w Polsce. Katecheza czy religioznawstwo? Problemy Wczesnej Edukacji, 2(8), 45–52.
  35. Rogowski, C. (2011). Pedagogika religii: podręcznik akademicki. Toruń: Adam Marszałek.
  36. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 marca 2014 r. (Dz. U. 2014 poz. 478).
  37. Singer, P. (1975). Animal Liberation. New York, NY: Random House.
  38. Styczeń, T. (2012). Etyka niezależna? W: K. Krajewski (red.), Etyka niezależna (s. 247–373). Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
  39. Szkudlarek, T. (2012). Wstęp. W: M. Cackowska, L. Kopciewicz, M. Patalon, P. Stańczyk, K. Starego, T. Szkudlarek, Dyskursywna konstrukcja podmiotu: przyczynek do rekonstrukcji pedagogiki kultury (s. 7–25). Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
  40. Szmyd, J. (red.). (2004). Leksykon filozofów współczesnych. Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza Branta.
  41. Szostek, A., Styczeń, T. (2012). Uwagi o istocie moralności. W: K. Krajewski (red.), Etyka niezależna (s. 513–529). Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
  42. Świecka szkoła – projekt ustawy. (2015). Pobrane 20 stycznia 2016, z: http://liberte.pl/swiecka-szkola-projekt-ustawy.
  43. Tomasz Lis na żywo. (b.d.). Pobrane 5 listopada 2015, z: http://vod.pl/programy-tv/tomasz-lis-na-zywo/lcwd5z#.
  44. Taylor, C. (2001). Źródła podmiotowości: narodziny tożsamości nowoczesnej. Warszawa: PWN.
  45. Taylor, C. (2006). Interpretacja i nauki o człowieku. W: A. Jasińska-Kania, L. M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Współczesne teorie socjologiczne (s. 948–957). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
  46. Wojtyła, K. (1969). Osoba i czyn. Kraków: Polskie Towarzystwo Teologiczne.
  47. Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 15 czerwca 2010 w sprawie Grzelak przeciwko Polsce (skarga nr 7710/02).